
Το άφθονο παγωμένο νερό του Προδρόμου στον Αγιάννη «έρχεται μέσα από την εκκλησία».

Aπό, Astros Kynouria News ,ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ – ΜΕΡΟΣ Α’ : 15ος – 16ος αι., Του Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Ο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικόν της Αλώσεως του Γεωργίου Σφρατζή το 1435, μαζί με άλλα γειτονικά χωριά, «… αι εισίν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον, Άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμώνας ( =Πλάτανος), Μελίγον (=Μελιγού), Προάστειον ( = Πραστός) , Λεωνίδας (=Λεωνίδιο), Κυπαρισσία, Ρέοντας και Σίταινας…» (Βιβλίο ΙΙ, Κεφ. Χ, σελ. 59).
Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό πήρε το όνομα του από τον ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Για την ίδρυση του χωριού υπάρχει η εξής παράδοση:

Όταν ακόμα δεν ήξεραν τα κεραμίδια είχαν τις πλάκες …..
Από, Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος Β΄
«Τα παλιά χρόνια όλη η πλαγιά του Σαραντάψυχου σκεπαζόταν με ένα απέραστο από τους ανθρώπους δάσος, τόσο πυκνό και θρασεμένο ήταν. Ούτε τα ζωντανά μπορούσαν να μπουν μέσα. Και ούτε νερό βρισκόταν και τα ζωντανά υπέφεραν από τη δίψα. Άθλια γι’ αυτό κύλαγε και η ζωή του κόσμου.
Ένα τραγί όμως καθέ μεσημέρι χανόταν και γύριζε το βράδυ στο κοπάδι του. Ήταν γερό και καλοφτιαγμένο και πιο ζωηρό από τ’ άλλα. Το παρατήρησε ο τσοπάνης και σκεφτόταν τι να συμβαίνει, που να πηγαίνει.
Το παρακολούθησε, λοιπόν, ο τσοπάνης μόλις που ξέκοψε από το κοπάδι στο Ξεροκάμπι, αλλά τόχασε μέσα στο πυκνό ρουμανόδασος. Το περίμενε όμως και το είδε να βγαίνει με τη μουσούδα του μουσκεμένη στο νερό. Την άλλη μέρα ξανακολούθησε το τραγί, βαστώντας το απ’ την ουρά και σύρθηκε μέσα στο πυκνό δάσος, ώσπου έφτασε σε μικρή πηγή με λακούβα.
Σύντομα το ανήγγειλε στους άλλους τσοπάνηδες και κόβωντας σιγά σιγά τα δέντρα, άνοιξαν δρόμο μέχρι την πηγή. Μετά έσκαψαν και πετάχτηκε ποτάμι το νερό – ο Πρόδρομος. Έτσι γύρω του, άρχισαν να χτίζουν τα πρώτα σπίτια και την εκκλησία του Προδρόμου και έτσι γίνηκε και πλούτισε το χωριό μας, ο Αγιάννης.»
«Έτσι λοιπόν το χωριό ιδρύθηκε από βοσκούς του Ξεροκαμπίου, όταν ανακάλυψαν την πηγή του Προδρόμου. Η ίδρυση έγινε βέβαια πολύ πριν το 1435, ίσως κατά τα βυζαντινά χρόνια».

Ο επισκέπτης θαυμάζει την υπεραιωνόβια πλατάνα και το άφθονο παγωμένο νερό που πηγάζει ακριβώς κάτω από την εκκλησία και ρέει από πέντε κανάλλους , ένας είναι πολύ χαμηλά, σαν να φαίνεται το νερό έρχεται μέσα από την εκκλησία.



Η στέρνα του Προδρόμου και οι νερόμυλοι
Με το άφθονο νερό του προδρόμου «έζησε» το χωριό. Το νέρο την νύκτα πήγαινε στη μεγάλη στέρνα δίπλα στην μεγάλη πλατάνα και όταν γέμιζε η στέρνα οι μυλωνάδες την άνοιγαν και το νερό έτρεχε ορμητικά σε ένα μικρό καταρράκτη σε κάθε νερόμυλο και με την δύναμη του νερού δούλευαν οι νερόμυλοι. Υπήρχαν τέσσερις νερόμυλοι κάτω από τον πρόδρομο στη σειρά, του Δικαίου η Μακαρούνα , του Κορδώνη, του Παπούλια η Τουρή και του Γαρδικιώτη , «λέγανε ότι υπήρχε και άλλος νερόμυλος του Γιάννακα» αλλά δεν θυμάμαι το κτήριο η ήταν ο ίδιος με του Γαρδικιώτη η ήταν μακρύτερα κάτω από την εκκλησία του Αηλιά και είχε γκρεμιστεί, όποιος θυμάται ας βοηθήσει. Κάτω κοντά στον Άγιο Δημήτριο στο ρέμα υπήρχε και ο νερόμυλος του Σταυρούλη. Επίσης στη είσοδο του χωριού από το Άστρος μετά την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής υπήρχε και ένας μύλος που δούλευε, όχι με νερό, αλλά με πετρέλαιο του μπάρμπα Λιά Κολοβού.

Μετά την πλατάνα και πριν την μεγάλη στέρνα υπήρχε πλυσταριό, που οι γυναίκες έπλεναν τα κλινοσκεπάσματα χράμια και σαϊσματα και γενικά τα ρούχα της οικογένειας τους.



Ο πρώτος νερόμυλος κάτω από τον πρόδρομο του Δικαίου η Μακαρούνα .

Ο «σούγελος ελαγός» . Το νερό του προδρόμου μεταφερότανε μακριά με τσιμεντένιο σούγελο και στους δρόμους , για να ποτίζονται τα περβόλια και τα οπωροφόρα δένδρα , που ζούσαν οι Αγιαννίτες πολλούς αιώνες .
Τα καλοκαίρια κάτω από το πρόδρομο ήταν το μισό χωριό στα περβόλια τους, ήταν σαν ένα καθημερινό πανηγύρι, μερικοί τραγουδούσαν η φώναζαν δυνατά για να τους ακούν αυτοί που ήταν πολύ μακριά και φυσικά ήταν κα χώρος κοινωνικών επαφών για τις νέες και νέους του χωριού ,για να νοιώσουν το πρώτο σκίρτημα της καρδιάς τους, κάπου έπρεπε να συναντηθούν και να αρχίσουν οι πολιορκίες από τους νέους που τότε είχαν τον πρώτο λόγο. Το νερό την νύκτα πήγαινε στη μεγάλη στέρνα. Οι νερόμυλοι αλέθανε τα σιτάρια και ταυτόχρονα ποτίζανε τα περβόλια στη τοποθεσία «μύλους», ακριβώς κάτω από τον πρόδρομο στους. Την ημέρα το νερό πήγαινε σε αντίθετη κατεύθυνση στου σούγελο «ελαγός», που έφθανε μέχρι το Σουληνάρι στην άλλη άκρη του χωριού. Το νερό του προδρόμου ήταν άφθονο , εκεί που τελείωνε ο σούγελος, το πηγαίνανε στους δρόμους μέχρι τις βάγιες και μακρύτερα. Oι «ποτιστάδες» είχαν το πρώτο λόγο ποιός θα πότιζε, αλλά βασικά όλοι πήγαιναν με κάποια σχετική σειρά. Στα περβόλια όλοι είχαν λαχανικά ,ντομάτες , κολοκυθάκια, φασολάκια, αγγούρια , μπάμιες, μελιτζάνες αραποσίτια, σταφύλια, καρύδια, κυδόνια, μύγδαλα, μήλα και άλλα φρούτα κάθε είδους. Στη κυριολεξία το χωριό «ζούσε» από τον πρόδρομο.
Πριν μερικά χρόνια ο περίπατος στους «μύλους» σταματούσε στον δεύτερο νερόμυλο του Κορδώνη, τα βάτα έφθαναν απέναντι μέχρι τον Αη Λιά , δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει ανοικτό μονοπάτι και μέχρι που έφτανε . Βλέπουμε κάθε χρόνο προσπάθειες των φίλων του χωριού να καθαρίζουν τα μονοπάτια. Δεν έχουμε φωτογραφίες από τους νερόμυλους του χωριού και από τα περβόλια στους «Μύλους», όποιος έχει κάτι ας βοηθήσει .Η βόλτα στους «Μύλους» ήταν κάποτε γραφικότατη και οι φίλοι του χωριού το γνωρίζουν και κάτι θα κάνουν,.
Να σημειώσουμε ,ότι δίπλα από εκεί περνάει το μονοπάτι του “Parnon Trail”και θα μπορούν να το επισκεφθούν δεκάδες περιπατητές.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
«Η δύναμη του νερού χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο ως κινητήριος δύναμη των μύλων για τη σύνθλιψη των κόκων των σιτηρών και την παραγωγή αλεύρων.
Ο νερόμυλος ή υδρόμυλος είναι η πρώτη μηχανή παραγωγής έργου που κατασκεύασε ο άνθρωπος με τη χρήση φυσικής, ήπιας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά ή η ροή του και με τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές, που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των προβιομηχανικών κοινωνιών, αντικαθιστώντας στις πρώιμες μηχανές την ανθρώπινη ή ζωϊκή δύναμη (χειρόμυλοι και ζωόμυλοι), κινητήριες δυνάμεις πριν το νερό και τον αέρα.[1]Με τον νερόμυλο και την βοηθεια της μυλόπετρας επίσης άλεθαν το αλεύρι.»
Νερόμυλος – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)

Από την διασπορά Οκτώβριος 20, 2025
astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας
Πηγές
Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους