Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας είναι αναμφισβήτητα συνέχεια της αρχαίας πόλης   Θυρέας. 

Το  Άστρος απέχει 170 χλμ. από την Αθήνα, 200 χλμ. από το αεροδρόμιο, βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέα  (Τhyrea)   και  αργότερα ήταν το πόλισμα   Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Για χιλιάδες χρόνια, τουλάχιστον από το 2,000 π.χ. στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας αναμφισβήτητα υπήρχε για πολλούς αιώνες πριν το 1823.

Το ιστορικόν Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) Κυνουρίας  είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. O Άκουρος και ο Καρυτσιώτης αποκαλούσαν πριν το 1823 την «πατρίδα μας»  Άστρος και Αγιάννη.

Τo 1823   «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»  και το 1822 η Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος είχε την έδρα της στον ιστορικόν Αγιάννη του Άστρους.

 Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.

Στην αρχαιότητα η αρχαία πόλη Θυρέα, ήταν η σπουδαιότερη πόλη και το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής,  επίσης ονομαζόταν το Άστυ (=πόλη) . Από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το όνομα  Άστυ (=πόλη), για τον οικισμό στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας.   Το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής  και επίσης ονομάστηκε από τους κατοίκους  της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς και συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας. Οι Αστρεινοί με την σύσταση του Ελληνικού κράτους το 1835  θεώρησαν αυτονόητο και ονόμασαν το πρώτο δήμο της περιοχής Δήμο Θυρέας  και μέχρι σήμερα πρωταρχικά  αναφέρουν την περιοχή , η «πατρίδα μας» Θυρέα  και Θυρεάτις Γη . Οι Αστρεινοί επίσης αποκαλούνται μέχρι σήμερα  Θυρεάτες και  χρησιμοποιούν το όνομα της Θυρέας   με υπερηφάνεια  για συλλόγους, αθλητικές ομάδες και επιχειρήσεις και  αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το Kλεινόν Άστυ». Από το Άστυ , προήλθε αρχικά το Toasti(= το Άστυ), που έγινε αργότερα  Toast(r)ι, Toastri, Astro, Άστρον και Άστρος. Συμφωνούμε  με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από τη λέξη Άστυ = (Τoasti) ,Toast(r)ι , Toastri,Astro. (Καραχάλιος,  Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικά Β. σελ 24,25).

Η πρώτη αναφορά   με το όνομα «Άστρον» ( που είναι σίγουρα το σημερινό Άστρος )  απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.). Το 1256 στην τοποθεσία Ξεροκάμπι του Αγιάννη, αναφέρεται στο χρονικό του Μορέος,  ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος έκτισε το «Castiello la Estella» =Kάστρο του Άστρους, όπως φυσιολογικά ονομάστηκε από την ονομασία της μητρόπολης της περιοχής  του γειτονικού   Αγιάννη ( που τότε είχε το όνομα Άστρος) και επιβεβαίωσε την ονομασία το 1320 ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας, «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής».  Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος » συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293, του Βυζαντινού Αυτοκράτορα  Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435 επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ον μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος , γιατί υπήρχε αδιάκοπα οικισμός στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας από την εποχή της αρχαίας πόλης Θυρέας και τεκμηριωμένα το 1435 δεν υπήρχε άλλος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας.

Το 1823 το Άστρος από την πρώτη ημέρα της Εθνοσυνέλευσης αναφέρεται στα πρακτικά της Β’ Έθνοσυνέλευσης, «Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας», στο Νόμο της Επιδαύρου ( Σύνταγμα του Άστρους), στη διακήρυξη και σε όλα τα έγγραφα της Έθνοσυνέλευσης. O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε  επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με «ευχάριστο καθήκον»  στους ισχυρούς της εποχής , «με τους καλύτερους οιωνούς»,  «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».

Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).  Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) . Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985 (ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985), για ιστορικούς λόγους. Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας(ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997) . Το Άστρος ανήκει στο νομό Αρκαδίας.

 

Από. Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας : Σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορές  πριν το 1823 . – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Το Άστρος είναι σίγουρα συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας .

• Τον 2^ο αιώνα μ.χ.  ο γεωγράφος Κλαύδιος Πτολεμαίος  έκανε  τη πρώτη αναφορά με το όνομα « Άστρον» ,που είναι σίγουρα  το σημερινό Άστρος. Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιά να γ λε_γ Αργείας Άστρον να λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαί  να λε γ η αρχή του ποταμού να λ   Ναυπλία επίνειον». Συμπεραίνουμε  από τα παραπάνω και την τεκμηριωμένη αναφορά του Γεωργίου Φραντζή για το «Άστρον»,  το πόλισμα  «Άστρον»  του Πτολεμαίου βρισκόταν σαν συνέχεια της πόλης Θυρέας στο κάμπο της  Θυρέας , κοντά η εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέα ,που είναι πολύ κοντά  η  στο σημερινό  Άστρος. Αφού στη περιοχή αναμφισβήτητα  στην αρχαιότητα στο συγκεκριμένο σημείο υπήρχε η αρχαία πόλη Θυρέα, είναι λογικό και πιθανό  επίσης αργότερα αδιάκοπα να κατοικείται, όπως συνεχίζει να κατοικείται για χιλιάδες χρόνια μέχρι σήμερα. Ο Φραντζής το 1435 αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη, αλλά δεν αναφέρει με κανένα όνομα το Παράλιο Άστρος.Δείτε  για περισσότερα  1) Το 2ο μ.χ. αιώνα ,πρώτη αναφορά του Πτολεμαίου για το πόλισμα   «Άστρον», που είναι σίγουρα τεκμηριωμένα το σημερινό Άστρος. – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας
• Το  1256  από το μητροπολιτικό κέντρο  της περιοχής   Άστρος (Αγιάννης),  ονομάστηκε  Εστέλλα  (=Άστρος), («Castiello  la  Estella» = Kάστρο του Άστρους), το κάστρο που έκτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος  σε ένα απόκρημνο  σαν πυραμίδα λόφο, πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους»  του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου και του Leake , από το Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολοτέρα    υποταγή   «επάνω εις τα όρη = suso en law montanyas » , των γειτόνων Τσακώνων , εκεί που ήταν  οι Τσάκωνες στη  Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό , «suso en law montanyas  όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως. «Προφανώς το   Estella  τούτο  είναι το Άστρος» . «Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μορέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγή  των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella». Παραθέτω …Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clamα la Estella. Προφανώς το Estella τούτο… είναι Άστρος» «Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”   (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 93 ). «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία  των  Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100). Δείτε  για περισσότερα , Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

• Το 1292 συναντάται στο χρυσόβουλο του Βυζαντινού Αυτοκράτορα  Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.), ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328), η αναφορά  «Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα ..» (από τον Π.Δούκα ,Λακωνικά Α,1932 σ.54, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 29).
• Το 1293 συναντάται η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» σε χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, « δι ού παρέχεται εις τον Μητροπολίτην Μονεμβασίας το αξίωμα του εξάρχου της Πελοποννήσου »… «μετά του αγίου θείον τέμενος, το καλούμενον Άστρος».
• Το 1320 συναντάται επίσης  η αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου   , που είναι σαφέστατη για την τοποθεσία, στη «πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι  του Αγιάνη του Άστρους , στο κάμπο της γειτονικής μονής  Μαλεβής , κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους), «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», (Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο  (4) 1320 σελ.114). Οι αναφορές του 1292 και 1293 δεν περικλείουν την ακριβή τοποθεσία για το Άστρος,αλλά  επειδή ο ίδιος  Βυζαντινός Αυτοκράτορας στην αναφορά του 1320 ,«την περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» περιέχει την τοποθεσία,δηλ. ο Αγιάννης είναι το Άστρος, είναι αυτονόητο ο αυτοκράτορας γνώριζε το Άστρος, μιλούσε για το ίδιο Άστρος και επομένως οι αναφορές του 1292 και 1293 είναι για  το σημερινό Άστρος .Αλλωστε τότε υπήρχε ο οικισμός στην περιοχή του κάμπου της Θυρέας σύμφωνα με άλλες αναφορές. «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον».( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 97). Δείτε  για περισσότερα,  4) Το 1320 «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας                       
• Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
• Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος , γιατί υπήρχε αδιάκοπα οικισμός στην περιοχή από την εποχή της πόλης Θυρέας. Το «Άστρον» του Φραντζή είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος, που βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία της αρχαίας πόλης Θυρέας και του πολίσματος Άστρου του Πτολεμαίου. Αδιάκοπα και αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους από πολλές αναφορές  , που έπρεπε να αναφέρεται από τον Γ.Φραντζή ,έστω και με άλλο όνομα για μερικούς , αφού αναφέρονται άλλοι μικρότεροι οικισμοί, Μελιγού και Πλάτανος.  Δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους από τον Γ. Φραντζή και  ούτε στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους. Όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητές ,τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί και οι κάτοικοι από την αρχαιότητα στην συγκεκριμένη περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα, αν υπήρχε οικισμός κάτι θα υπήρχε και το 1805  έστω και ερείπια . Αυτό πρόσθετα επιβεβαιώνει  ότι η αναφορά του Φραντζή το 1435  για το  πόλισμα  Άστρον είναι το σημερινό Άστρος . Από, Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος , Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας  (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122». Δείτε  για περισσότερα,  5) Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον (το σημερινό Άστρος) και τον Άγιον Ιωάννη (Αγιάννης του Άστρους). – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας
• Σε διάφορες αναφορές και χάρτες  του 1516, 1545,1547, 1570, 1650 αναφέρονται το Toast(r)ι  ,Toastri  σαν μεσογειακό τοπογραφικό σημείο  και ανατολικά , νότια ανατολικά,  βρίσκεται το τοπογραφικό σημείο  Astritzi, Ostrici, Laprici σαν κάστρο και Stella σαν νησί. Το «νησί» Stella  δεν αναφέρεται σε κανένα χάρτη η κείμενο με το όνομα Εστέλλα, όπως λανθασμένα ονομάζουν  το νησί ατεκμηρίωτα μερικοί  και άλλο είναι το  νησί Stella από το κάστρο  Estella που βρίσκεται στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους . Το αναφερόμενο μεσογειακό τοπογραφικό σημείο Toast(r)ι  ,Toastri είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος.  «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 97 ). Δείτε  για περισσότερα, 6) 1516. Toast(r)ι (=Toasti) , Toastri  και  Astro είναι το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας . – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

• Το 1540 ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους ,  αλλά δεν αναφέρονται το Άστρος και το Παράλιο Άστρος.. Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος  δεν αναφέρονται για εκατονταδες  χρόνια  στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το  Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης ,που ήταν το μητροπολιτικο κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνια και ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος , οι κάτοικοι ήταν βασικά ίδιοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. Οι Τούρκοι φορολογούσαν τους κατοίκους ,δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ. Από, Venetians and Ottomans in  SouthEast Peloponnese (15^th*18^th century) Dr, Evangelia Balta Director of  Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation). Πλυθησμός,  Πρώτη Τουκοκρατία  1540-1685. Άγιος Ιωάννης  (203),  Αγιος Ιωάννης Θεολογος (107),Aγιος Πέτρος (300) , Βέρβενα (162), Δολιανά (49), Καστάνιτσα (494), Κορακοβούνι (25), Μελιγού (210), Πλάτανος (57), Πραστός (461), Τρεστενά (84). Δείτε  για περισσότερα, Το 1540 ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους ,  αλλά δεν αναφέρονται το Άστρος και το Παράλιο Άστρος – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας
• Από το 1756 ,ο Δημήτριος Καρυτσιώτης θυμότανε από την Καρύτσα του Αγιάννη  «την πατρίδα μας (χωρίον μας) … του Άστρους (Astro)» και πριν το 1821 ο Άκουρος “την πατρίδα  μας  Αγιάννης … και  Άστρος”.
• Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27^η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) «Δημήτριος Καρυτσιώτης, «Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα  εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
• Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά  Β   σελ 50). Πάνος Ζαφειρόπουλος «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά  Β ,  σελ 51). Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά  Β ).
• Το 1798 και το 1805.  Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και έφυγε 15 χρονών   το 1756  κατά την Αγιαννίτικη παράδοση «με το ένα τσαρούχι»  και συνέχισε έμπρακτα  την Αγιαννίτικη  δέσμευση  αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798  έχτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη  την περίφημη και καλλιμάρμαρο Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805 έχτισε στο Άστρος  το παράρτημα της  Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. «Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ».

• Το 1805 ο Leake 500 χρόνια αργότερα επιβεβαιώνει την αναφορά του 1320 του  Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου « την πεδιάδα του Άστρους» , που είναι το Ξεροκάμπι του Αγιάννη. «Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδα από την πεδιάδα του Άστρους, (δηλ  από το Ξεροκάμπι)  που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια(Αγιάννη) , μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492
• Πριν το 1805  υπήρχαν τα αρχοντικά, οι «πύργοι» και τα «καλύβια εις το Άστρος» και στον «Αγιάννη του Άστρους» και η  περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη. Δείτε  για περισσότερα Πριν το 1805 τα αρχοντικά, οι «πύργοι» και τα «καλύβια εις το Άστρος» και στον «Αγιάννη του Άστρους» και η  περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη. – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας
• Tο 1821 έγινε το Κολοκοτρωναίικο  τραπέζι στο Άστρος, στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη. “Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.” «Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της.  Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.». Δείτε  για περισσότερα, Tο 1821 έγινε το Κολοκοτρωναίικο  τραπέζι στο Άστρος, στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη . – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας
• 1805. Διδακτήριον Άστρους   ΥΑ 47192/1433/11-6-1946, ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 . «Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις». Δείτε  για περισσότερα,  «Το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η Β’ Εθνική Συνέλευσις» – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

• 1823. O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε  επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με “ευχάριστο καθήκον ” στους ισχυρούς της εποχής ,” με τους καλύτερους οιωνούς”,  «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος». Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023,  Ἐν Ἄστρει  Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823  , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις. (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121). Δείτε  για περισσότερα «Με τους καλύτερους οιωνούς»: Ξαναβλέποντας την Εθνοσυνέλευση και το Συνταγματικό Κείμενο του Άστρους 1, Αριστείδης Ν. Χατζής – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας
• 1823. Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου” . και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση  εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος  Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης  (τόμος 3^ος Σελίδες 475-476). Δείτε  για περισσότερα Το 1823 η Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου” . – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Ένα μόνο ιστορικό στοιχείο (έγγραφο) , είναι επαρκέστατο τεκμήριο για το Άστρος

Τα πρακτικά της πρώτης ημέρας της Συνέλευσης , την ΚΘ Μαρτίου 1823,  χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά το πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος , “ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο…

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ, ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ’ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ΜΑΡΤΊΟΥ ΑΩΚΓ’ ΚΑΙ Γ’ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

Την ΚΘ’Μαρτίου Συγκροτηθείσα πρώτη προκαταρτική συνέλευσις εσυμφώνησεν και υπέγραψεν το έγγραφον λαμβανόμενον.

• α’. Περί αποδοχής του Οργανικού Νόμου της Επιδαύρου,καθ’ όλας τα θεμελιώδεις αυτού αρχάς .
• β’.Περί αρχηστρατηγίας  καί Ναυαρχίας
• γ’. Περί νόμων Πολεμικών
• δ’. Περί Μινιστερίου του Πολέμου και  του Ναυτικού……………………

Ένα μόνο ιστορικό στοιχείο (έγγραφο) , τα «Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως  συγκροτηθείσης   Εν Άστρει την ΚΘ Μαρτίου  αωκγ’ και γ’ της ανεξαρτησίας »   είναι επαρκέστατο τεκμήριο, ένα συνταγματικό κείμενο,  που επιβεβαιώνει αναμφισβήτητα και τελεσίδικα το ιστορικόν Άστρος υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 , δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, όλα τα άλλα είναι περιττά.

Όσοι έχουν μια στοιχειώδη επιστημονική νομική κατάρτιση, διαβάζουν τα υπάρχοντα  ιστορικά στοιχεία, μπορούν να διαβάζουν και να καταλαβαίνουν  τα συνταγματικά κείμενα , αδιαφιλονίκητα καταλαβαίνουν το νόμιμο όνομα του οικισμού ήταν Άστρος σίγουρα πριν την 29^η Μαρτίου 1823, όπως επιβεβαιώνουν και αναφέρουν τα πρακτικά της Εθνοσυνέλευσης της 29ης Μαρτίου 1823 και όλα τα άλλα  έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης μέχρι την 18 Απριλίου 1823.

Η συνταγματική Εθνοσυνέλευση σύμφωνα με την αδιαφιλονίκητη νομική ερμηνεία των εγγράφων της Εθνοσυνέλευσης, για όσους καταλαβαίνουν νομικά συνταγματικά κείμενα. επιβεβαίωσε κατηγορηματικά με πολλά έγγραφα και ιστορικά στοιχεία , το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος πριν την 29^η Μαρτίου 1823 

Από. Λανθασμένα αναφέρεται η Εθνοσυνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος. – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Λανθασμένα αναφέρεται η Εθνοσυνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος. Ένα μόνο ιστορικό στοιχείο (έγγραφο) , τα «Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως συγκροτηθείσης   Εν Άστρει την ΚΘ Μαρτίου  αωκγ’ και γ’ της ανεξαρτησίας»   είναι ένα συνταγματικό κείμενο  και επαρκέστατο τεκμήριο, που επιβεβαιώνει τελεσίδικα   το ιστορικόν Άστρος αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 , δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, όλα τα άλλα είναι περιττά.

Μερικές φορές απαιτείται  και νομική κατάρτιση για να γίνουν αντιληπτά  τα συνταγματικά κείμενα. Απλά και αυτονόητα η Εθνοσυνέλευση  χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού, «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης από την πρώτη ημέρα την 29^η Μαρτίου 1823, πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση, γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν  γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και  η Συνέλευση  δεν αποφάσισε  με κανένα έγγραφο  για το όνομα Άστρος .

Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση  για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος  μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος  και  υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι.  Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος». 

Η συνταγματική εθνοσυνέλευση φυσικά δεν θα χρησιμοποιούσε λάθος όνομα την 29^η Μαρτίου 1823 και σε όλες τις συνεδριάσεις μέχρι το τέλος. Αν υποθέσουμε ο οικισμός είχε άλλο όνομα ,η Εθνοσυνέλευση θα το ανέφερε με απόφαση, γιατί χρησιμοποιούσε το όνομα Άστρος, η τουλάχιστον κάποιος πληρεξούσιος θα έκανε μια έγγραφη διαμαρτυρία, τουλάχιστον οι πληρεξούσιοι Ζαφειρόπουλοι , οικιστές του Παραλίου Άστρους. Αλλά οι Ζαφειρόπουλοι ήξεραν την ιστορική αλήθεια και πριν την Εθνοσυνέλευση ανέφεραν «την πατρίδα μας Άστρος». Όλοι οι πληρεξούσιοι υπέγραφαν τα «Εν Άστρει» έγγραφα και σίγουρα ήξεραν τι υπέγραφαν ο Μαυροκορδάτος, Νέγρης , Ψύλλας ,Κολοκοτρώνης ,Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος ,Κ. Ζαφειρόπουλος και τα άλλα διακεκριμένα μέλη της «Εν Άστρει» συγροτηθείσης επιτροπής που κατάρτησε  το «ΝΟΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ  Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ», το «Σύνταγμα του Άστρους».

Για τους αναγνώστες μας και τους μαθητές  τηςστορίας  καταθέτουμε παρακάτω μερικά  ιστορικά στοιχεία, βεβαιότατα υπάρχουν πολλά άλλα. Στο βιβλίο του Νικολάου Ι. Φλούδα, Θυρεατικά Τόμος Β’, Άστρος το Χρυσήλιον και Ιστορικόν ,  υπάρχουν για το Άστρος  σαράντα σελίδες αναφορές !!!   σελ 146.-185, και περισσότερα στο βιβλίο ,  Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ) Ιωάννης Κουσκουνάς – Κυριάκος Χασαπογιάννης -Ιωάννης Κακαβούλιας. 1981  http://www.zafeiris.gr/linked/book4.pdf

Από, Αναφορές  για το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας πριν το 1823 – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

• Το Ελληνικό κράτος πριν διακόσια χρόνια ,το 1823 και 1841, με βάση  τα υπάρχοντα  τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία της εποχής, με την απαιτούμενη σοβαρότητα θεσμικά , αναγκαστικά, δικαιολογημένα και επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε το πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος ,  πολλές φορές και επίσης με την αναφορά «Εν Άστρει» σε  όλα τα έγγραφα , την  Διακήρυξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους»)  , τα πρακτικά, ψηφίσματα και αποφάσεις, για  τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του  Άστρους» »  και  ψηφίστηκε το  «Σύνταγμα του Άστρου», επιβεβαιώνοντας  την μακρόχρονη ιστορία του ιστορικού Άστρους.   Όπως το ίδιο έκαναν με τα έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών. Η Βουλή των Ελλήνων ,πριν διακόσια χρόνια, το 1844  αναφέρει  «και ο τόπος  ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής  Άστρος». Το Ελληνικό κράτος αδιάκοπα  μέχρι σήμερα συνεχίζει να αποκαλεί τον οικισμό Άστρος. Αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια.
• Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας », οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823, η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν  Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
• Ο Γενναίος Κολοκοτρώνης  αναφέρει , « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος ,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το «Αστρος». (Απομνημονεύματα σελ. 88 , Φλούδας Θυρεατικά  Β, Άστρος ,Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν    σελ 165). O Γενναίος Κολοκοτρώνης πειστικότατα αναφέρει το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, υπήρχε πολλά χρόνια πριν το 1823 και βέβαια πριν έλθουν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, δεν το δημιούργησαν τυχαία μόλις έφθασαν και αυθαίρετα το ονόμασαν εκείνη την ημέρα Άστρος.
• ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ  ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΑΩΚΓ ΚΑΙ Γ’ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63).
• ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ  ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ  Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87).
• Όλα τα ψηφίσματα της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“  και το Ψήφισμα  Θ)  «Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος ….Εξεδόθη εν Άστρει Κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
• Πρακτικά του Βουλευτικού αναφέρει τόπον συντάξεως το Άστρος (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας 1857-1971 σελ 59) (Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 151).
• Προβουλεύματα του Βουλευτικού 184-189,189-199 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει» (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 63,136,137,138,139,140,143) (Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 151).
• Προβουλεύματα του Εκτελεστικού 2815, 2840 ,2846, 2848, 2876, 2898,2893,2891,2894,2908,2910,2920,2912,2934, αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει» (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας σελ.309-316) (Φλούδας Θυρεατικά  Β.σελ 152).
• Ιωάννης Ορλάνδος ,αντιπρόεδρος του Εκτελεστικού , την 18^ην Μαρτίου 1823  έγραφεν, εξ Άστρους εις την Ύδραν επιστολήν (Φλούδας Θυρεατικά  Β.σελ 153).
• Έγγραφα του Μινιστέριου(Υπουργείου) του Πολέμου 73,93,122,134,135,138,189 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει» ( Φλούδας Θυρεατικά  Β.σελ 153).

• Θεόδωρος  Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει  , «Τέλος πάντων απεφασίσθη εις  το  Άστρος  να γίνη η Συνέλευσις ..εσηκώθηκα και  επήγα και  εγώ  εις το Άστρος ….εις  ένα περιβόλι  όπου έκαναν  την  συνέλευσιν», και το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη  έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 53).
• Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει  και επιβεβαιώνει «συνέτρωγαν  ο Δημήτριος Υψηλάντης  και  ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους  των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής  σελ.287).

• Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 52).
• Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά  Β   σελ 50).  
• Πάνος Ζαφειρόπουλος «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά  Β ,  σελ 51).
• Πάνος Ζαφειρόπουλος  πριν το 1823, «ονομάζονται Άστρος  και  πριν την Β’Εθνοσυνέλευση  π.χ. ο Πάνος Ζαφειρόπουλος σε κάποια έγγραφα του αναφέρει ως πατρίδα του το Άστρος ,όταν ακόμη δεν υπήρχε οικισμός στη σκάλα Άστρους »  (Φάκλαρης , 2023,σελ 44)

• Κανέλλος Δεληγιάννης, « οι εν Άστρει συναθροισθέντες πληρεξούσιοι..» Απομνημονεύματα σ.288.
• Ν.Σπηλιαδης, Απομνημονευματα σελ 502,  «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα  λεγόμενα καλύβια εις το  Άστρος, ητοιμάζοντο…».
• Γενική Εφημερίδα της Ελλαδος 1826,  «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος».
• Γ. Ψύλλας ,διακεκριμένος πληρεξούσιος αναφέρει   «Εδώ δε πάλιν υπέφερα πολλάς στερήσεις καθ’ όλην την εν Άστρει διατριβήν μου..».
• Κ.Παπαρρηγόπουλος ,ο Εθνικός ιστορικός ,» η Διοίκησις …απήλθεν εις το Άστρος» Ιστορία του Ελληνικού Έθνους σελ 100»(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 165)
• Ν.Δραγούμης ,«εν τούτοις συνήλθον εν Άστρει οι μέλλοντες να συγκροτήσωσι την Β’ Συνέλευσιν» Ιστορικάς Αναμνήσεις σελ 35»(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 166).
• Πουκεβίλ ,Γάλλος ιστορικός  « είχον συναθροισθή εις Άστρος, εν Κυνουρία όπου είχεν ορίσει την έδραν των συνεδριάσεων» σελ 187-188»(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 170).
• Κ.Ράδος ,καθηγητής Πανεπιστημίου ¨Αθηνων και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας κατα το 1899 «τα καταστήσαντα αλησμόνητον το όνομα του Άστρους» σελ 14»(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 171)
• Σπ. Λάμπρου «Το Άστρος είναι σήμερον όχι αναξία λόγου κώμη εν τη αρχαία Θυρεάτιδι… είναι δε γνωστόν ιδίως εκ της εν αυτώ τω 1823 συγκροτηθείσης Β’ Συνελεύσεως» σελ 416»(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 172).
• Ι.Θεοφανίδης « Την 30 Μαρτίου 1823 ήρχισεν τας εργασίας της η Β’  Εθνική Συνέλευσις έν Άστρει (πρωτεύουσας του δήμου Θυρέας της επαρχίας Κυνουρίας» σελ 154 »(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 174).
• Γιάννης Κορδάτος «να καλέση νέα  εθνοσυνέλευση στο Άστρος» σελ 408,412 »(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 178).
• Η Μεγάλη Αμερικάνικη Εγκυκλοπαίδεια « το Άστρος κατέστη γνωστότατον κατα την νεώτεραμ εποχήν λόγω της συγκληθείσης εκεί τον Μάρτιον του 1823 της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως…Αι εργασίαι της Συνελεύσεως του Άστρους ετερματίσθηκαν την 18^ην Απριλίου 1823» σελ 666»(Φλούδας Θυρεατικά  Β   σελ 182).
• Ν.Βέης «ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους)
•  Leake , «Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα από την πεδιάδα του Άστρους, (δηλ  από το Ξεροκάμπι)  που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια (Αγιάννη) , μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη». (Leake Travels in Morea,σελ 492). 
• Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, «Πρώτος το αναφέρει  ο Leake  Travels II σ.486  γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια (Αγιάννη), στον καλλιεργημένο κάμπο του  Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».
• Le Constitutionnel (30 Αυγούστου 1823 :«Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος αποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ  119).
• Edward Blaquiere : «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος θα πρέπει να θεωρείται ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ενδιαφέροντα γεγονότα του αγώνα των Ελλήνων» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ  120).
• Πουκεβίλ ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφέρθηκε εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
• Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής  να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους  εις  Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).

Οι περισσότερες παραπάνω αναφορές είναι από το βιβλίο του Νικολάου Ι. Φλούδα, Θυρεατικά Τόμος Β’, Άστρος το Χρυσήλιον και Ιστορικόν ( για το Άστρος υπάρχουν σαράντα σελίδες αναφορές !!!   σελ 146.-185).

ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 ,Δήμος  “Θυρέας” ,”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” .

Από, Δήμος Θυρέας (1835-1912), ΦΕΚ 5Α- 1841 και «τα συνιστώντα το δήμον  χωρία» – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

• ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Το 1841 , Δήμος  “Θυρέας”  , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”,   “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” .

• Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης). Το 1835 συστάθηκε ο δήμος Θυρέας και η έδρα του δήμου από το 1835 μέχρι το 1841 είναι ο οικισμός Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και ο Αγιάννης είναι η θερινή έδρα του δήμου από το 1841-1912.
•  Άστρος. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 . Ο οικισμός ορίζεται  χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας.  Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφορά Άστρος είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος .

Το Άστρος αναμφισβήτητα ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής πριν το 1823 και είχε πολύ πρόσφατη μεγάλη ιστορία. Η διακήρυξη σαφέστατα αναφέρει, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη», το Άστρος υπήρχε επίσημα τουλάχιστον από το 1823, και θα έπρεπε να αναφέρεται στο δήμο της περιοχής το 1841 έστω και με άλλο όνομα για μερικούς ,(αλλά δεν είχε ποτέ επίσημα άλλο όνομα ), όπως αναφέρονται οι μικρότεροι οικισμοί  της περιοχής με τα επίσημα ονόματα τους  Μελιγού, Πλάτανος. Aν το Άστρος τότε δεν ήταν στο δήμο Θυρέας, όπως έμμεσα ισχυρίζονται μερικοί όταν αναφέρουν αναιτιολόγητα η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ είναι για το Παράλιο Άστρος, το Άστρος έπρεπε κάπου να είναι, αλλά δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο δήμο με κανένα άλλο όνομα. Απλά και σοβαρά η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το Άστρος ,δεν το έσβησε το Ελληνικό κράτος ούτε ονόμασε δύο οικισμούς με το ίδιο όνομα Άστρος  το 1841 και  ξαφνικά «άλλαξε» γνώμη  το 1845 και ονόμασε τον γειτονικό οικισμό Παράλιο Άστρος. Σίγουρα η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 δεν είναι για το Παράλιο Άστρος, που έγινε οικισμός και προσαρτήθηκε στο δήμο το 1845, κάποτε απαιτείται μια στοιχειώδης σοβαρότητα.

«H ιστορία δεν σβήνεται, δεν ξαναγράφεται και δεν κρύβεται». Αναφέρουμε συνοπτικά σχετικούς κανόνες της ιστοριογραφίας.

«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» (ευτυχισμένος όποιος γνωρίζει ιστορία ) Ευριπίδης (480 π.Χ. – 406 π.Χ.) 

«Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας, γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά ανωφελές διήγημα». Πολύβιος (202 π.Χ. – 120 π.Χ.)

«Τόσο αδοκίμαστα αναζητούν οι πολλοί την αλήθεια και στρέφονται προς όσα βρίσκουν έτοιμα» και “Άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε»  Θουκυδίδης (περ. 455 π.Χ. – περ. 399 π.Χ.)

«Γιατί όσα λέγουν οι Έλληνες είναι, καθώς μου φαίνεται,  πολλά και γελοία].” Εκαταίος ο Μιλήσιος (περ. 560 π.Χ. – περ. 480 π.Χ.)

Οι αντικειμενικοί και αμερόληπτοι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές πάντοτε  τουλάχιστον καταθέτουν  όλα τα  υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία για τις σχετικές ιστορικές  μελέτες , διαφορετικά  «η ιστορία καταντά ανωφελές διήγημα»,  και αφήνουν τους αναγνώστες να κάνουν τις δικές τους ερμηνείες και  συμπεράσματα.

Παράλιο Άστρος Κυνουρίας

Το Παράλιο Άστρος, απέχει από το Άστρος 4χλμ, είναι ο νεότερος οικισμός της περιοχής και δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832. Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους ήταν νησί μέχρι τον 5ο αιώνα π.χ., και έγινε σταδιακά χερσόνησος από τις προσχώσεις του ποταμού Τάνου. Φυσιολογικά αργότερα από το 5ο π.χ. αιώνα  «μέχρι τον 19ο αιώνα εκατέρωθεν της χερσονήσου υπήρχαν μικρολίμνες και βαλτώδεις εκτάσεις». 

Ο Άκουρος επιβεβαιώνει το «ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake,  αναφέρει το 1805  «στη σκάλα (=λιμάνι)   υπάρχουν μια δεξαμενή (=παλιόστερνα) , ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες »  και “Leaving the Scala of Astro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,(Leake,Travels in the Morea σελ 482, 485).

Το όνομα της σημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα  η Σκάλα  του  Άστρους, ήταν το λιμάνι της περιοχής   και υπαγόταν  διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Το 1823   βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής  του Παραλίου Άστρους αναφέρει  «Την Σκάλαν του Άστρους». Το 1822 «Σκάλα Άστρους»  αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία, επίσης  «Σκάλα», «σκάλα Άστρους» (λιμάνι του Άστρους) , αναφέρεται από πολλούς άλλους ιστορικούς μελετητές. . 

Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το  1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα  του στη κεντρική πλατεία οι  Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο Άκουρος  αναφέρει και επιβεβαιώνει πριν το 1823, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , «την πατρίδα μας Αγιάννης … και Άστρος», πατρίδα του Άκουρου  βέβαια αυτονόητα είναι ο οικισμός Άστρος ,δεν είναι ο  κάμπος…. Για το λόγο αυτό από την «πατρίδα μας  Άστρος»  , το 1845 ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος, σίγουρα δεν το ονόμασε ο βασιλιάς Όθωνας. Είναι αυτονόητο ο Άκουρος δεν θα ονόμαζε δύο χωριά με το ίδιο όνομα Άστρος, σοβαρός και λογικός ήξερε και έμπρακτα καταλάβαινε καλύτερα…..

Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, έκτισε το σπίτι του στην χερσόνησο ,στο «Νησί» το 1832, που θεωρείται από πολλούς ιστορικούς μελετητές ένα από τα πρώτα σπίτια του οικισμού. Ο Λογοθέτης  αργότερα από το 1854  αναφέρει μερικές φορές το καινούργιο οικισμό  με το όνομα  «παράλιο ,  «έκτισε  την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος  1832»,« ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια » και  « το έτος 1838…  ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις  παράλιο». Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους »  αναφέρεται πρώτος  ο Αγιαννίτης  Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας.

Σίγουρα και αναμφισβήτητα  ο  δημοφιλής στρατηγός Άκουρος ,που είχε πολλούς Αγιαννίτες φίλους και αποδειγμένα την πλειοψηφία στο δήμο Θυρέας,  ο αδελφός του δήμαρχος το 1845  Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, (πρώτος δήμαρχος του Δήμου Θυρέας από το 1837-1847)  και ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του δήμου , τότε είχαν και τα καριοφίλια στην περιοχή…,   ονόμασαν το 1845 τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος. 

Το Ελληνικό κράτος πριν διακόσια χρόνια το 1845 ονόμασε τον γειτονικό οικισμό Παράλιο Άστρος και συνεχίζει να αποκαλεί αδιάκοπα  μέχρι σήμερα τον οικισμό Παράλιο Άστρος.  Παράλιο  Άστρος Κυνουρίας, ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.

Από το 1837-1847 δήμαρχος του Δήμου Θυρέας ήταν ο αδελφός του Άκουρου  Ιωάννης Ζαφειρόπουλος. Έχει πολύ μεγάλη σημασία το  1841 , τό Άστρος έγινε η πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας, και τέσσερα χρόνια αργότερα το 1845,  το Παράλιο Άστρος εντάχθηκε σαν καινούργιος οικισμός στο δήμο Θυρέας ,όταν δήμαρχος του δήμου Θυρέας ήταν ο αδελφός του Άκουρου  Ιωάννης Ζαφειρόπουλος. Είναι έκδηλο ποιός ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος , ο Άκουρος.

• Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) .

• Παράλιο  Άστρος Κυνουρίας, ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.

Ο Οικιστής του Παραλίου Άστρους, Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος

Άστρος Κυνουρίας, Home – Κοινότητα Άστρους

• Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).
•   Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) .
• Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985 (ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985), για ιστορικούς λόγους.
•  Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας(ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997) . Το Άστρος ανήκει στο νομό Αρκαδίας.  Κοινότητες Δήμου | ΔΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ

Για την ιστορία πριν διακόσια χρόνια…. τα Πρακτικά των Συνεδριάσεων  της Βουλής τω Ελλήνων  κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214  Συνεδρίασις  ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου είναι τελεσίδικα και διαυγέστατα.  

«α.διότι η εν Άστρει συνέλευσις συνεκροτήθη  όπου ήδη ενηργήθη  η εκλογή  και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον  Άστρος  δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας)  Άστρος διάταγμα  εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β  , σελ 114).

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας  είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης  Θυρέας.

Το Άστρος βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη  Θυρέα (Thyrea ) και ήταν  αργότερα  το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικόν Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας  απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν  η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ . στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας αναμφισβήτητα υπήρχε για πολλούς αιώνες πριν το 1823.  Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.

Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερα από την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο. Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται όλοι οι παλιότεροι οικισμοί της περιοχής , Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό  Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), Κορακοβούνι ,Μελιγού,Κούτρουφα ,Βέρβενα και Δολιανά.

Είναι έκδηλο όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα. Δεν είναι τυχαίο διαχρονικά οι μεγαλύτεροι οικισμοί στην δυτική παραλία του Αργολικού βρίσκονται στα ενδότερα.

Το ιστορικόν Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ. από το Άστρος.

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πηγές

Home – Κοινότητα Άστρους

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας: Σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορές  πριν το 1823  .

Αναφορές  για το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας πριν το 1823

Γιάννης Γρηγ. Κουρόγιωργας. Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά  κείμενα  PDF– (2025) .

Θέματα (Σύνδεσμοι ) : Iστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους. – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

To 1823 ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκτελεστικού (δηλ. Πρωθυπουργός) ανακοίνωσε στην υφήλιο «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος». – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Το 1823 η Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου” . – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) .

Θυρεάτις Γη : Αγιάννης του Άστρους (Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας )  Ιστορική αναδρομή

Γιάννης Γρηγ. Κουρόγιωργας.Θυρεάτις Γη : Αγιάννης του Άστρους (Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας ) Ιστορική αναδρομή (PDF)

Iστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους ,- ενότητες σε χωριστά PDF έγγραφα.

Η  «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.

Θυρεάτις Γη : Το άστυ, η αρχαία πόλη Θυρέα,το πόλισμα Άστρον και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Ο “Ιερός Χώρος” της Εθνοσυνέλευσης και η Σχολή Καρυτσιώτη

Σχόλια για  την  Ἐν Ἄστρει  Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις  που συνήλθε στο Άστρος  «Με τους καλύτερους οιωνούς».

«Τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος». – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Το Άστρος απέχει 170 χλμ. από την Αθήνα και τo Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ. από το Άστρος. – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Από την διασπορά Απρίλιος 20 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Το άφθονο παγωμένο νερό του Προδρόμου στον Αγιάννη «έρχεται μέσα από την εκκλησία».

 Aπό,  Astros Kynouria News  ,ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ – ΜΕΡΟΣ Α’ : 15ος – 16ος αι., Του Γιάννη Δ.Κουρμπέλη

Ο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικόν της Αλώσεως  του Γεωργίου Σφρατζή το 1435, μαζί με άλλα γειτονικά χωριά,  «… αι εισίν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον, Άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμώνας  ( =Πλάτανος), Μελίγον (=Μελιγού), Προάστειον  ( = Πραστός) , Λεωνίδας (=Λεωνίδιο), Κυπαρισσία, Ρέοντας και Σίταινας…»  (Βιβλίο ΙΙ, Κεφ. Χ, σελ. 59).

Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό πήρε το όνομα του από τον ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Για την ίδρυση του χωριού υπάρχει η εξής παράδοση:

Όταν ακόμα δεν ήξεραν τα κεραμίδια είχαν τις πλάκες …..

Από, Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος Β΄

«Τα παλιά  χρόνια όλη η πλαγιά του Σαραντάψυχου σκεπαζόταν με ένα απέραστο από τους ανθρώπους δάσος, τόσο πυκνό και θρασεμένο ήταν. Ούτε τα ζωντανά μπορούσαν να μπουν μέσα. Και ούτε νερό βρισκόταν και τα ζωντανά υπέφεραν από τη δίψα. Άθλια γι’ αυτό κύλαγε και η ζωή του κόσμου.

Ένα τραγί όμως καθέ μεσημέρι χανόταν και γύριζε το βράδυ στο κοπάδι του. Ήταν γερό και καλοφτιαγμένο και πιο ζωηρό από τ’ άλλα. Το παρατήρησε ο τσοπάνης και σκεφτόταν τι να συμβαίνει, που να πηγαίνει.

Το παρακολούθησε, λοιπόν, ο τσοπάνης μόλις που ξέκοψε από το κοπάδι στο Ξεροκάμπι, αλλά τόχασε μέσα στο πυκνό ρουμανόδασος. Το περίμενε όμως και το είδε να βγαίνει με τη μουσούδα του μουσκεμένη στο νερό. Την άλλη μέρα ξανακολούθησε το τραγί, βαστώντας το απ’ την ουρά και σύρθηκε μέσα στο πυκνό δάσος, ώσπου έφτασε σε μικρή πηγή με λακούβα.

Σύντομα το ανήγγειλε στους άλλους τσοπάνηδες και κόβωντας σιγά σιγά τα δέντρα, άνοιξαν δρόμο μέχρι την πηγή. Μετά έσκαψαν και πετάχτηκε ποτάμι το νερό – ο Πρόδρομος. Έτσι γύρω του, άρχισαν να χτίζουν τα πρώτα σπίτια και την εκκλησία του Προδρόμου και έτσι γίνηκε και πλούτισε το χωριό μας, ο Αγιάννης.»

«Έτσι λοιπόν το χωριό ιδρύθηκε από βοσκούς του Ξεροκαμπίου, όταν ανακάλυψαν την πηγή του Προδρόμου. Η ίδρυση έγινε βέβαια πολύ πριν το 1435, ίσως κατά τα βυζαντινά χρόνια».

Ο επισκέπτης θαυμάζει την υπεραιωνόβια πλατάνα και το άφθονο παγωμένο νερό που πηγάζει ακριβώς κάτω από την εκκλησία και ρέει από πέντε κανάλλους , ένας είναι πολύ χαμηλά, σαν να φαίνεται το νερό έρχεται μέσα από την εκκλησία.

Η στέρνα του Προδρόμου και οι νερόμυλοι

Με το άφθονο νερό του προδρόμου «έζησε»  το χωριό. Το νέρο την νύκτα πήγαινε στη μεγάλη στέρνα δίπλα στην μεγάλη  πλατάνα  και όταν γέμιζε η στέρνα  οι μυλωνάδες την άνοιγαν  και το νερό έτρεχε ορμητικά σε ένα μικρό καταρράκτη  σε κάθε νερόμυλο και με την δύναμη του νερού δούλευαν οι νερόμυλοι. Υπήρχαν τέσσερις νερόμυλοι κάτω από  τον πρόδρομο στη σειρά, του Δικαίου η Μακαρούνα , του Κορδώνη, του Παπούλια η Τουρή και του Γαρδικιώτη , «λέγανε ότι υπήρχε και άλλος νερόμυλος του Γιάννακα» αλλά δεν θυμάμαι το κτήριο η ήταν ο ίδιος με του Γαρδικιώτη η ήταν μακρύτερα κάτω από την εκκλησία του Αηλιά και είχε γκρεμιστεί, όποιος θυμάται ας βοηθήσει. Κάτω κοντά στον Άγιο Δημήτριο στο ρέμα υπήρχε και ο νερόμυλος του Σταυρούλη. Επίσης στη είσοδο του χωριού από το Άστρος μετά την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής υπήρχε και ένας μύλος που δούλευε, όχι με νερό, αλλά με πετρέλαιο  του μπάρμπα Λιά   Κολοβού.

Μετά την πλατάνα και πριν την μεγάλη στέρνα υπήρχε πλυσταριό, που οι γυναίκες έπλεναν τα  κλινοσκεπάσματα  χράμια και σαϊσματα και  γενικά  τα ρούχα της οικογένειας  τους.

Ο πρώτος νερόμυλος κάτω από  τον πρόδρομο του Δικαίου η Μακαρούνα .

Ο «σούγελος ελαγός» . Το νερό του προδρόμου μεταφερότανε μακριά  με τσιμεντένιο σούγελο  και στους δρόμους , για να ποτίζονται τα περβόλια και τα οπωροφόρα  δένδρα , που  ζούσαν οι Αγιαννίτες πολλούς αιώνες .

Τα καλοκαίρια  κάτω από το πρόδρομο ήταν το μισό  χωριό στα περβόλια τους, ήταν σαν ένα καθημερινό πανηγύρι, μερικοί τραγουδούσαν η φώναζαν δυνατά για να τους ακούν αυτοί που ήταν πολύ μακριά και φυσικά ήταν κα χώρος κοινωνικών επαφών για τις νέες και νέους του χωριού ,για να νοιώσουν το πρώτο σκίρτημα της καρδιάς τους, κάπου έπρεπε να συναντηθούν και να αρχίσουν οι πολιορκίες  από τους νέους που τότε είχαν τον πρώτο λόγο. Το νερό την νύκτα πήγαινε στη  μεγάλη στέρνα.  Οι νερόμυλοι αλέθανε τα σιτάρια  και ταυτόχρονα ποτίζανε τα περβόλια στη τοποθεσία «μύλους»,  ακριβώς κάτω από τον πρόδρομο στους. Την ημέρα το νερό πήγαινε σε αντίθετη κατεύθυνση στου σούγελο «ελαγός», που έφθανε μέχρι το Σουληνάρι στην άλλη άκρη του χωριού. Το νερό του προδρόμου  ήταν άφθονο , εκεί που τελείωνε ο σούγελος, το πηγαίνανε στους δρόμους μέχρι τις βάγιες και μακρύτερα. Oι «ποτιστάδες» είχαν το πρώτο λόγο ποιός θα πότιζε,  αλλά βασικά όλοι πήγαιναν με κάποια σχετική σειρά. Στα περβόλια όλοι είχαν  λαχανικά  ,ντομάτες , κολοκυθάκια, φασολάκια, αγγούρια , μπάμιες, μελιτζάνες αραποσίτια, σταφύλια, καρύδια, κυδόνια, μύγδαλα, μήλα και άλλα φρούτα  κάθε είδους. Στη κυριολεξία το χωριό «ζούσε» από τον πρόδρομο.

Πριν μερικά χρόνια ο περίπατος στους «μύλους»  σταματούσε στον δεύτερο νερόμυλο του Κορδώνη, τα βάτα έφθαναν απέναντι μέχρι τον Αη Λιά , δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει ανοικτό μονοπάτι και μέχρι που έφτανε . Βλέπουμε κάθε χρόνο προσπάθειες των φίλων του χωριού να καθαρίζουν τα μονοπάτια. Δεν έχουμε φωτογραφίες από τους νερόμυλους του χωριού  και από τα περβόλια στους «Μύλους», όποιος έχει κάτι ας βοηθήσει .Η βόλτα στους «Μύλους»  ήταν κάποτε γραφικότατη και οι φίλοι του χωριού το γνωρίζουν και κάτι θα κάνουν,.

Να σημειώσουμε ,ότι δίπλα από εκεί περνάει το μονοπάτι του “Parnon Trail”και θα μπορούν να το επισκεφθούν δεκάδες περιπατητές.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

«Η δύναμη του νερού χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο ως κινητήριος δύναμη των μύλων για τη σύνθλιψη των κόκων των σιτηρών και την παραγωγή αλεύρων.

Ο νερόμυλος ή υδρόμυλος είναι η πρώτη μηχανή παραγωγής έργου που κατασκεύασε ο άνθρωπος με τη χρήση φυσικής, ήπιας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά ή η ροή του και με τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές, που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των προβιομηχανικών κοινωνιών, αντικαθιστώντας στις πρώιμες μηχανές την ανθρώπινη ή ζωϊκή δύναμη (χειρόμυλοι και ζωόμυλοι), κινητήριες δυνάμεις πριν το νερό και τον αέρα.^[1]Με τον νερόμυλο και την βοηθεια της μυλόπετρας επίσης άλεθαν το αλεύρι.»

Νερόμυλος – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)

Από την διασπορά Οκτώβριος 20, 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πηγές

Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) & Άστρος: Ιστορία, Θυρεάτις Γη, Προεστοί, Αρχοντικά & Εκκλησίες – Κοινότητα Άστρους

Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Astros Kynouria News 

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) . – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα.

Από την διασπορά Οκτώβριος 12 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Στην προβολή του τόπου μας και στο τουρισμό πάντοτε προσθέτουμε, (ότι έχουμε) , ποτέ δεν αφαιρούμε.

Στο Προαύλειο της Σχολής  Καρυτσιώτη στο Άστρος  σώζονται οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής με την δική τους ιστορία  και ο χώρος  έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό πάρκο και έκθεση.Το κτήριο  της  Σχολής  Καρυτσιώτη, ( όχι τα μνημεία του μουσείου ) , το Προαύλειο της Σχολής  και  ο χωριστός γειτονικός  «Ιερός Χώρος»  της Β’ Εθνοσυνέλευσης  των Ελλήνων  εíναι  σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός, είναι «διατηρητέον ιστορικόν  μνημείον » ,  «ιστορικό τόπος»,  «αρχαιολογικός  χώρος »   και είναι  « μουσείο  από μόνος του ». 

Δεν υπάρχει κανένας λόγος και καμία δικαιολογία το 2025 , ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων  και το  Προαύλειο Χώρο  της Σχολής  Καρυτσιώτη να μην είναι ελεύθερα προσβάσιμα  χωρίς περιορισμούς.

«Αξιοθέατα»  του δήμου μας, 

Στη προηγούμενη ιστοσελίδα του δήμου μας υπήρχε η ενότητα  http://www .discoverkynouria. gr/el/sights . που αφαιρέθηκε αναιτιολόγητα και απερίσκεπτα στην καινούργια βελτιωμένη ιστοσελίδα. Η ενότητα περιείχε μικρά κείμενα και φωτογραφίες   για 39 θέματα  από ολόκληρο το δήμο. Παρακαλούμε το Δ.Σ. του δήμου μας η ενότητα  «Αξιοθέατα» να προστεθεί στην καινούργια ιστοσελίδα.

Δεν σκοπεύουμε,  δεν θέλουμε, δεν επιχειρούμε και δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε το δήμο μας , που αδιαφιλονίκητα έχει  η πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο για την προβολή  και την ανάπτυξη του τόπου μας. Πάντοτε οι επισκέπτες μας θα κοιτάνε πρώτα την ιστοσελίδα του κάθε δήμου,  όταν ψάχνουν που θα περάσουν τις διακοπές τους στη πατρίδα μας , αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ. Ευχόμαστε και ο δήμος μας κάποτε να καταλάβει τα αυτονόητα. Ας αρχίσει από τα εύκολα, μια ανάρτηση  στην κεντρική ιστοσελίδα του δήμου  με λίγες λέξεις και δύο φωτογραφίες για τα αυτονόητα …

Παρακαλούμε το Δ.Σ. του δήμου μας στη κεντρική  σελίδα της ιστοσελίδας του δήμου μας. Καλωσήρθατε | ΔΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ  να προσθέσουμε δύο φωτογραφίες, για την πρωτεύουσα του δήμου μας Άστρος  και τον Ιερό Χώρο της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων, μαζί  με τη Σχολή Καρυτσιώτη στο Άστρος.

Στη ενότητα «Αξιοθέατα»  του δήμου μας,  πρέπει να περιέχονται και να προβάλλονται σε ιδιαίτερες σελίδες , όλα τα αξιοθέατα για όλους τους οικισμούς  για όλα τα θέματα , ανεξάρτητα αν τα θέματα  αυτά περιέχονται σε άλλες ενότητες ,   δηλαδή αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικά μνημεία , βουνά, φαράγγια,  παραλίες , εκκλησίες, μοναστήρια, αλλά και άλλα ενδιαφέρονται θέματα π.χ. Ελιά στα Κούτρουφα, γεφύρια, σπηλιές κ.λ.π , για    όλα τα  ενδιαφέρονται θέματα του δήμου μας .Δεν είναι άσχημη ιδέα οι σύνδεσμοι να  είναι σε κάποια γεωγραφική σειρά  και  επίσης οι σχετικοί σύνδεσμοι να περιέχονται  και να προβάλλονται και στις  υπάρχουσες  ιδιαίτερες σελίδες των οικισμών.

Ενδεικτικά προτείνουμε τα παρακάτω αξιοθέατα για το Άστρος και τον Αγιάννη κ.λ.π., α) Αρχικά με κατάλογο σε συνοπτική σελίδα για μια σφαιρική εικόνα για όλα τα αξιοθέατα του δήμου μας και β) Φωτγραφία και σύνδεσμο που οδηγεί σε ιδιαίτερη σελίδα με κείμενα και άλλες φωτογραφίες . (φυσικά  δεν τελειώσαμε , θα προσθέσουμε και άλλα) . Για φωτογραφίες και μικρά κείμενα δείτε τους συνδέσμους, αν θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας Κυνουρίας

•  «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων και το «Σύνταγμα τουΆστρους». VV
• Σχολή Καρυτσιώτη, «Tο εν Άστρει  διδακτήριον» vv
• Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους) VV
•  Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους   VV
•  Πλατεία Καρυτσιώτη VV
• Το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι έγινε το 1821 στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος. VV
• Ίδρυμα Μνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη V
• «Θεματικό Πάρκο Ελιάς» στο ΕΠΑΛ ΆστρουςV
•  Λαογραφικό Μουσείο ΕΠΑΛ Άστρους V
•  Ελληνικό η Τειχιό και η αρχαία πόλη Θυρέα VV
•  Ανθήνη και το Λιμάνι Αγίου Ανδρέα VV
• Αξιοθέατα στο Άστρος : Η λιμνοθάλασσα Μουστού VV
•  Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους V
• Ιερά Μονή Λουκούς V
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου ΠαλαιοπαναγιάςV
•  Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού V
• Γεφύρι του υδραγωγείου της Λουκούς V
• Ο «σούγελος» Καρυτσιώτη VV
• Πριν το 1805 τα αρχοντικά, οι «πύργοι» και τα «καλύβια εις το Άστρος» και στον «Αγιάννη του Άστρους» και η  περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη. V
• Άστρος | Discover Kynouria

Ο ιστορικός Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας.

• Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη
• Το «κυβερνείο»  του Αγιάννη 
• Η πηγή του Προδρόμου  στον Αγιάννη ,  η πλατάνα και οι νερόμυλοι.
• Οι καταρράκτεςτης Λεπίδας
• Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας
• Ο Δημήτριος Υψηλάντης φιλοξενήθηκε το 1821 στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι.
•  Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας
• Ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Αγιάννη
• Οι παραδοσιακές πηγές του Αγιάννη
• Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) & Άστρος: Ιστορία, Θυρεάτις Γη, Προεστοί, Αρχοντικά & Εκκλησίες – Κοινότητα Άστρους
• Το αρχοντικό του Δημητρίου Καρυτσιώτη
• Το αρχοντικό του Τσάκωνα  με την ζεματίστρα. (15 αιώνα)
• Το αρχοντικό του κοτζαμπάση Αναγνώστη Παπάζογλου
• Άγιος Ιωάννης | Discover Kynouria
• ===========================================

Θα προσθέσουμε αργότερα αξιοΘέατα από όλα τα χωριά , ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΑΜΕ .Προσχέδιο για αξιοθέατα του δήμου μας .

Παρακάτω ενδεικτικά, Αξιοθέατα κοντά στο Άστρος

Παράλιο Άστρος Κυνουρίας

• Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων.
• Το γραφικότατο “νησί” Παράλιο Άστρος
• Παραλία Σπηλιά Καρακατσάνης | Discover Kynouria
• Παράλιο Άστρος | Discover Kynouria

Μελιγού Αρκαδίας 

• Λιμνοθάλασσα του  Μουστού
• Καστράκι Μελιγούς
•  Νερόμυλος του Αη Γιώργη
•  Σούγελος της Κάτω Μελιγούς,
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς
• Η παραλία Πόρτες και ο Αργολικός
• Μελιγού | Discover Kynouria

Άγιος Ανδρέας Αρκαδίας

•  Λιμάνι Άγιου Ανδρέα 
• Ανθήνη 
• Γεφύρι  του Άγιου Ανδρέα
• Χερρονήσι και ο Μύλος του Άγιου Ανδρέα
• Αγίος Ανδρέας | Discover Kynouria

Θα προσθέσουμε και άλλα από όλα τα χωριά

Βέρβενα Αρκαδίας 

•  4) «Ελλάδα 2021» : Tο στρατόπεδο των Βερβένων.
• Ιστορική πλάκα Δ. Υψηλάντης
• Επιτύμβια στήλη μάχη Βερβένων-Δολιανών
• Ιστορικούς πύργους 
• Ανδριάντα του Κωνσταντίνου ΗΛ. Γκαύρου
• Στήλη “Αέρηδες”
• Μεγάλη Βρύση
• Παλιό Δημοτικό Σχολείο
• Βέρβενα | Discover Kynouria
• Κάτω Βέρβενα | Discover Kynouria

Κούτρουφα Αρκαδίας

• Ελιά στα Κούτρουφα
•  Παλιό Δηµοτικό Σχολείο,
• Κούτρουφα – Κάτω Κούτρουφα | Discover Kynouria

Δολιανά Αρκαδίας 

• Το ταμπούρι του Νικηταρά
• Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού 
• Ιερά Μονή Λουκούς 
• Δολιανά -Άνω Δολιανά | Discover Kynouria

Kαστρί Αρκαδίας 

•  Φαράγγι του Τάνου, 
• Ιερά Μονή Τίμιου Προδρόμου, Περδικόβρυσης 
• Καστρί | Discover Kynouria

Άγιος Πέτρος Αρκαδίας 

• Αναγνώστης Κοντάκης 
• Πύργος του Τρικαλίτη (Πύργος του Αγά)
•  Ιερά Μονή Παναγίας της Μαλεβής,
• Τα κένδρα της Μαλεβής
• Κάστρο Εστέλλα η της Ωριάς
•  Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενηµέρωσης Αγίου Πέτρου
• Το πετρόχτιστο γεφύρι του Τάνου και το γεφύρι της Άννας
• Άγιος Πέτρος | Discover Kynouria

Χάραδρος Αρκαδίας 

•  Ελληνικό , ερείπια Αρχαίου Πύργου – Φυλακίου
• Βρύση «Βαρικό»
• «Σπήλαιο του Άσουλα». 
• Δηµοτικό Σχολείο ( 1927 )
• Χάραδρος | Discover Kynouria

Πλάτανος Αρκαδίας 

• Οι καταρράκτης «Χαρές»
• Καταρράκτη των Νυµφών,
• Μπαρακαίικος νερόµυλος
• Νεροτριβή του κ. Σούρσου 
• Πανέµορφο µονότοξο πετρογέφυρο.
• Πλάτανος | Discover Kynouria

Σίταινα Αρκαδίας 

• Το ελατόδασος της Σίταινας 
• Στον Πάρνωνα η Μαλεβό, περπατούσαν οι θεοί….
• Αη Λιάς στον Παρνωνα
• Σίταινα | Discover Kynouria

Καστάνιτσα Αρκαδίας 

• Πολιούχος Ναός της Μεταµόρφωσης του Σωτήρος
• «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενηµέρωσης Καστάνιτσας», 
• Έκθεση Παραδοσιακών Επαγγελµάτων, 
• Καστάνιτσα | Discover Kynouria

Πραστός Aρκαδίας

• Μανώλης Δούνιας
• Εντυπωσιακά μεσαιωνικά πυργόσπιτα 
• Φαράγγι της Μαζιάς
• Πραστός | Discover Kynouria

Κορακοβούνι Αρκαδίας

• “Μουσείο ελιάς” (1884) 
• Κάστρο της Αρτικαινας
• Ναός (βυζαντινού ρυθµού) των Αγίου Βασιλείου
• Κορακοβούνι | Discover Kynouria

Οι Τσάκωνες – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

«Το οφείλουμε στη Τσακωνιά». > Νι έμε χρηστούντε ταν Τσακωνιά .

Τα βουνά και τα κάστρα μας

Τα κάστρα μας : Κάστρο Εστέλλα ( στον Αγιάννη ) και Κάστρο Παραλίου Άστρους

Στον Πάρνωνα η Μαλεβό, περπατούσαν οι θεοί….

Μοναστήρια και εκκλησίες

• Ιερά Μονή Λουκούς 
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαλεβής ν
• Ιερά Μονή Τίμιου Προδρόμου, Περδικόβρυσης ν
• Ιερά Μονή Παναγίας Αρτοκωστάς ν
• Άγιος Νικόλαος-Παντελεήμων Κοντολινάς Καστάνιτσας ν
• Η Ιερά Μονή Παναγίας Ελώνης ή Έλωνας ν
• ====================================
• Το άφθονο παγωμένο νερό του Προδρόμου στον Αγιάννη «έρχεται μέσα από την εκκλησία».
• Ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίουυ στονΑγιάννη

Χωριά του Πάρνωνα – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Οι τόποι μας | Discover Kynouria

• Άστρος | Discover Kynouria , πρωτεύουσα του Δήμου  
• Αγία Σοφία | Discover Kynouria
•  Άγιος Ανδρέας | Discover Kynouria
• Άγιος Γεώργιος | Discover Kynouria
• Άγιος Ιωάννης | Discover Kynouria,  
• Άγιος Πέτρος | Discover Kynouria
• Αρκαδικό Χωριό | Discover Kynouria
• Βέρβενα | Discover Kynouria
• Κάτω Βέρβενα | Discover Kynouria
• Δολιανά -Άνω Δολιανά | Discover Kynouria
• Έλατος | Discover Kynouria
• Καράτουλα | Discover Kynouria
• Καστάνιτσα | Discover Kynouria
• Καστρί | Discover Kynouria
• Κορακοβούνι | Discover Kynouria
• Κούτρουφα – Κάτω Κούτρουφα | Discover Kynouria
• Μελιγού | Discover Kynouria
• Μεσσοράχη | Discover Kynouria
• Νέα Χώρα | Discover Kynouria
• Ξηροπήγαδο | Discover Kynouria
• Παράλιο Άστρος | Discover Kynouria
• Περδικόβρυση | Discover Kynouria
• Πλατάνα | Discover Kynouria
• Πλάτανος | Discover Kynouria
• Πραστός | Discover Kynouria
• Σίταινα | Discover Kynouria
• Στόλος | Discover Kynouria
• Χάραδρος | Discover Kynouria
• Ωριά | Discover Kynouria

Δείτε παρακάτω ιδιαίτερες σελίδες για το κάθε θέμα με ένα μικρό κείμενο και μερικές φωτογραφίες.

 Η Μελιγού και στο βάθος ο ιστορικός Αγιάννης

Πηγές

Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Αρχαιολογικοί χώροι – Ιστορία & Αξιοθέατα Άστρους – Κοινότητα Άστρους

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας  

Αξιοθέατα στο Άστρος Κυνουρίας

Αξιοθέατα στον Αγιάννη Κυνουρίας

Από την διασπορά Νοέμβριος 11 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

ΥΑ Φ31/45625/5207πε/18-7-1977 – ΦΕΚ 793/Β/20-8-1977Τίτλος ΦΕΚ      Περί κηρύξεως χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου. Κείμενο  ”Εγκρίνομεν τον χαρακτηρισμόν του χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου, λόγω της αναμφιβόλου ιστορικότητός του και προς αποφυγήν της περαιτέρω αλλοιώσεως”. KN 5351/1932, άρθρο 52 Ν 1469/1950

ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/38870/844/9-8-1983 – ΦΕΚ 537/Β/13-9-1983
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της οικίας ιδιοκτησίας Αφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου
Κείμενο
“Xαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας αδελφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, δυνάμει του άρθρου 52 του Κ Ν 5351/32 “περί αρχαιοτήτων”, γιατί στο σπίτι αυτό οχυρώθηκε οαγωνιστής της Επανάστασης του 1821 ”Nικηταράς ο Tουρκοφάγος ‘ στη μάχη των Δολιανών και γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστό ως ”ταμπούρι του Nικηταρά”. Η οικία, που βρίσκεται σε περίοπτη θέση και στρατηγική θέση του οικισμού, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυράς κατοικίας της περιοχής”. K N 5351/1932, άρθρο 52.

Στις  πρώτες σημαντικότατες  νίκες των Ελλήνων  αγωνιστών του 1821 στο Βαλτέτσι, στα Βέρβενα και τα Δολιανά  κρίθηκε η τύχη του απελευθερωτικού αγώνα και άνοιξαν οι δρόμοι για την  απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς, που ήταν το ευφυέστατο και  μεγαλεπήβολο σχέδιο του Γέρου του Μωριά, καθοριστικής σημασίας για τη τελική  επιτυχία του αγώνα. Χαρακτηριστικά πριν την μάχη των Δολιανών και των Βερβένων , οι Έλληνες  έλεγαν «έρχονται οι Τούρκοι» και  κρυβόντουσαν και μετά τη αποφασιστική νίκη έλεγαν «που είναι οι Τούρκοι» για να τους σφάξουν. Ο «Τουρκοφάγος» με το αιματοβαμμένο σπαθί του σηκωμένο ψηλά κυνήγαγε τους Τούρκους μέχρι την Τριπολιτσά  φωνάζοντας δυνατά «Που πάτε ωρέ Περσιάνοι! Σταθείτε να πολεμήσετε»! Ουσιαστικά στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά « έκλεισαν οι στράτες του Μωριά»  για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι.

«Στις 12 και 13 Μαΐου 1821 έγινε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας μια μάχη καθοριστικής σημασίας ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους. Επρόκειτο για την πρώτη «τακτική» μάχη, που είχε διάρκεια 23 ώρες σύμφωνα με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που ήταν επικεφαλής των Ελλήνων. Οι πρόγονοί μας πέτυχαν μια μεγάλη νίκη η οποία τους έδωσε μεγάλη αυτοπεποίθηση, καθώς πείστηκαν ότι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Αν οι Τούρκοι κέρδιζαν τη μάχη του Βαλτετσίου το μέλλον της Επανάστασης ήταν ζοφερό. Ο Κολοκοτρώνης γράφει σχετικά: «Εκείνος ο πόλεμος (στο Βαλτέτσι) εστάθη η σωτηρία της Ελλάδος».».

Η ήττα των Τούρκων στο Βαλτέτσι σήμανε εκτός των άλλων και την αποτυχία του σχεδίου τους για προέλαση προς τη Μεσσηνία από τον δρόμο της Μεγαλόπολης. Η ήττα τους έπρεπε ν’ αντισταθμιστεί πολύ γρήγορα από μια νίκη. Ο Μουσταφάμπεης η Κεχαγιάμπεης που ήταν ο αρχηγός των Τούρκων στο Βαλτέτσι, μόλις πέντε ημέρες αργότερα αποφάσισε να εκστρατεύσει εναντίον του στρατοπέδου των Βερβένων το οποίο θεωρούσε εύκολο στόχο καθώς ήταν περισσότερο απομονωμένο από τα υπόλοιπα. Πίστευε ότι το στρατόπεδο θα διαλυόταν και οι Τούρκοι θα έφταναν στον Μυστρά και από εκεί στη Μεσσηνία για να καταπνίξουν την Επανάσταση. Αλλά και σε περίπτωση ήττας τους ο δρόμος του Άργους και της Κορίνθου θα ήταν ανοιχτός για να κατέβουν ενισχύσεις από την Ανατολική Στερεά.

Το βράδυ της 17ης προς 18ης Μαΐου 1821 ξεκίνησε  ο Κεχαγιάμπεης από την Τριπολιτσά επικεφαλής μεγάλης δύναμης (4.000 άνδρες και κανόνια, κατά τον Σπ. Τρικούπη) , με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα Βέρβενα.

Όταν έφτασε στις Ρίζες, ο Κεχαγιάμπεης χώρισε τη δύναμή του σε τρεις φάλαγγες.

Η πρώτη φάλαγγα επιτέθηκε στα Βέρβενα.

Η δεύτερη φάλαγγα επιτέθηκε στα Δολιανά, έχοντας απώτερο στόχο να προσβάλλει το στρατόπεδο των Βερβένων από τα νοτοανατολικά.

Η τρίτη φάλλαγα (κυρίως ιππικό) επιτέθηκε στο Δραγούνι.Με σχέδιο να ενωθεί αργότερα με τις  άλλες δυνάμεις που εμάχοντο στα Βέρβενα.

Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του  Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής  και  17 Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος αυτή την ημέρα συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.

Δείτε τον σύνδεσμο Γεωργάκης Διγενής

Ο Νικηταράς είχε περάσει από τα Δολιανά αλλά μόλις ενημερώθηκε ότι οι άνδρες του Κεχαγιάμπεη επιτίθενται στο χωριό επέστρεψε εκεί μαζί με τον αδελφό του Νικόλα Σταματελόπουλο  και οχυρώθηκαν σε 13 πετρόκτιστα σπίτια. Άλλοι 100 άνδρες από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας έσπευσαν στο πλευρό του ενώ και δύο ντόπιοι οπλαρχηγοί ο Μητρομάρας Αθανασίου και ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος ένωσαν τις δυνάμεις τους με εκείνες του Νικηταρά.

Ο Κεχαγιάμπεης είχε περισσότερους από 2.000 άνδρες οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Τουρκαλβανοί

Ο Κεχαγιάμπεης έκανε στρατηγείο του την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και αφού τοποθέτησε τα πυροβόλα του σε καίριες θέσεις άρχισε τον κανονιοβολισμό του χωριού των Δολιανών για να διασπείρει τους αμυνόμενους. Τα σπίτια των Δολιανών αποδείχτηκαν ανθεκτικά και οι Έλληνες πολεμιστές παρακινούμενοι από τον Νικηταρά αγωνίζονταν γενναία. Μάλιστα ένας αγωνιστής από τη Βαρβίτσα σκότωσε τον Τούρκο αρχικανονιέρη. Η μάχη συνεχιζόταν το ίδιο όμως γινόταν και στα κοντινά Βέρβενα.

Στο στρατόπεδο των Βερβένων υπήρχαν 2.500 περίπου πολεμιστές με επικεφαλής τους Παναγιώτη Γιατράκο, Αντώνη Μαυρομιχάλη, Αναγνώστη Κοντάκη , Πανο (Άκουρο) Ζαφειρόπουλο και το επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο.

Ο Παναγιώτης Γιατράκος προσπάθησε αρχικά να χτυπήσει τους Τούρκους όταν έφταναν στα Βέρβενα αλλά σε αφύλακτο μέρος. Έτσι η προσπάθειά του δεν απέδωσε. Σιγά σιγά ο κλοιός γύρω από τα Βέρβενα στένευε ιδιαίτερα όταν έφτασε και στο τμήμα που πέρασε από το Δραγούνι. Σύντομα οι Τούρκοι κατέλαβαν το ύψωμα που βρίσκεται πάνω από το χωριό και έστησαν πάνω σ’ αυτό τη σημαία (το μπαϊράκι όπως λεγόταν τότε) τους.

Δεν πρόλαβαν όμως να χαρούν την επιτυχία τους αυτή, γιατί δύο άριστοι Μανιάτες σκοπευτές, υποσχέθηκαν να σκοτώσουν τον μπαϊρακτάρη (=τον σημαιοφόρο), αφού πάρουν πρώτα ως αμοιβή10 φισέκια (φυσίγγια δηλαδή) ο καθένας και την ευχή του δεσπότη Θεοδώρητου. Πραγματικά αυτό έγινε. Οι Μανιάτες σκότωσαν τον σημαιοφόρο και πέταξαν κάτω τη σημαία. Ένας άλλος μπαϊρακτάρης , έστησε και δεύτερη σημαία, αλλά οι Μανιάτες τον σκότωσαν κι αυτόν.

Αυτό το γεγονός έδωσε θάρρος στους Έλληνες, ενώ αντίθετα οι Τούρκοι το θεώρησαν κακό οιωνό. Αποφάσισαν έτσι να φύγουν, φοβούμενοι πανωλεθρία ανάλογη μ’ αυτή του Βαλτετσίου. Τότε δέχτηκαν την επίθεση όσων ήταν κλεισμένοι στα Βέρβενα. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, οχυρώθηκαν σε μία εκκλησία ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά. Οι απώλειες των Τουρκαλβανών δεν ήταν πολύ μεγάλες.

Ο Σπυρίδων Τρικούπης, γράφει για 70 νεκρούς, ενώ ο Αναγνώστης Κοντάκης που πήρε μέρος στη μάχη, αναφέρει ότι οι εχθρικές απώλειες ήταν μεγαλύτερες και ότι η κύρια μάχη έγινε στο φαράγγι ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά και κράτησε όλη την ημέρα. Οι ηττημένοι άφησαν στο πεδίο της μάχης πολλά λάφυρα

Οι Τουρκαλβανοί υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν ως τα Δολιανά, όπου συνέχισαν τη μάχη ως τις 2 μετά τα μεσάνυχτα. Εξαντλημένοι τότε τράπηκαν σε φυγή και χάθηκαν μέσα στον κάμπο της Τριπολιτσάς. Εκεί όμως τους περίμεναν και τους χτυπούσαν μερικοί θαρραλέοι Έλληνες, διότι ήταν «σκότος βαθύτατον και δεν διεκρίνοντο οι ημέτεροι από τους εχθρούς». Μια ξαφνική βροχή, τους γλίτωσε από τη σφαγή.

Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα  και στα ιστορικά Δολιανά  την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων  και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς.

Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά. Ο γέρος του Μωριά αναμφισβήτητα δικαιώθηκε και άρχισε να « κλείνει τις στράτες του Μωριά»…για τα επακόλουθα.

Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.

Ο Νικηταράς απέκτησε μεγάλη αίγλη και τότε του δόθηκε το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος». Κατά κάποιον τρόπο, πήρε εκδίκηση για τον πατέρα του και τον εντεκάχρονο αδελφό του Ιωάννη που σφαγιάστηκαν στη Μονεμβασιά τον Οκτώβριο του 1816.

Ο Νικηταράς, το πραγματικό ονοματεπώνυμο του οποίου ήταν Νικήτας Σταματελόπουλος, γεννήθηκε το 1782 στη Μεγάλη Αναστασίτσα (σήμερα Νέδουσα Μεσσηνίας). Η μητέρα του, ήταν αδελφή της γυναίκας του Θ. Κολοκοτρώνη. Η γενναιότητα και η προσφορά του στον Αγώνα, είναι γνωστές. Ξεχωριστή ήταν και η ανιδιοτέλεια του. Μια φορά μόνο, μετά τη μάχη στα Δερβενάκια καταδέχτηκε να πάρει από τα πλούσια λάφυρα ένα πολύτιμο σπαθί, το οποίο πρόσφερε αργότερα σ’ έναν έρανο για το Μεσολόγγι.

Μετά την Επανάσταση, φυλακίστηκε γιατί θεωρήθηκε αρχηγός της «Φιλορθοδόξου Εταιρείας» (Δεκέμβριος 1839). Δικάστηκε και αθωώθηκε στις 11 Ιουλίου 1840, ωστόσο η Κυβέρνηση δεν τον απελευθέρωσε τότε, αλλά μόλις στις 18 Σεπτεμβρίου 1841. Είχε σχεδόν τυφλωθεί, καθώς έπασχε από ζάχαρο.

Μετά την αποφυλάκισή του, του δόθηκε «άδεια επαιτείας» κάθε Παρασκευή στον Πειραιά, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο ναός της Ευαγγελίστριας. Μετά το 1844 από τον Όθωνα  του δόθηκε ο βαθμός του Υποστράτηγου μαζί με μία πενιχρή σύνταξη. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849.

Πηγές

• AstrosKynouriaNews
• Το Πρώτο Θέμα
• Βικιπαίδεια, ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
• Μηχανή του Χρόνου

Από την διασπορά Νοέμβριος 6 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

Share this:

Αναμφισβήτητα τα σημαντικότερα ιστορικά τοπόσημα της Κυνουρίας και της πατρίδας μας , είναι ο  «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και η Σχολή Καρυτσιώτη . 

• «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων και το «Σύνταγμα τουΆστρους». VV
• Σχολή Καρυτσιώτη, «Tο εν Άστρει  διδακτήριον» vv
• Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους) VV
•  Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους   VV
•  Πλατεία Καρυτσιώτη VV
• Το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι έγινε το 1821 στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος. VV
• Ελληνικό η Τειχιό και η αρχαία πόλη Θυρέα VV
•  Ανθήνη και το Λιμάνι Αγίου Ανδρέα VV
•  Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού V
• Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη
• Το «κυβερνείο»  του Αγιάννη 
• Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας
• Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων
• 4) «Ελλάδα 2021» : Tο στρατόπεδο των Βερβένων.
• 5) «Ελλάδα2021» Οι μάχες των Δολιανών και των Βερβένων

«Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων και το «Σύνταγμα τουΆστρους». 

Σχολή Καρυτσιώτη, «Tο εν Άστρει  διδακτήριον» 

Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους) 

Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους  

Πλατεία Καρυτσιώτη

Το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι έγινε το 1821 στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος. 

Ελληνικό η Τειχιό και η αρχαία πόλη Θυρέα 

Ανθήνη και το Λιμάνι Αγίου Ανδρέα 

Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού 

Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη

Το «κυβερνείο»  του Αγιάννη 

Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας

Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων.

4) «Ελλάδα 2021» : Tο στρατόπεδο των Βερβένων.

5) «Ελλάδα2021» Οι μάχες των Δολιανών και των Βερβένων

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) .

Αρχαιολογικοί χώροι – Ιστορία & Αξιοθέατα Άστρους – Κοινότητα Άστρους

Σημεία αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος | Discover Kynouria

Από την διασπορά Οκτώβριος 31 , 2025

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας  απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται  η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα ήταν το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ . στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας αναμφισβήτητα είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και υπήρχε για πολλούς αιώνες πριν το 1823.  Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Αρχαιολογικοί Χώροι  της Θυρεάτιδας Γης:

Η κρατούσα άποψη , από αναφορά του Παυσανία, είναι οι Αιγινήτες έκτιναν το τείχη στην αρχαία πόλη Ανθήνη , που βρισκόταν κοντά στο σημερινό λιμάνι του Αγιου Ανδρέα. Υπάρχουν ερμηνείες και ατεκμηρίωτα συμπεράσματα σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο, χωρίς να αναφέρονται καθόλου πηγές η αξιόπιστες πηγές σαν τον Παυασανία, ότι οι Αιγινήτες έκτιναν το τείχη στη χερσόνησο του Παραλίου Άστρους .

Αντίθετα ο Παυσανίας είναι κατηγορηματικός. 

Παυσανίας [38.6] ἀπὸ δὲ τῶν πολυανδρίων ἰόντι  Ἀνθήνη  τέ ἐστιν, [ἐς]  ἣν  Αἰγινῆταί  ποτε  ᾤκησαν , καὶ  ἑτέρα  κώμη  Νηρίς, τρίτη  δὲ Εὔα μεγίστη τῶν κωμῶν:»   

Από το Δήμο μας , Αρχαία Πόλη Ανθήνη – Παραλία Αγίου Ανδρέα | Discover Kynouria

Στο γραφικό λιμανάκι του Αγίου Ανδρέα καθώς και στο μικρό λόφο που δεσπόζει νότια αυτού, τον αποκαλούμενο από τους κατοίκους και ως «νησί», έχουν βρεθεί υπολείμματα οχύρωσης και λείψανα από την αρχαία πόλη Ανθήνη καθώς και υπολείμματα κυκλώπειου τείχους. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους πρόκειται για την αρχαία πόλη Ανθήνη η οποία άκμασε κατά την μυκηναϊκή περίοδο. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα κυκλώπεια τείχη περιμετρικά του λιμανιού και του μικρού λόφου, τον πύργο του Σαραντάρη που χρονολογείται από τον 18ο αιώνα καθώς και το παρθένο φυσικό τοπίο.

ΥΑ ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/Φ43/ 121974/ 35439/ 7034/5516/13-11-2012 – ΦΕΚ 361/ΑΑΠ/23-11-2012 Τίτλος ΦΕΚ Έγκριση οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου των θέσεων «Νησί Αγ. Ανδρέα» και «Χερρονήσι», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Την έγκριση οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου των θέσεων «Νησί Αγ. Ανδρέα» και «Χερρονήσι», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου, καθώς και ως ενάλιου αρχαιολογικού χώρου της παραλίας στα βόρεια και ανατολικά των ως άνω θέσεων. Η οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου γίνεται για λόγους προστασίας των αρχαιοτήτων που έχουν εντοπιστεί στις θέσεις και συγκεκριμένα α) στον Αγ. Ανδρέα Κυνουρίας των αρχαίων καταλοίπων του οχυρωμένου οικισμού κλασικών χρόνων με πολυγωνικό τείχος και διατείχισμα στο λόφο του, των εντός των τειχών αρχαιοτήτων (αναλημματικοί τοίχοι, λατομικά μέτωπα, ληνοί και δεξαμενές), αρχαίου πύργου στο χώρο της σύγχρονης κοινοτικής πλατείας και των καταλοίπων κτισμάτων στην περιοχή του σύγχρονου λιμένα και β) της εγκατάστασης στη θέση «Χερρονήσι» με χρήση από τους πρωτοελλαδικούς έως και τους αρχαϊκούς χρόνους, σύμφωνα με τα κινητά ευρήματα που έχουν εντοπιστεί στο χώρο. Ο ενιαίος αρχαιολογικός χώρος οριοθετείται με ενιαία πολυγωνική γραμμή που σημειώνεται με κόκκινο χρώμα στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα, που αποτελεί απόσπασμα του χάρτη της ΓΥΣ σε κλίμακα 1/5000 και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, …, 86, 1 του πίνακα συντεταγμένων, που συνοδεύει την παρούσα.

ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/7235/200/16-2-1996 – ΦΕΚ 177/Β/19-3-1996ΜΤίτλος ΦΕΚ      Χαρακτηρισμός της γέφυρας του ποταμού Βρυσυάτη κοινότητας Αγ. Ανδρέα, επαρχία Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου.

Κείμενο   “Χαρακτηρίζουμε την γέφυρα του ποταμού Βρυσυάτη, που βρίσκεται στην κοινότητα Άγιος Ανδρέας επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 20 μέτρα γύρω του.

Η γέφυρα είναι κτισμένη με αργολιθοδομή και ο δρόμος διαμορφώνεται με καλντερίμι. Η κατασκευή της μπορεί να τοποθετηθεί χρονικά στην περίοδο της ύστερης Τουρκοκρατίας”.KN 5351/1932, άρθρο 52

ΥΑ ΥΠΠΕ/Α1/Φ05/3641/90/19-1-1975 – ΦΕΚ 250/Β/14-3-1979

Τίτλος ΦΕΚ      Περί χαρακτηρισμού ως αρχαιολογικού χώρου της παραλίας Αγίου Ανδρέα Κυνουρίας.

Κείμενο  “Τροποποιούμε την ΥΑ 12099/779/11-4-1960 (ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960) και χαρακτηρίζουμε ως αρχαιολογικό χώρο ολόκληρη την περιοχή Παραλίας Αγίου Ανδρέα Κυνουρίας που ορίζεται από τα αρχαία τείχη, με ζώνη προστασίας πλάτους 50 μ. έξω από αυτά και σε όλο το μήκος τους, σύμφωνα με τα συνημμένα τοπογραφικά σχέδια της Δ/νσεως Αναστηλώσεως ΥΠΠΕ”.KN 5351/1932

Η Κυνουρία αντλεί το όνομα της από τον αρχαίο οικιστή της περιοχής Κύνουρο, γυιό του Περσέα σύμφωνα με την Αργεία παράδοση. Οι κάτοικοι την Κυνουρίας ήταν σε σειρά  Πελασγοί, Δαναοί, Ίωνες  και Δωριείς.Οι Κυνουριείς ήταν Ιώνες και έδωσαν το όνομα στην περιοχή από το όνομα τους.

Στη βόρεια Κυνουρία , στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος γης ,  υπήρχε ο κύριοτερος  οικισμός της περιοχής η Θυρέα   και δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα  και  αργότερα  τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος. .Στο νότιο αντιστοιχούσε στη χώρα των Πρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Πολίχνη, Τυρός και Γλυππία. Υποστηρίζεται η άποψη από τους ιστορικούς   οι Θυρεάτες προέρχοντο από τους Δαναούς. που εγκαταστάθηκαν στο Άργος, την πρώτη πόλη της Ευρώπης,  από το 2,800-2,000 π.χ.

Κοντά στο λιμάνι του Άγιου Ανδρέα  υπάρχει το «νησί του Αγίου Ανδρέα» όπου κανείς μπορεί να δει ερείπια κυκλώπειου τείχους που ανήκουν σύμφωνα με τις μαρτυρίες στην αρχαία πόλη Ανθήνη. Σώζονται τμήματα από τον εξωτερικό περίβολο με πύργους του 5ου-4ου αιώνας. π.Χ. Αργότερα η πόλη μεταφέρθηκε χαμηλότερα προς τη θάλασσα, όπου σώζονται υστερορωμαϊκά ερείπια και συμπληρωματική οχύρωση από τους βυζαντινούς χρόνους. Κοντά στο κάστρο σώζεται μισό κατεστραμμένο τοξωτό λιθόκτιστο γεφύρι.

Από το Δήμο μας Το γραφικό λιμάνι του Αγίου Ανδρέα σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το χωριό με θέα το Μυρτώο πέλαγος. Καθαρή θάλασσα για όλες τις δραστηριότητες. Το λιμάνι δεν έχει άναρχη τουριστική ανάπτυξη και προσφέρει χαλάρωση και απόλυτη ηρεμία. Η μία παραλία έχει βότσαλο και πέτρες και είναι η αγαπημένη των παιδιών, ενώ περνώντας το ποτάμι είναι μία δεύτερη μεγάλη παραλία με ψιλό βοτσαλάκι και διάφανα νερά και σήμα κατατεθέν τον ερειπωμένο ανεμόμυλο που είναι μέσα στο νερό. Η περιοχή είναι γνωστή στους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ, λόγω των ανέμων, ενώ νότια του λιμανιού υπάρχει βραχώδης ακτή κατάλληλη για υποβρύχιο ψάρεμα.

Από, Βικιπαίδεια , «Η Ανθήνη ήταν αρχαία πόλη κοντά στη σημερινή κωμόπολη του Άστρους.^[1] Βρίσκεται στα όρια της πεδιάδας της Θυρεάτιδος, στην παραλία του Αγίου Ανδρέα και σε απόσταση 3 χλμ από τον οικισμό.^[2] Επάνω σε λόφο γνωστό ως «νησί του Άγιου Ανδρέα» βρίσκονται τα λείψανα της οχύρωσης του οικισμού, κυκλώπειου τύπου, τα οποία είναι διακριτά στη βόρεια πλευρά του λόφου. Τμήματα σώζονται επίσης από τον εξωτερικό οχυρωματικό περίβολο, με πύργους που χρονολογούνται κατά τον 5ο με 4ο αιώνα π.Χ.^[3]

Ο οικισμός μετέπειτα μεταφέρθηκε πιο χαμηλά προς τη θάλασσα, όπου σήμερα υπάρχουν ερείπια από την υστερορωμαϊκή εποχή καθώς και συμπληρωματική οχύρωση που προστέθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους.

Τέλος στην ευρύτερη περιοχή και σε μικρή απόσταση, στο σημερινό Βρασιάτη ποταμό, υπάρχει παλαιό λιθόκτιστο γεφύρι τοξωτού τύπου, το οποίο είναι ημικατεστραμμένο».

Ο μύλος του Άγιου Ανδρέα κολυμπάει στον Αργολικό……

Φωτογραφίες από τον Δήμο μας και την Βικιπαίδεια

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Από την διασπορά Απρίλιος 20 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Πίσω στη  σελίδα  Αρχαιολογικοί Χώροι στο Άστρος

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

Στην προβολή του τόπου μας και στο τουρισμό πάντοτε προσθέτουμε, (ότι έχουμε) , ποτέ δεν αφαιρούμε.

Μετά το κατάλογο και τις πηγές, δείτε ιδιαίτερες σελίδες για το κάθε θέμα με ένα μικρό κείμενο και μερικές φωτογραφίες.

Στο Προαύλειο της Σχολής  Καρυτσιώτη στο Άστρος  σώζονται οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής με την δική τους ιστορία  και ο χώρος  έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό πάρκο και έκθεση. Το κτήριο της Σχολής Καρυτσιώτη,( όχι τα μνημεία του μουσείου) , το Προαύλειο της Σχολής  και  ο χωριστός γειτονικός «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων  εíναι  σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός, είναι «διατηρητέον ιστορικόν μνημείον» ,  «ιστορικό τόπος», «αρχαιολογικός χώρος»  και είναι « μουσείο από μόνος του». 

Δεν υπάρχει κανένας λόγος και καμία δικαιολογία το 2025 , ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων  και το  Προαύλειο Χώρο  της Σχολής  Καρυτσιώτη να μην είναι ελεύθερα προσβάσιμα  χωρίς περιορισμούς.

«Αξιοθέατα»  του δήμου μας, 

Στη προηγούμενη ιστοσελίδα του δήμου μας υπήρχε η ενότητα  http://www .discoverkynouria. gr/el/sights . που αφαιρέθηκε αναιτιολόγητα και απερίσκεπτα στην καινούργια βελτιωμένη ιστοσελίδα. Η ενότητα περιείχε μικρά κείμενα και φωτογραφίες   για 39 θέματα  από ολόκληρο το δήμο. Παρακαλούμε το Δ.Σ. του δήμου μας η ενότητα  «Αξιοθέατα» να προστεθεί στην καινούργια ιστοσελίδα.

Παρακαλούμε το Δ.Σ. του δήμου μας στη κεντρική  σελίδα της ιστοσελίδας του δήμου μας. Καλωσήρθατε | ΔΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ  να προσθέσουμε δύο φωτογραφίες, για την πρωτεύουσα του δήμου μας Άστρος  και τον Ιερό Χώρο της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων, μαζί  με τη Σχολή Καρυτσιώτη στο Άστρος.

Ενδεικτικά προτείνουμε τα παρακάτω αξιοθέατα για το Άστρος και τον Αγιάννη κ.λ.π.,

• α) Αρχικά με κατάλογο σε συνοπτική σελίδα για μια σφαιρική εικόνα για όλα τα αξιοθέατα του δήμου μας και
• β) Φωτγραφία και σύνδεσμο που οδηγεί σε ιδιαίτερη σελίδα με κείμενα και άλλες φωτογραφίες . (φυσικά  δεν τελειώσαμε , θα προσθέσουμε και άλλα) . Για φωτογραφίες και μικρά κείμενα δείτε τους συνδέσμους, αν θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας Κυνουρίας

•  «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων και το «Σύνταγμα τουΆστρους». VV
• Σχολή Καρυτσιώτη, «Tο εν Άστρει  διδακτήριον» vv
• Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους) VV
•  Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους   VV
•  Πλατεία Καρυτσιώτη VV
• Το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι έγινε το 1821 στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος. VV
• Ίδρυμα Μνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη V
• «Θεματικό Πάρκο Ελιάς» στο ΕΠΑΛ ΆστρουςV
•  Λαογραφικό Μουσείο ΕΠΑΛ Άστρους V
•  Ελληνικό η Τειχιό και η αρχαία πόλη Θυρέα VV
•  Ανθήνη και το Λιμάνι Αγίου Ανδρέα VV
• Αξιοθέατα στο Άστρος : Η λιμνοθάλασσα Μουστού VV
•  Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους V
• Ιερά Μονή Λουκούς V
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου ΠαλαιοπαναγιάςV
•  Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού V
• Γεφύρι του υδραγωγείου της Λουκούς V
• Ο «σούγελος» Καρυτσιώτη VV
• Πριν το 1805 τα αρχοντικά, οι «πύργοι» και τα «καλύβια εις το Άστρος» και στον «Αγιάννη του Άστρους» και η  περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη. V
• Άστρος | Discover Kynouria

Ο ιστορικός Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας.

• Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη
• Το «κυβερνείο»  του Αγιάννη 
• Η πηγή του Προδρόμου  στον Αγιάννη ,  η πλατάνα και οι νερόμυλοι.
• Οι καταρράκτεςτης Λεπίδας
• Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας
• Ο Δημήτριος Υψηλάντης φιλοξενήθηκε το 1821 στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι.
•  Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας
• Ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Αγιάννη
• Οι παραδοσιακές πηγές του Αγιάννη
• Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) & Άστρος: Ιστορία, Θυρεάτις Γη, Προεστοί, Αρχοντικά & Εκκλησίες – Κοινότητα Άστρους
• Το αρχοντικό του Δημητρίου Καρυτσιώτη
• Το αρχοντικό του Τσάκωνα  με την ζεματίστρα. (15 αιώνα)
• Το αρχοντικό του κοτζαμπάση Αναγνώστη Παπάζογλου
• Άγιος Ιωάννης | Discover Kynouria
• ===========================================

Θα προσθέσουμε αργότερα αξιοΘέατα από όλα τα χωριά , ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΑΜΕ .Προσχέδιο για αξιοθέατα του δήμου μας .

Παρακάτω ενδεικτικά, Αξιοθέατα κοντά στο Άστρος

Παράλιο Άστρος Κυνουρίας

• Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων.
• Το γραφικότατο “νησί” Παράλιο Άστρος
• Παραλία Σπηλιά Καρακατσάνης | Discover Kynouria
• Παράλιο Άστρος | Discover Kynouria

Μελιγού Αρκαδίας 

• Λιμνοθάλασσα του  Μουστού
• Καστράκι Μελιγούς
•  Νερόμυλος του Αη Γιώργη
•  Σούγελος της Κάτω Μελιγούς,
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς
• Η παραλία Πόρτες και ο Αργολικός
• Μελιγού | Discover Kynouria

Άγιος Ανδρέας Αρκαδίας

•  Λιμάνι Άγιου Ανδρέα 
• Ανθήνη 
• Γεφύρι  του Άγιου Ανδρέα
• Χερρονήσι και ο Μύλος του Άγιου Ανδρέα
• Αγίος Ανδρέας | Discover Kynouria

Θα προσθέσουμε και άλλα από όλα τα χωριά

Βέρβενα Αρκαδίας 

•  4) «Ελλάδα 2021» : Tο στρατόπεδο των Βερβένων.
• Ιστορική πλάκα Δ. Υψηλάντης
• Επιτύμβια στήλη μάχη Βερβένων-Δολιανών
• Ιστορικούς πύργους 
• Ανδριάντα του Κωνσταντίνου ΗΛ. Γκαύρου
• Στήλη “Αέρηδες”
• Μεγάλη Βρύση
• Παλιό Δημοτικό Σχολείο
• Βέρβενα | Discover Kynouria
• Κάτω Βέρβενα | Discover Kynouria

Κούτρουφα Αρκαδίας

• Ελιά στα Κούτρουφα
•  Παλιό Δηµοτικό Σχολείο,
• Κούτρουφα – Κάτω Κούτρουφα | Discover Kynouria

Δολιανά Αρκαδίας 

• Το ταμπούρι του Νικηταρά
• Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού 
• Ιερά Μονή Λουκούς 
• Δολιανά -Άνω Δολιανά | Discover Kynouria

Kαστρί Αρκαδίας 

•  Φαράγγι του Τάνου, 
• Ιερά Μονή Τίμιου Προδρόμου, Περδικόβρυσης 
• Καστρί | Discover Kynouria

Άγιος Πέτρος Αρκαδίας 

• Αναγνώστης Κοντάκης 
• Πύργος του Τρικαλίτη (Πύργος του Αγά)
•  Ιερά Μονή Παναγίας της Μαλεβής,
• Τα κένδρα της Μαλεβής
• Κάστρο Εστέλλα η της Ωριάς
•  Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενηµέρωσης Αγίου Πέτρου
• Το πετρόχτιστο γεφύρι του Τάνου και το γεφύρι της Άννας
• Άγιος Πέτρος | Discover Kynouria

Χάραδρος Αρκαδίας 

•  Ελληνικό , ερείπια Αρχαίου Πύργου – Φυλακίου
• Βρύση «Βαρικό»
• «Σπήλαιο του Άσουλα». 
• Δηµοτικό Σχολείο ( 1927 )
• Χάραδρος | Discover Kynouria

Πλάτανος Αρκαδίας 

• Οι καταρράκτης «Χαρές»
• Καταρράκτη των Νυµφών,
• Μπαρακαίικος νερόµυλος
• Νεροτριβή του κ. Σούρσου 
• Πανέµορφο µονότοξο πετρογέφυρο.
• Πλάτανος | Discover Kynouria

Σίταινα Αρκαδίας 

• Το ελατόδασος της Σίταινας 
• Στον Πάρνωνα η Μαλεβό, περπατούσαν οι θεοί….
• Αη Λιάς στον Παρνωνα
• Σίταινα | Discover Kynouria

Καστάνιτσα Αρκαδίας 

• Πολιούχος Ναός της Μεταµόρφωσης του Σωτήρος
• «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενηµέρωσης Καστάνιτσας», 
• Έκθεση Παραδοσιακών Επαγγελµάτων, 
• Καστάνιτσα | Discover Kynouria

Πραστός Aρκαδίας

• Μανώλης Δούνιας
• Εντυπωσιακά μεσαιωνικά πυργόσπιτα 
• Φαράγγι της Μαζιάς
• Πραστός | Discover Kynouria

Κορακοβούνι Αρκαδίας

• “Μουσείο ελιάς” (1884) 
• Κάστρο της Αρτικαινας
• Ναός (βυζαντινού ρυθµού) των Αγίου Βασιλείου
• Κορακοβούνι | Discover Kynouria

Οι Τσάκωνες – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

«Το οφείλουμε στη Τσακωνιά». > Νι έμε χρηστούντε ταν Τσακωνιά .

Τα βουνά και τα κάστρα μας

Τα κάστρα μας : Κάστρο Εστέλλα ( στον Αγιάννη ) και Κάστρο Παραλίου Άστρους

Στον Πάρνωνα η Μαλεβό, περπατούσαν οι θεοί….

Μοναστήρια και εκκλησίες

• Ιερά Μονή Λουκούς 
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς
• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαλεβής ν
• Ιερά Μονή Τίμιου Προδρόμου, Περδικόβρυσης ν
• Ιερά Μονή Παναγίας Αρτοκωστάς ν
• Άγιος Νικόλαος-Παντελεήμων Κοντολινάς Καστάνιτσας ν
• Η Ιερά Μονή Παναγίας Ελώνης ή Έλωνας ν
• ====================================
• Το άφθονο παγωμένο νερό του Προδρόμου στον Αγιάννη «έρχεται μέσα από την εκκλησία».
• Ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίουυ στονΑγιάννη

Χωριά του Πάρνωνα – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Οι τόποι μας | Discover Kynouria

• Άστρος | Discover Kynouria , πρωτεύουσα του Δήμου  
• Αγία Σοφία | Discover Kynouria
•  Άγιος Ανδρέας | Discover Kynouria
• Άγιος Γεώργιος | Discover Kynouria
• Άγιος Ιωάννης | Discover Kynouria,  
• Άγιος Πέτρος | Discover Kynouria
• Αρκαδικό Χωριό | Discover Kynouria
• Βέρβενα | Discover Kynouria
• Κάτω Βέρβενα | Discover Kynouria
• Δολιανά -Άνω Δολιανά | Discover Kynouria
• Έλατος | Discover Kynouria
• Καράτουλα | Discover Kynouria
• Καστάνιτσα | Discover Kynouria
• Καστρί | Discover Kynouria
• Κορακοβούνι | Discover Kynouria
• Κούτρουφα – Κάτω Κούτρουφα | Discover Kynouria
• Μελιγού | Discover Kynouria
• Μεσσοράχη | Discover Kynouria
• Νέα Χώρα | Discover Kynouria
• Ξηροπήγαδο | Discover Kynouria
• Παράλιο Άστρος | Discover Kynouria
• Περδικόβρυση | Discover Kynouria
• Πλατάνα | Discover Kynouria
• Πλάτανος | Discover Kynouria
• Πραστός | Discover Kynouria
• Σίταινα | Discover Kynouria
• Στόλος | Discover Kynouria
• Χάραδρος | Discover Kynouria
• Ωριά | Discover Kynouria

Δείτε παρακάτω ιδιαίτερες σελίδες για το κάθε θέμα με ένα μικρό κείμενο και μερικές φωτογραφίες.

 Η Μελιγού και στο βάθος ο ιστορικός Αγιάννης

Πηγές

Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Αρχαιολογικοί χώροι – Ιστορία & Αξιοθέατα Άστρους – Κοινότητα Άστρους

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας  

Αξιοθέατα στο Άστρος Κυνουρίας

Αξιοθέατα στον Αγιάννη Κυνουρίας

«Αξιοθέατα» ( κείμενα και φωτογραφίες σε ιδιαίτερες σελίδες για κάθε θέμα)

Λιμνοθάλασσα του  Μουστού

Οι καταρράκτες της Λεπίδας στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη)

 Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας 

•  «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων 

• Σχολή Καρυτσιώτη 

• Tο Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη ( του Μουσείου Άστρους)

• Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους (2025)  – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

• Πλατεία Καρυτσιώτη  

• Το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι έγινε το 1821 στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος. V

• Ίδρυμα Μνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη

• «Θεματικό Πάρκο Ελιάς» στο ΕΠΑΛ Άστρους

•  Λαογραφικό Μουσείο ΕΠΑΛ Άστρους 

•  Ελληνικό η Τειχιό και η Θυρέα

•   Ανθήνη και Λιμάνι Άγιου Ανδρέα 

Ανθήνη και Λιμάνι Άγιου Ανδρέα 

• Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους

• Ιερά Μονή Λουκούς 

• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς

•  Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού

• Γεφύρι του υδραγωγείου της Λουκούς

Ο «σούγελος» Καρυτσιώτη έγινε πριν το 1805, για να ποτίζεται  «εις την πατρίδα μας»  … «το υποστακτικόν  του Άστρους»…

•  Λιμνοθάλασσα του  Μουστού

Το αρχοντικό του Δημητρίου Καρυτσιώτη στοα Άστρος (πριν το 1756)

• Πριν το 1805 τα αρχοντικά, οι «πύργοι» και τα «καλύβια εις το Άστρος» και στον «Αγιάννη του Άστρους» και η  περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη. – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

 Αγιάννης (Άγιος Ιωάννης)  Kυνουρίας

• Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη

•   Το «κυβερνείο»  του Αγιάννη 

Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη όπως ήταν την δεκαετία του 1960, στο Σουληνάρι του Αγιάννη.  Δημήτριος Υψηλάντης φιλοξενήθηκε το 1821 στο Σουληνάρι στον  Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη )  Κυνουρίας.

• Οι καταρράκτεςτης Λεπίδας

• Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας

Η πηγή του Προδρόμου  στον Αγιάννη ,  η πλατάνα και οι νερόμυλοι.

•  Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας

• Ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίου

• Οι παραδοσιακές πηγές του Αγιάννη
• =====================================

• Το Δημοτικό Σχολείο του Αγιάννη το 1958, ένας δάσκαλος με 80 μαθητές σε έξη τάξεις.

Το αρχοντικό του Δημητρίου Καρυτσιώτη στο Αγιάννη, βρίσκεται στην πλατεία του χωριού, κοντά στο “κυβερνείο” και την Σχολή Καρυτσιώτη

• Το αρχοντικό του Τσάκωνα  (κτίστηκε τον 15 αιώνα), διακρίνεται η ζεματίστρα.

• Το αρχοντικό του κοτζαμπάση Αναγνώστη Παπάζογλου, που φοβόντουσαν περισσότερο οι Τούρκοι και οι Έλληνες ….
• ============================================
• Απο.Astros Kynouria News  του Γ.Δ.Κουρμπέλη
• Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Α’
• Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Β’
• Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Γ’
• Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Δ’
• Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Ε’
• Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος ΣΤ’
• Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Ζ’
• ============================================

Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) & Άστρος: Ιστορία, Θυρεάτις Γη, Προεστοί, Αρχοντικά & Εκκλησίες – Κοινότητα Άστρους

Αξιοθέατα κοντά στο Άστρος

Παράλιο Άστρος Κυνουρίας

Το γραφικότατο “νησί” Παράλιο Άστρος ,απέχει 4 χλμ. από το Άστρος και 170 χλμ από την Αθήνα.

• Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων.

Παραλία Σπηλιά Καρακατσάνης | Discover Kynouria

Μελιγού Αρκαδίας

• Λιμνοθάλασσα του  Μουστού

• Καστράκι Μελιγούς

•  Νερόμυλος του Αη Γιώργη της Κάτω Μελιγούς

Ο σούγελος της Κάτω Μελιγούς,

• Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς

• 10) Η παραλία Πόρτες και ο Αργολικός – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Παραλία Πόρτες

Άγιος Ανδρέας Αρκαδίας

•  Ανθήνη και Λιμάνι Άγιου Ανδρέα 

ΥΑ ΥΠΠΕ/Α1/Φ05/3641/90/19-1-1975 – ΦΕΚ 250/Β/14-3-1979Τίτλος ΦΕΚ      Περί χαρακτηρισμού ως αρχαιολογικού χώρου της παραλίας Αγίου Ανδρέα Κυνουρίας.

Κείμενο  “Τροποποιούμε την ΥΑ 12099/779/11-4-1960 (ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960) και χαρακτηρίζουμε ως αρχαιολογικό χώρο ολόκληρη την περιοχή Παραλίας Αγίου Ανδρέα Κυνουρίας που ορίζεται από τα αρχαία τείχη, με ζώνη προστασίας πλάτους 50 μ. έξω από αυτά και σε όλο το μήκος τους, σύμφωνα με τα συνημμένα τοπογραφικά σχέδια της Δ/νσεως Αναστηλώσεως ΥΠΠΕ”.KN 5351/1932

Ανθήνη και Λιμάνι Άγιου Ανδρέα 

Παυσανίας [38.6] ἀπὸ δὲ τῶν πολυανδρίων ἰόντι  Ἀνθήνη  τέ ἐστιν, [ἐς]  ἣν  Αἰγινῆταί  ποτε  ᾤκησαν , καὶ  ἑτέρα  κώμη  Νηρίς, τρίτη  δὲ Εὔα μεγίστη τῶν κωμῶν:»   

Η κρατούσα άποψη , από αναφορά του Παυσανία, είναι οι Αιγινητες έκτιναν το τείχη στην αρχαία πόλη Ανθήνη , που βρισκόταν κοντά στο σημερινό λιμάνι του ‘Αγιου Ανδρέα.

Κοντά στο λιμάνι του Άγιου Ανδρέα  υπάρχει το «νησί του Αγίου Ανδρέα» όπου κανείς μπορεί να δει ερείπια κυκλώπειου τείχους που ανήκουν σύμφωνα με τις μαρτυρίες στην αρχαία πόλη Ανθήνη. Σώζονται τμήματα από τον εξωτερικό περίβολο με πύργους του 5ου-4ου αιώνας. π.Χ. Αργότερα η πόλη μεταφέρθηκε χαμηλότερα προς τη θάλασσα, όπου σώζονται υστερορωμαϊκά ερείπια και συμπληρωματική οχύρωση από τους βυζαντινούς χρόνους. Κοντά στο κάστρο σώζεται μισό κατεστραμμένο τοξωτό λιθόκτιστο γεφύρι

• Γεφύρι  του Άγιου Ανδρέα

ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/7235/200/16-2-1996 – ΦΕΚ 177/Β/19-3-1996Τίτλος ΦΕΚ      Χαρακτηρισμός της γέφυρας του ποταμού Βρυσυάτη κοινότητας Αγ. Ανδρέα, επαρχία Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου.

Κείμενο  “Χαρακτηρίζουμε την γέφυρα του ποταμού Βρυσυάτη, που βρίσκεται στην κοινότητα Άγιος Ανδρέας επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 20 μέτρα γύρω του.

Ανθήνη και Λιμάνι Άγιου Ανδρέα 

• Χερρονήσι, και ο Μύλος του Άγιου Ανδρέα

 Η Μελιγού και στο βάθος ο ιστορικός Αγιάννης

Θα προσθέσουμε αξιοθέατα για όλα τα χωριά .

4) «Ελλάδα 2021» : Tο στρατόπεδο των Βερβένων.

Βέρβενα Αρκαδίας 

Κούτρουφα Αρκαδίας

Δολιανά Αρκαδίας 

Kαστρί Αρκαδίας 

Άγιος Πέτρος Αρκαδίας 

Αγιάννης (Άγιος Ιωάννης)  Kυνουρίας

 Μελιγού Αρκαδίας 

Χάραδρος Αρκαδίας 

Πλάτανος Αρκαδίας 

Σίταινα Αρκαδίας 

Καστάνιτσα Αρκαδίας 

Πραστός Aρκαδίας

Κορακοβούνι Αρκαδίας

Θα προσθέσουμε και άλλα από όλα τα χωριά

Καούρ εκάνατε ταν Κυνουρία>Καλώς ήρθατε στη Κυνουρία

Οι Τσάκωνες – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

«Το οφείλουμε στη Τσακωνιά». > Νι έμε χρηστούντε ταν Τσακωνιά .

Τα βουνά και τα κάστρα μας

Στον Πάρνωνα η Μαλεβό, περπατούσαν οι θεοί….

Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας

Ιερά Μονή Λουκούς 

Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς

Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαλεβής ν

Ιερά Μονή Τίμιου Προδρόμου, Περδικόβρυσης ν

Ιερά Μονή Παναγίας Αρτοκωστάς ν

Άγιος Νικόλαος-Παντελεήμων Κοντολινάς Καστάνιτσας ν

Η Ιερά Μονή Παναγίας Ελώνης ή Έλωνας ν

•  Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας

• Ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Αγιλαννη

Από την διασπορά Οκυώβριος 11 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) , έφυγε  από την τοποθεσία Καρύτσα του Αγιάννη  15 χρονών  το 1756  κατά την Αγιαννίτικη παράδοση «με το ένα τσαρούχι»  και συνέχισε έμπρακτα  την Αγιαννίτικη  δέσμευση  αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798  έχτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη  την περίφημη και καλλιμάρμαρο Σχολή Καρυτσιώτη, «Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ» και το 1805 έχτισε στο Άστρος  το παράρτημα της  Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.

• «Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποστακτικόν (Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
• Εις της διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη. Δημήτριος Καρυτσιώτης, εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους(Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312).
• Η πλατεία Καρυτσιώτη καταλαμβάνει τμήμα του περίφημου «Αγροκηπίου» της Σχολής Καρυτσιώτη , μιας έκτασης 48 στρεμμάτων, που είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης για την οικονομική εξασφάλιση της λειτουργίας της ίδιας της Σχολής: «εις σιτηρέσιον του σχολείου τας προσόδους υποστατικού αξιολόγου πολυδένδρου και ευκάρπου». 

Από, «Η Σχολή του Αγίου Ἱωάννου» ,πριν το 1638

Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους.

«Πολλοῦ παλαιότερον» πριν το 1638 λειτουργούσε ανώτερο σχολείο.

Από το  σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον».  Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού.

Η περίφημη «καλλιμάρμαρος» Σχολή Καρυτσιώτη.

Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη «..Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ  ΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»

Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη

«1798  ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18

Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ

ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝ ΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ

ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣ ΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝ ΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ

ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣ ΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ

Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ

ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝ ΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝ Ν’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ

Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥ ΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»

Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης , πιθανόν να μην είχε διαβάσει Πλάτωνα γιατί άρχισε να εργάζεται 15 χρονών, που έλεγε «παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη), αλλά αναμφισβήτητα επηρεάστηκε από τα καλέσματα του Κοσμά Αιτωλού, του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιο Κοραή ( Από την Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη) και από την Αγιαννίτικη παράδοση για «γράμματα». Η πίστη του στην εκπαίδευση και στη μόρφωση του Γένους είχε ήδη διαφανεί από τη σημαντική χορηγία την οποία είχε κάνει στη Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων της Τεργέστης

Η προ επαναστατημένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά «κρυφά» και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα «πανεπιστήμια» της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το 1798 το κτίσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και το 1805 το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος.

Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό Έθνος, εκήρυξε «αρχαιολογικόν χώρον» την τοποθεσία «Κουτρί» στον Αγιάννη ,όπου είχε χτιστεί το 1798 η Σχολή Καρυτσιώτη, «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον» το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη που είχε χτιστεί το 1805 στο Άστρος ( στην διακήρυξη ονομάστηκε Μουσείο Καρυτσιώτη) και το Αγρογήπιο Καρυτσίωτη «ιστορικό τόπο».

Περιοχή ”Κουτρί” Αγίου Ιωάννη (όπου η ιστορική Σχολή Καρυτσιώτη ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960

Περί κηρύξεως αρχαιολογικού χώρου.“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.

Διδακτήριον ΆστρουςΥΑ 47192/1433/11-6-1946, ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946

‘Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.

Η πλατεία της σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικός τόπος. ΥΑ ΥΠΠΟ/ ΓΔΑΠΚ/ ΑΡΧ/ Β1/ Φ30/65069/3340/1-8-2005, ΦΕΚ 1194/Β/30-8-2005

Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.

«Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο το εναπομείναν σήμερα τμήμα εκτάσεως 18.850 τα.μ. του παλαιού αγροκηπίου  (συνολικής εκτάσεως 46 στρεμμάτων), το οποίο ανήκε στη Σχολή Καρυτσιώτη και εντός του οποίου βρίσκεται η Σχολή Καρυτσιώτη, όπως αυτό εμφαίνεται στο Κτηματολογικό Διάγραμμα κλίμακας 1:1000 και σημειώνεται με τα στοιχεία 1, 2, 3 έως και 15, λόγω των σημαντικών ιστορικών γεγονότων, τα οποία έλαβαν χώρα στη συγκεκριμένη περιοχή.

Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της.

Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»

Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης «ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του, και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».

• Η Σχολή  Καρυτσιώτη ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Το 1798 , δεκατρία χρόνια πριν το 1821,  υπήρχαν  σε ολόκληρη την Ελλάδα  μόνο  τέσσερα εφάμιλλα  σχολεία. 
• Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους.
• Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας.
• Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί.
• Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη. Τα βιβλία αυτά βρίσκονται σήμερα στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.
• Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική.

Η Σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη  λειτούργησε από το 1798  μέχρι το 1826, όταν καταστράφηκε ολοσχερώς από τον Ιμπραήμ και το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη  στο Άστρος ,λειτούργησε από το 1805 μέχρι το 1971.

Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι «καλαμαράδες»  να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις «έξυπνες  προσδοκίες»  του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη. Στη σχολή φοιτούσαν νέοι από την ευρύτερη περιοχή και από όλη την Ελλάδα.Η Σχολή Καρυτσιώτη επίσης έπαιξε έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.Το «κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Οι απόφοιτοι της Σχολής Καρυτσιώτη μέχρι την δεκαετία του 1970   «έφαγαν»  με τα άρβυλα τα σκαλοπάτια της σχολής και αποκαλούντο  «καλαμαράδες»( έγραφαν με το καλαμάρι, και ήξεραν γράμματα …, δηλαδή  ήταν μορφωμένοι) , και προσέφεραν πολλά στο έθνος.Πριν την Εθνοσύνελευση είχε προηγηθεί το καταλυτικό κτίσιμο της Σχολής Καρυτσιώτη.

Στο κτήριο της σχολής στο Άστρος στεγάζεται από το 1985 το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους, που έκλεισε αδικαιολόγητα  αρχικά  το 2008 με την «πρόφαση της ρωγμής» που  αργότερα  έγιναν άλλες προφάσεις, «πρόφαση στατικής επάρκειας»….  για να γίνουν  αργότερα «μελέτες», «πολλές μελέτες»…

Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας,  «ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες» , αλλά  πίστευε δεν ήταν αρκετά «εις την πατρίδα Άστρος»,  ,έβλεπε πολύ μακρύτερα και τον ενδιέφεραν διαχρονικά  περισσότερο «τα γράμματα» και η μόρφωση των νέων της πατρίδας. Για να συνεχίσει να λειτουργεί η Σχολή Καρυτσιώτη στο μέλλον  αδιάκοπα μετά τον θάνατο του , «για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».

Επίσης θεώρησε αναγκαίο και προσέφερε περισσότερα , για να  είναι σίγουρος  θα λειτουργεί  η σχολή μετά τον θάνατο του.

Δώρισε το αγροκήπιο περίπου 48 στρεμμάτων στην Σχολή Καρυτσιώτη  και στους Αστρεινούς,  και έφερε το νερό στο Άστρος , για να λειτουργεί η Σχολή και να εξυπηρετούνται οι Αστρεινοί. 

Το Αγροκήπιο Καρυτσιώτη  ήταν ένα μεγάλο περιβόλι και είχε μέχρι την δεκαετία του 1960 πολλά διάφορα καρποφόρα δένδρα ,σύμφωνα με τις προσδοκίες του ευεργέτη μας , «εις σιτηρέσιον του σχολείου τας προσόδους υποστατικού αξιολόγου πολυδένδρου και ευκάρπου». 

Η στέρνα που μαζευόταν το νερό  για να ποτίζεται το αγροκήπιο , βρισκόταν περίπου στη σημερινή είσοδο του καινούργιου γυμνασίου Άστρους , από εκεί άρχιζε η σειρά με τις μουσμουλιές μέχρι την επιβλητική είσοδο του αγροκηπίου , δίπλα στο αρχοντικό του Ευθυμίου ,που όλα τα έφαγε η ανάπτυξη και τα τσιμέντα….

Στην παραπάνω φωτογραφία διακρίνεται η  ιστορική και επιβλητική κεντρική είσοδος του αγροκηπίου, αριστερά  από τα φοινικόδεντρα, από εδώ  πέρασαν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης,  στα αριστερά   οι δύο σειρές με τις περίπου 20 μουσμουλιές, που δεν καταφέραμε να τις διατηρήσουμε….. και ξεχάστηκαν από τους αρμόδιους, τα  τετράγωνα «δρομάκια» με τα λουλούδια και στα δεξιά το κτήριο του αγροκηπίου, που πριν την δεκαετία του 1950  στεγαζότανε στο διακρινόμενο  δεξιά κτήριο του αγροκηπίου  ο υπεύθυνος γεωπόνος για το αγροκήπιο.

• Πριν το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περίπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «υποτακτικόν»  (Αγροκήπιο) , δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι  καθηγητές και οικότροφοι μαθητές της σχολής με τους καρπούς και τα φρούτα του «αγροκήπιου»  όπως σταφύλια, μούσμουλα.
• Το ίδιο έτος (1805) ο αδερφός του, Γεώργιος Καρυτσιώτης, επίσης μεγαλέμπορος στην Τεργέστη, μετέφερε  στο Άστρος με «σούγελο» (πέτρινο αυλάκι ) για 5-6 χιλιόμετρα το νερό από τη (Μάννα του νερού), πλησίον της Μονής Λουκους. Για «να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή».

Ο «σούγελος» Καρυτσιώτη έγινε πριν το 1805, για να ποτίζεται  «εις την πατρίδα μας»  … «το υποστακτικόν  του Άστρους»…

Σύμφωνα με την διαθήκη τουΓεωργίου Καρυτσιώτη, το νερό ανήκε 1/3 στη Σχολή Καρυτσιώτη, 1/3 στους Αστρεινούς  και 1/3 στη Ιερά Μονή Λουκούς, (στην πραγματικότητα έγινε το υδραγωγείο για  διατήρηση της σχολής ). Ο σούγελος κατέληγε στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη και εξυπηρετούσε την ύδρευση και άρδευση του Άστρους  μέχρι πρόσφατα.

Το 1806 ο Leake αναφέρει στο Άστρος  υπήρχαν καλές εξοχικές κατοικίες, «πολλές από τις οποίες έχουν δύο πατώματα». (Leake Travels in Morea σελ 486). Μερικά αρχοντικά των προεστών του Αγιάννη  κτίστηκαν  στο Άστρος πριν το 1750, όπως το αρχοντικό του Καρυτσιώτη και σώζονται μέχρι σήμερα. 

Η στέρνα που μαζευόταν το νερό βρισκόταν περίπου στη σημερινή είσοδο του καινούργιου γυμνασίου Άστρους , από εκεί άρχιζε η σειρά με τις μουσμουλιές μέχρι την επιβλητική είσοδο του αγροκηπίου , δίπλα στο αρχοντικό του Ευθυμίου ,που όλα τα έφαγε η ανάπτυξη και τα τσιμέντα….

«Στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου του 1826 και οι δύο σχολές πυρπολήθηκαν  από τις ορδές του Ιμπραήμ πασά και η Σχολή του Αγίου Ιωάννη, καταστράφηκε ολοσχερώς. Μαζί με τη σχολή καταστράφηκε όλο το χωριό, καθώς και οι 13 εκκλησίες και τα 2 μοναστήρια του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φαίδωνα Κουκουλέ, η σχολή «έγινε σωρός πετρών από την πυρκαϊάν του κοινού εχθρού της πίστεως Ιμβραήμ…». Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, η Σχολή καιγόταν συνεχώς επί μία εβδομάδα, καθώς οι κάτοικοί του είχαν διασκορπιστεί και δεν μπορούσαν να σβήσουν την φωτιά. Η σχολή του Άστρους σύντομα ανακαινίστηκε και έλαβε την ονομασία «Μουσείον Καρυτσιώτου», όπως είχε ονομαστεί από την διακήρυξη της εθνοσυνέλευσης το 1823, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου» .

Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη διασώθηκαν έξυπνα και προνοητικά από το Άκουρο 1500 βιβλία γιατί γνώριζε την αξία τους, αρχικά στο αρχοντικό του στον Αγιάννη και αργότερα μεταφέρθηκαν  στην οικία των  Ζαφειρόπουλων,  στο Κάστρο Παραλίου Άστρους η Ζαφειρόπουλων . Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.” Τα βιβλία βρίσκονται σήμερα στο Ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.

• «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των  Ελλήνων
• H Σχολή Καρυτσιώτη  
• Αρχαιολογικό Μουσείο  Άστρους  
• Tο προαύλιο της Σχολής Καρυτσιώτη ( του Μουσείου Άστρους)
• Κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι
• Η πλατεία Καρυτσιώτη 
• «Η Σχολή του Αγίου Ἱωάννου» ,(πριν το 1638)
• Τα σχολεία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους

Από την διασπορά Οκτώβριος 25 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Καστάνιτσα, το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι με την Τσακώνικη διάλεκτο να ομιλείται και σήμερα από τους κατοίκους του. Η πρώτη γραπτή εμφάνιση του χωριού γίνεται σε Χρυσόβουλο του Ανδρόνικου το 1293μ. Χ.

Όλα τα  όμορφα παραδοσιακά χωριά του Πάρνωνα είναι ιστορικά και προσέφεραν πολλά στην επανάσταση του 1821.Τα σπουδαιότερα ιστορικά χωριά είναι ο Άγιος Πέτρος, Πραστός ,Καστάνιτσα, Αγιάννης , Δολιανά κα Βέρβενα.

Αναμφισβήτητα το «στρατόπεδο των Βερβένων» έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το «στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων» άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.

Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα  και στα ιστορικά Δολιανά  την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων  και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς. Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά. Ο γέρος του Μωριά αναμφισβήτητα δικαιώθηκε και άρχισε να « κλείνει τις στράτες του Μωριά»…για τα επακόλουθα. H απελευθέρωση της Τριπολιτσάς ήταν θέμα χρόνου, η άλωση ήταν μία της πόλης.

Ο Αγιοπετρίτης προεστός και απομνημονευματογράφος του Αγώνα, Αναγνώστης Κοντάκης, γράφει πως: «αν δεν ήταν ο Πραστός, που επί 4 μήνες τροφοδοτούσε τον στρατό, ο αγώνας για την λευτεριά ήταν χαμένος».

• Βέρβενα Αρκαδίας 
• Κούτρουφα Αρκαδίας
• Δολιανά Αρκαδίας 
• Kαστρί Αρκαδίας 
• Άγιος Πέτρος Αρκαδίας 
• Αγιάννης (Άγιος Ιωάννης)  Kυνουρίας
•  Μελιγού Αρκαδίας 
• Χάραδρος Αρκαδίας 
• Πλάτανος Αρκαδίας 
• Σίταινα Αρκαδίας 
• Καστάνιτσα Αρκαδίας 
• Πραστός Aρκαδίας
• Κορακοβούνι Αρκαδίας 

Πραστός Aρκαδίας

Ο Πραστός, ο οποίος κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας αποτελεί βιλαέτι (διοικητική περιφέρεια), συμμετέχει ενεργά και δραστήρια στην Επανάσταση του Ορλόφ (1769-1770), καθώς και στο κίνημα της Κλεφτουριάς. Δεκάδες Φιλικοί από τον Πραστό θα συμβάλλουν καθοριστικά στον ξεσηκωμό του Γένους αλλά και στην έναρξη της Επανάστασης στην περιοχή της Κυνουρίας. Με αρχηγούς τον Θεόδωρο Γούλελο και το Γιωργάκη Μανωλάκη ή Μιχαλάκη, 250 Πραστιώτες πολεμιστές, ξεκίνησαν για την κατάληψη του, μεγάλης στρατιωτικής σημασίας και απόρθητου, όπως εθεωρείτο, φρούριου της Μονεμβασιάς. Παράλληλα, οι Προεστοί και Δημογέροντες του Πραστού, σε συνεννόηση με τον Κολοκοτρώνη και τους Βερβενίωτες, Καράμπελα και Κρητικό, συνέστησαν στα Βέρβενα το περίφημο «Κελάρι», δηλ. την επιμελητεία του Στρατού, για να εφοδιάζει και ο Πραστός με τρόφιμα το στρατόπεδο των Βερβένων, στο οποίο συμμετείχαν και πολλοί Πραστιώτες αγωνιστές. Ο Αγιοπετρίτης προεστός και απομνημονευματογράφος του Αγώνα, Αναγνώστης Κοντάκης, γράφει πως: «αν δεν ήταν ο Πραστός, που επί 4 μήνες τροφοδοτούσε τον στρατό, ο αγώνας για την λευτεριά ήταν χαμένος».

Οι Πραστιώτες αγωνιστές έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες της Επανάστασης του 1821. Καθοριστική ήταν η συμβολή τους στην άλωση της Τριπολιτσάς, όπου ο Μανώλης Δούνιας θεωρείται και ως ο πορθητής της.

Άγιος Πέτρος Αρκαδίας 

Ο Άγιος Πέτρος αναφέρεται για πρώτη φορά το 1435στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή. Τα επόμενα χρόνια το χωριό αναφέρεται σε διάφορα έγγραφα της εποχής. Το 1600 περίπου στο χωριό γεννιέται ο Άγιος Νείλος ο Μυροβλήτης (ο κατά κοσμόν Νικόλαος Τερζάκης, †1651), ο οποίος μόνασε στην Μονή Μαλεβήςκαι αργότερα στο Άγιο Όρος. Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, το 1687, ο Άγιος Πέτρος γίνεται έδρα της Επαρχίας Αγίου Πέτρου Τσακωνιάς (Territorio di San Pietro di Zacognia). Την ίδια περίοδο (18ος αι.) το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη λόγω του εμπορίου, με πληθυσμό τότε σχεδόν 4.000 κατοίκους και πάμπολλα αρχοντικά – πυργόσπιτα.

Επί Τουρκοκρατίας ο Άγιος Πέτρος γίνεται έδρα του Βιλαετίου Αγίου Πέτρου, το οποίο περιελάμβανε το Καστρί, τον Άγιο Ιωάννη, τον Πλάτανο, τη Μελιγού, τον Χάραδρο, το Άστρος, το Κορακοβούνι, τον Πραστό, την Σίταινα, την Καστάνιτσα, τα Βέρβενα, τα Δολιανά κ.ά. Μετά το 1775 οι κλέφτες Γιάννης Καράμπελας, Αντωνάκης Αλεβίζος, πολεμούν και αντιστέκονται κατά των Τουρκαλβανών. Το 1786 οι δύο αυτοί κλέφτες, σε συνεργασία με τον Καπετάν Ζαχαριά και άλλους Αγιοπετρίτες, πολέμησαν τους Τούρκους στην Μονή Μαλεβής.

Με την ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας, το 1814, αρκετοί Αγιοπετρίτες αρχίζουν να συμμετέχουν, μεταξύ των οποίων ο προεστός Αναγνώστης Κονδάκης, ο ηγούμενος της Μονής Μαλεβής, Καλλίνικος Τσιαμούρης κ.ά. Σημαντική ήταν η προσφορά του χωριού στην Επανάσταση του 1821. Στις 24 Μαρτίου 1821 ο Αναγνώστης Κονδάκης κηρύσσει την Επανάσταση στην περιοχή. Αρκετοί Αγιοπετρίτες, υπό τον Αναγνώστη Κονδάκη, συμμετείχαν με μεγάλη επιτυχία στις μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, της Τριπολιτσάς, του Βαλτετσίουκ.ά., σε συνεργασία με τα άλλα στρατιωτικά σώματα της Κυνουρίας. Το 1826 ο Ιμπραήμ Πασάςκατέστρεψε ολοσχερώς το χωριό, όπως και όλα τα άλλα χωριά της περιοχής. Τα επόμενα χρόνια ο Άγιος Πέτρος αποτέλεσε έδρα της Κοινότητας Αγίου Πέτρου. Το 1944, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς 48 άμαχοι κάτοικοι του Αγίου Πέτρου.

«Ελλάδα 2021» : Tο στρατόπεδο των Βερβένων.

ΥΑ Φ31/45625/5207πε/18-7-1977 – ΦΕΚ 793/Β/20-8-1977. Τίτλος ΦΕΚ .Περί κηρύξεως χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου. «Εγκρίνομεν τον χαρακτηρισμόν του χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου, λόγω της αναμφιβόλου ιστορικότητός του και προς αποφυγήν της περαιτέρω αλλοιώσεως». KN 5351/1932, άρθρο 52 , Ν 1469/1950

Χαιρετίζουμε τις  επετειακές εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση .

Έχουμε προτείνει στο δήμο μας , σε όλους  τους αρμόδιους , στην επιτροπή “Ελλάδα 2021” και στο κοινό νου, τα τέσσερα θέματα της Θυρεάτιδας Γης που έπαιξαν αναμφισβήτητα καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα. Το «στρατόπεδο των Βερβένων»  έπαιξε ουσιαστικό και σημαντικότατο ρόλο στην Ελληνική επανάσταση.

Αδιαμφισβήτητα υπάρχουν πολλά άλλα «αυτονόητα» και γνωστά που οι τοπικές κοινωνίες γιορτάζουν και επίσης θα τα προβάλουμε , όπως την σημαντική μάχη του απελευθερωτικού αγώνα στα ιστορικά Βέρβενα και τα  ιστορικά Δολιανά.

Δεν είναι  τυχαίο που οι πρόγονοι μας «τετρακόσια τόσα χρόνια  ζούσανε στην καταφρόνια και ανάστασης ημέρα καρτερούσαν» . Στην παγκόσμια ιστορία κανένα έθνος δεν αντιστάθηκε τετρακόσια χρόνια και τελικά νικηφόρα έδιωξε τους κατακτητές .

Αυτά και  πολλά  άλλα που έχουμε , είναι αναμφισβήτητα σημαντικότατα για την επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα και μας λέει ο κοινός νους πρέπει πάντοτε  να διακρίνουμε και να προβάλουμε  σε τοπικό , περιφερειακό  και  εθνικό χώρο  και  στις επετειακές εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.

Στα ιστορικά Βέρβενα κατά την αρχαιότητα κατοικούσαν οι Βερβένιοι, αρκαδικό γένος, ενώ η περιοχή του σημερινού χωριού ανήκε στην αρχαία Αρκαδία. Τα αρχαιότερα λείψανα που έχουν επισημανθεί στην περιοχή ανάγονται στη 2η χιλιετία π.Χ. και πρόκειται για λίθινες αξίνες που βρέθηκαν στη θέση Πέτρα. Στη θέση Παντελεήμων βρέθηκαν λείψανα λατρείας της Αρτέμιδος από τον 9ο αι π.Χ. μέχρι και τα ελληνιστικά χρόνια. Στη θέση αυτή κατά τον 6ο αι. π.Χ. κατασκευάστηκε ένας ολομάρμαρος  ναός δωρικού ρυθμού.

Στην επανάσταση του 1821 τα Βέρβενα έπαιξαν σημαντικό ρόλο, κυρίως λόγω της στρατηγικής τους θέσης.  Το «στρατόπεδο των Βερβένων»  ήταν το πρώτο οργανωμένο στρατόπεδο του αγώνα, είχε περίπου 2,500 αγωνιστές ( τα άλλα τρία ήταν του Βαλτετσίου, Χρυσοβίτσι  και Πιάνας) και ένα από τα σπουδαιότερα στρατόπεδα κατά τις πρώτες μέρες του αγώνα. Εδώ είχε εγκαταστήσει ο Κολοκοτρώνης το στρατηγείο του, στον Πύργο του Αυγουστή, πριν την επίθεσή του κατά των Τούρκων για την άλωση της Τριπολιτσάς.

Στα ιστορικά Βέρβενα  λειτούργησε επίσης το πρώτο οργανωμένο «Φροντιστήριο του Αγώνα», όπου εδιδάσκοντο η στρατιωτική οργάνωση, η πολεμική τέχνη και η στρατιωτική πειθαρχία  των  αυθόρμητων επαναστατημένων αγωνιστών .  Στα ιστορικά Βέρβενα  επίσης είχε εγκατασταθεί η Πελοποννησιακή Γερουσία για να συντονίσει τον απελευθερωτικό αγώνα . Στο κέντρο του χωρι­ού, βρίσκεται ο τριώροφος θολωτός πύργος-κατοικία της οικογένειας Δαρβέρη, ε­κεί όπου εγκαταστάθηκε στα χρόνια της Επανάστασης το πρώτο εθνικό τυπογραφείο που στάλθηκε από την Τεργέστη ,αναγκαίο για την οργάνωση του Ελληνικού κράτους.  Στις 21 Ιουνίου 1821 έφθασε στη Βέρβενα ο Δημήτριος Υψηλάντης από την Οδησσό της Ρωσίας, όπου και έγινε η επίσημη υποδοχή του από την  Πελοποννησιακή Γερουσία, η οποία μνημονεύεται στην μαρμάρινη πλάκα, που αναρτήθηκε το 1920 στο σημείο της υποδοχής.

Ανεξαίρετα όλα τα χωριά της Θυρέας  βοήθησαν την επανάσταση. Οι Προεστοί και Δημογέροντες του Πραστού, σε συνεννόηση με τον Κολοκοτρώνη και τους Βερβενιώτες, Καράμπελα και Κρητικό, συνέστησαν στα Βέρβενα το περίφημο «Κελάρι», δηλ. την επιμελητεία του Στρατού, για να εφοδιάζει και ο Πραστός με τρόφιμα το στρατόπεδο των Βερβένων, στο οποίο συμμετείχαν και πολλοί Πραστιώτες αγωνιστές. Ο Αγιοπετρίτης προεστός , Αναγνώστης Κοντάκης, γράφει πως: «αν δεν ήταν ο Πραστός, που επί 4 μήνες τροφοδοτούσε τον στρατό, ο αγώνας για την λευτεριά ήταν χαμένος». Γενικός φροντιστής ήταν ο Αγιαννίτης Γεώργιος Τροχάνης.

Τα ιστορικά Βέρβενα και τα ιστορικά Δολιανά  (και το ταμπούρι του Τουρκοφάγου) είναι γνωστά από τις πρώτες σημαντικότατες νίκες στον απελευθερωτικό αγώνα στις 18 Μαϊου του 1821, που εκείνη την δύσκολη στιγμή γέμισαν με την αναγκαία αυτοπεποίθηση τους επαναστατημένους Έλληνες.

Οι Έλληνες απέκρουσαν νικηφόρα τους Τούρκους στα Δολιανά, με λίγους άνδρες σχετικά με τους Τούρκους   υπό την ηγεσία του θρυλικού  «Τουρκοφάγου»  . Ο Νικηταράς στην μάχη των Δολιανών έσφαξε πολλούς Τούρκους και από τότε κέρδισε το προσωνύμιο του «Τουρκοφάγου».

Ο Κολοκοτρώνης αναφέρει στα απομνημονεύματά του: «Το ορδί των Βερβένων τους πήρε από κοντά. Αφού ζύγωσαν κοντά εις τα Δολιανά ετσάκισαν και οι Τούρκοι οπού πολιορκούσαν τον Νικήτα, και έτσι βγήκε ο Νικήτας με τους ανθρώπους του, και τους κατέβασαν έως τον κάμπον κυνηγώντας».

Ταυτόχρονα οι Έλληνες απέκρουσαν νικηφόρα τους Τούρκους στα Βέρβενα και τους κυνήγησαν ως τα Δολιανά, όπου ενώθηκαν με τους άνδρες του Νικηταρά και συνέχισαν την καταδίωξη των Τούρκων μέχρι την Τριπολιτσά .

Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά.

Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής  και  Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.

Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα  και στα ιστορικά Δολιανά  την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων  και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς.

Αναμφισβήτητα το «στρατόπεδο των Βερβένων» έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το «στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων» άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.

Το 1826 το χωριό  πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ.

«Ελλάδα2021» Οι μάχες των Δολιανών και των Βερβένων

ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/38870/844/9-8-1983 – ΦΕΚ 537/Β/13-9-1983 .Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της οικίας ιδιοκτησίας Αφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. Κείμενο «Xαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας αδελφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, δυνάμει του άρθρου 52 του Κ Ν 5351/32 “περί αρχαιοτήτων”, γιατί στο σπίτι αυτό οχυρώθηκε αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 ”Nικηταράς ο Tουρκοφάγος ‘ στη μάχη των Δολιανών και γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστό ως ”ταμπούρι του Nικηταρά”. Η οικία, που βρίσκεται σε περίοπτη θέση και στρατηγική θέση του οικισμού, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυράς κατοικίας της περιοχής”. K N 5351/1932, άρθρο 52.

Στις  πρώτες σημαντικότατες  νίκες των Ελλήνων  αγωνιστών του 1821 στο Βαλτέτσι, στα Βέρβενα και τα Δολιανά  κρίθηκε η τύχη του απελευθερωτικού αγώνα και άνοιξαν οι δρόμοι για την  απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς, που ήταν το ευφυέστατο και  μεγαλεπήβολο σχέδιο του Γέρου του Μοριά , καθοριστικής σημασίας για τη τελική  επιτυχία του αγώνα. Χαρακτηριστικά πριν την μάχη των Δολιανών και των Βερβένων , οι Έλληνες  έλεγαν «έρχονται οι Τούρκοι» και  κρυβόντουσαν και μετά τη αποφασιστική νίκη έλεγαν «που είναι οι Τούρκοι» για να τους σφάξουν. Ο «Τουρκοφάγος» με το αιματοβαμμένο σπαθί του σηκωμένο ψηλά κυνήγαγε τους Τούρκους μέχρι την Τριπολιτσά φωνάζοντας δυνατά «Που πάτε ωρέ Περσιάνοι! Σταθείτε να πολεμήσετε»! Ουσιαστικά στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά « έκλεισαν οι στράτες του Μωριά»  για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι.

«Στις 12 και 13 Μαΐου 1821 έγινε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας μια μάχη καθοριστικής σημασίας ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους. Επρόκειτο για την πρώτη «τακτική» μάχη, που είχε διάρκεια 23 ώρες σύμφωνα με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που ήταν επικεφαλής των Ελλήνων. Οι πρόγονοί μας πέτυχαν μια μεγάλη νίκη η οποία τους έδωσε μεγάλη αυτοπεποίθηση, καθώς πείστηκαν ότι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Αν οι Τούρκοι κέρδιζαν τη μάχη του Βαλτετσίου το μέλλον της Επανάστασης ήταν ζοφερό. Ο Κολοκοτρώνης γράφει σχετικά: «Εκείνος ο πόλεμος (στο Βαλτέτσι) εστάθη η σωτηρία της Ελλάδος».».

Η ήττα των Τούρκων στο Βαλτέτσι σήμανε εκτός των άλλων και την αποτυχία του σχεδίου τους για προέλαση προς τη Μεσσηνία από τον δρόμο της Μεγαλόπολης. Η ήττα τους έπρεπε ν’ αντισταθμιστεί πολύ γρήγορα από μια νίκη. Ο Μουσταφάμπεης η Κεχαγιάμπεης που ήταν ο αρχηγός των Τούρκων στο Βαλτέτσι, μόλις πέντε ημέρες αργότερα αποφάσισε να εκστρατεύσει εναντίον του στρατοπέδου των Βερβένων το οποίο θεωρούσε εύκολο στόχο καθώς ήταν περισσότερο απομονωμένο από τα υπόλοιπα. Πίστευε ότι το στρατόπεδο θα διαλυόταν και οι Τούρκοι θα έφταναν στον Μυστρά και από εκεί στη Μεσσηνία για να καταπνίξουν την Επανάσταση. Αλλά και σε περίπτωση ήττας τους ο δρόμος του Άργους και της Κορίνθου θα ήταν ανοιχτός για να κατέβουν ενισχύσεις από την Ανατολική Στερεά.

Το βράδυ της 17ης προς 18ης Μαΐου 1821 ξεκίνησε  ο Κεχαγιάμπεης από την Τριπολιτσά επικεφαλής μεγάλης δύναμης (4.000 άνδρες και κανόνια, κατά τον Σπ. Τρικούπη) , με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα Βέρβενα.

Όταν έφτασε στις Ρίζες, ο Κεχαγιάμπεης χώρισε τη δύναμή του σε τρεις φάλαγγες.

• Η πρώτη φάλαγγα επιτέθηκε στα Βέρβενα.
• Η δεύτερη φάλαγγα επιτέθηκε στα Δολιανά, έχοντας απώτερο στόχο να προσβάλλει το στρατόπεδο των Βερβένων από τα νοτιοανατολικά.
• Η τρίτη φάλλαγα (κυρίως ιππικό) επιτέθηκε στο Δραγούνι. Με σχέδιο να ενωθεί αργότερα με τις  άλλες δυνάμεις που εμάχοντο στα Βέρβενα.

Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του  Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής  και  17 Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος αυτή την ημέρα συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.

Δείτε τον σύνδεσμο Γεωργάκης Διγενής

Ο Νικηταράς είχε περάσει από τα Δολιανά αλλά μόλις ενημερώθηκε ότι οι άνδρες του Κεχαγιάμπεη επιτίθενται στο χωριό επέστρεψε εκεί μαζί με τον αδελφό του Νικόλα Σταματελόπουλο  και οχυρώθηκαν σε 13 πετρόκτιστα σπίτια. Άλλοι 100 άνδρες από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας έσπευσαν στο πλευρό του ενώ και δύο ντόπιοι οπλαρχηγοί ο Μητρομάρας Αθανασίου και ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος ένωσαν τις δυνάμεις τους με εκείνες του Νικηταρά.

Ο Κεχαγιάμπεης είχε περισσότερους από 2.000 άνδρες οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Τουρκαλβανοί. Ο Κεχαγιάμπεης έκανε στρατηγείο του την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και αφού τοποθέτησε τα πυροβόλα του σε καίριες θέσεις άρχισε τον κανονιοβολισμό του χωριού των Δολιανών για να διασπείρει τους αμυνόμενους. Τα σπίτια των Δολιανών αποδείχτηκαν ανθεκτικά και οι Έλληνες πολεμιστές παρακινούμενοι από τον Νικηταρά αγωνίζονταν γενναία. Μάλιστα ένας αγωνιστής από τη Βαρβίτσα σκότωσε τον Τούρκο αρχικανονιέρη. Η μάχη συνεχιζόταν το ίδιο όμως γινόταν και στα κοντινά Βέρβενα.

Στο στρατόπεδο των Βερβένων υπήρχαν 2.500 περίπου πολεμιστές με επικεφαλής τους Παναγιώτη Γιατράκο, Αντώνη Μαυρομιχάλη, Αναγνώστη Κοντάκη , Πάνο (Άκουρο) Ζαφειρόπουλο και το επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο.

Ο Παναγιώτης Γιατράκος προσπάθησε αρχικά να χτυπήσει τους Τούρκους όταν έφταναν στα Βέρβενα αλλά σε αφύλακτο μέρος. Έτσι η προσπάθειά του δεν απέδωσε. Σιγά σιγά ο κλοιός γύρω από τα Βέρβενα στένευε ιδιαίτερα όταν έφτασε και στο τμήμα που πέρασε από το Δραγούνι. Σύντομα οι Τούρκοι κατέλαβαν το ύψωμα που βρίσκεται πάνω από το χωριό και έστησαν πάνω σ’ αυτό τη σημαία τους (το μπαϊράκι όπως λεγόταν τότε).

Δεν πρόλαβαν όμως να χαρούν την επιτυχία τους αυτή, γιατί δύο άριστοι Μανιάτες σκοπευτές, υποσχέθηκαν να σκοτώσουν τον μπαϊρακτάρη (=τον σημαιοφόρο), αφού πάρουν πρώτα ως αμοιβή10 φισέκια (φυσίγγια δηλαδή) ο καθένας και την ευχή του δεσπότη Θεοδώρητου. Πραγματικά αυτό έγινε. Οι Μανιάτες σκότωσαν τον σημαιοφόρο και πέταξαν κάτω τη σημαία. Ένας άλλος μπαϊρακτάρης , έστησε και δεύτερη σημαία, αλλά οι Μανιάτες τον σκότωσαν κι αυτόν.

Αυτό το γεγονός έδωσε θάρρος στους Έλληνες, ενώ αντίθετα οι Τούρκοι το θεώρησαν κακό οιωνό. Αποφάσισαν έτσι να φύγουν, φοβούμενοι πανωλεθρία ανάλογη μ’ αυτή του Βαλτετσίου. Τότε δέχτηκαν την επίθεση όσων ήταν κλεισμένοι στα Βέρβενα. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, οχυρώθηκαν σε μία εκκλησία ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά. Οι απώλειες των Τουρκαλβανών δεν ήταν πολύ μεγάλες.

Ο Σπυρίδων Τρικούπης, γράφει για 70 νεκρούς, ενώ ο Αναγνώστης Κοντάκης που πήρε μέρος στη μάχη, αναφέρει ότι οι εχθρικές απώλειες ήταν μεγαλύτερες και ότι η κύρια μάχη έγινε στο φαράγγι ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά και κράτησε όλη την ημέρα. Οι ηττημένοι άφησαν στο πεδίο της μάχης πολλά λάφυρα. Οι Τουρκαλβανοί υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν ως τα Δολιανά, όπου συνέχισαν τη μάχη ως τις 2 μετά τα μεσάνυχτα. Εξαντλημένοι τότε τράπηκαν σε φυγή και χάθηκαν μέσα στον κάμπο της Τριπολιτσάς. Εκεί όμως τους περίμεναν και τους χτυπούσαν μερικοί θαρραλέοι Έλληνες, διότι ήταν «σκότος βαθύτατον και δεν διεκρίνοντο οι ημέτεροι από τους εχθρούς». Μια ξαφνική βροχή, τους γλίτωσε από τη σφαγή.

Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα  και στα ιστορικά Δολιανά  την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων  και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς.

Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά. Ο γέρος του Μωριά αναμφισβήτητα δικαιώθηκε και άρχισε να « κλείνει τις στράτες του Μωριά»…για τα επακόλουθα.

Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.

Ο Νικηταράς απέκτησε μεγάλη αίγλη και τότε του δόθηκε το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος». Κατά κάποιον τρόπο, πήρε εκδίκηση για τον πατέρα του και τον εντεκάχρονο αδελφό του Ιωάννη που σφαγιάστηκαν στη Μονεμβασιά τον Οκτώβριο του 1816.

Ο Νικηταράς, το πραγματικό ονοματεπώνυμο του οποίου ήταν Νικήτας Σταματελόπουλος, γεννήθηκε το 1782 στη Μεγάλη Αναστασίτσα (σήμερα Νέδουσα Μεσσηνίας). Η μητέρα του, ήταν αδελφή της γυναίκας του Θ. Κολοκοτρώνη. Η γενναιότητα και η προσφορά του στον Αγώνα, είναι γνωστές. Ξεχωριστή ήταν και η ανιδιοτέλεια του. Μια φορά μόνο, μετά τη μάχη στα Δερβενάκια καταδέχτηκε να πάρει από τα πλούσια λάφυρα ένα πολύτιμο σπαθί, το οποίο πρόσφερε αργότερα σ’ έναν έρανο για το Μεσολόγγι.

Μετά την Επανάσταση, φυλακίστηκε γιατί θεωρήθηκε αρχηγός της «Φιλορθοδόξου Εταιρείας» (Δεκέμβριος 1839). Δικάστηκε και αθωώθηκε στις 11 Ιουλίου 1840, ωστόσο η Κυβέρνηση δεν τον απελευθέρωσε τότε, αλλά μόλις στις 18 Σεπτεμβρίου 1841. Είχε σχεδόν τυφλωθεί, καθώς έπασχε από ζάχαρο.

Μετά την αποφυλάκισή του, του δόθηκε «άδεια επαιτείας» κάθε Παρασκευή στον Πειραιά, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο ναός της Ευαγγελίστριας. Μετά το 1844 από τον Όθωνα  του δόθηκε ο βαθμός του Υποστράτηγου μαζί με μία πενιχρή σύνταξη. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849.

Ιστορία του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας 

¨Εχουμε μεγάλη ιστορία

“Ἐν τῇ συνόδῳ ταύτῃ τῶν ἀντιπροσώπων τοῦ Ἔθνους ἐν Ἄστρει πρωτευούσῃ τοῦ Δήμου Θυρέας τῆς Ἐπαρχίας Κυνουρίας, ἐξελέγη Πρόεδρος ὁ Π. Μαυρομιχάλης, ἀντιπρόεδρος ὁ Βρεσθένης Θεοδώρητος, ἀρχιγραμματεύς ὁ Θ. Νέγρης καὶ φρούραρχος ὁ Γιατράκος».”

Τοπόσημα του 1821 | Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας και ο δήμος μας

Τοπόσημα του 1821 |# 1 Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας , O«Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων

Τοπόσημα του 1821 | # 2,Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας , Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους

Τοπόσημα του 1821 |# 3, Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας ,Tο προαύλiο της Σχολής Καρυτσιώτη ( του Μουσείου Άστρους)

Τοπόσημα του 1821 | #4,Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας ,Tο Κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι.

Τοπόσημα του 1821 |#5, Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας , Η Σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη.

Τοπόσημα του 1821 | # 6, Τα ιστορικά Βέρβενα

Τοπόσημα του 1821 | # 7, Τα ιστορικά Δολιανά

Τοπόσημα του 1821 | #8, Κάστρο Παραλίου ¨Αστρους

Τοπόσημα του 1821 | # 9, O ιστορικός Άγιος Πέτρος

Τοπόσημα του 1821 | # 10, O ιστορικός Πραστός

Τοπόσημα του 1821 | # 11, Η ιστορική Μελιγού και ο γέρος του Μωριά.

Τοπόσημα του 1821 | # 12, Το ιστορικό Ορεινό Κορακοβούνι

Τοπόσημα του 1821 | # 13, H ιστορική Σίταινα

Τοπόσημα του 1821 | # 14, O ιστορικός Πλάτανος

Τοπόσημα του 1821 | # 15, H ιστορική Kαστάνιτσα

Η ιστορία του Αρχαιολογικoύ Μουσείου Άστρους .

Η ιδέα του μουσείου Άστρους ξεκίνησε και έγινε πραγματικότητα  από τον αείμνηστο καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη. O “αρχαίος Έλληνας” Κούλης Χασαπογιάννης, είχε κατά λάθος γεννηθεί 2,500 χρόνια αργότερα.  Όλη η κοινωνική και επαγγελματική  του ζωή ηταν γεμάτη  “αμοιβαίο σεβασμό”, “Ελληνικό  μέτρο” , απαράμιλλο “ήθος “,  και  “υπερβολικότατη ευγένεια “ για την παραμικρή  λεπτομέρεια, ακόμα και όταν μερικοί μαθητές του τον πείραζαν, χαμογελούσε  με γλυκό και ευγενικό τρόπο και  γύριζε γρήγορα στο δικό του θέμα  για να προλάβει  να μάθουν κάτι οι μαθητές, τους έτρωγε το χρόνο του διαλλείματος…, αυτοί ήταν οι καθηγητές μας και αυτά μας έμαθαν.

O «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης,  κουβαλούσε τα μαρμάρινα αγάλματα  με τους συγχωριανούς του χωρικούς και ζήταγε καμιά φορά και την βοήθεια του Πάνου Καμπύλη, που ήταν νεότερος και δυνατότερος, να τα ανεβάσουν στη σκάλα και λόγω της μεγάλης ηλικίας του έπιανε και αυτός δήθεν από μια άκρη για να βοηθήσει. Τα κάγκελα στα παράθυρα για ασφάλεια από τους αρχαιοκαπήλους συνεργάτες, δεν τα είχε βάλλει ο Καρυτσιώτης ούτε ο γεωπόνος  και οι κηπουροί του αγροκηπίου, τα είχε βάλλει με τα χέρια του …ο αείμνηστος καθηγητής μας και τα επιθεωρούσε κάθε φορά που άνοιγε του Μουσείο Άστρους.

Ο αυτοηδονιζόμενος σάτυρος από την ιστοσελίδα Θυρεάτις Γη

Για πολλά χρόνια μάζευε ότι έβρισκε και θεωρούσε σημαντικό από όλη την Κυνουρία. Όλα τα ευρήματα εκτός από  ένα, τα στέγαζε στο  παραπάνω διώροφο  πλίθινο  κτήριο, που είχε τις «συλλογές» ,όπως αποκαλούσε τα μνημεία. Το μικρό αγαλματάκι που δεν άφηνε ποτέ στο τότε μουσείο, τον εκφραστικότατο αυτοηδονιζόμενο σάτυρο, ο  αείμνηστος καθηγητής μας το κουβαλούσε πάντοτε μαζί  του και το έπαιρνε στο σπίτι του, γιατί το θεωρούσε πολύ σημαντικό και στόχο αρχαιοκαπήλων. Όταν ερχόντουσαν  επισκέπτες σπουδαίοι  με αξιώματα η  απλοί άνθρωποι ο καθηγητής τους ξεναγούσε στο χώρο με πολύ χαρά και ενθουσιασμό. Αν τους θεωρούσε  «ύποπτους»  δεν τους έδειχνε το μικρό αγαλματάκι. Πολλές φορές περίμενε ανυπόμονα να έρθουν επισκέπτες για να κάνει ότι του «άρεσε». Ακολουθούσε την ίδια πάντοτε  διαδρομή , σχολή, ιερός χώρος, τίλιο (όπου έγινε το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι  στον Υψηλάντη), και στο «μουσείο» και στο τέλος έβγαζε το μικρό αγαλματάκι από την τσέπη του. Έλεγε πάντοτε τα ίδια ακριβώς σαν μαγνητόφωνο με ένα πολύ γλαφυρό και πειστικό τρόπο ,όπως τα «χρυσά κουτάλια» ήταν τα χέρια που έτρωγε ο Κολοκοτρώνης με τον Υψηλάντη στο τίλιο , τι έλεγε στη Μελιγού ο /Ανδρούτσος και ο Πλαπούτας στο γέρο του Μοριά. Τα έλεγε όλα με «στόμφο ,σαν να αγόρευε στους  Αθηναίους του Περικλή, χωρίς κανένα χαρτί, δυστυχώς δεν έγραφε τίποτα  γιατί ήταν μια κινητή εγκυκλοπαίδεια. Όταν τελείωνε η  ξενάγηση έλεγε στη παρέα του ενώ περπατούσαν στην κεντρική πλατεία , τον υποθηκοφύλακα αείμνηστο αδερφό του Περικλή και τον καθηγητή  « Μπαμπαγιάννη» Σιούτο με έκδηλη ικανοποίηση ,«του τα έψαλλα και αυτού». Είχε και εκείνη τη φορά εκτελέσει το πατριωτικό του καθήκον, έτσι ένοιωθε. 

1: Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ) Ιωάννης Κουσκουνάς – Κυριάκος Χασαπογιάννης -Ιωάννης Κακαβούλιας. 1981 http://www.zafeiris.gr/linked/book4.pdf

Από την διασπορά Νοέμβριος 13 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

astrosgr.org – Αρχική

#αstrosgrorg

 

«Το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η Β’ Εθνική Συνέλευσις»

Το Αρχαιολογικό Μουσείο  Άστρους στεγάζεται στη Σχολή Καρυτσιώτη, κτήριο τοπικού παραδοσιακού ρυθμού , και βρίσκεται στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος , δίπλα στο γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων.

Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης  (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) .Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και «καλλιμάρμαρο»  Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έκτισε στο Άστρος  το παράρτημα της Σχολής του Αγιάννη. Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές από όλη την Ελλάδα διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α.

Η «καλλιμάρμαρος»  σχολή στον Αγιάννη κάηκε μέχρι τα θεμέλια το 1826 από τον Ιμπραήμ .Η Σχολή στο Άστρος επίσης καταστράφηκε το 1826 από τον Ιμπραήμ , αλλά αναστηλώθηκε αργότερα από συγγενείς του Καρυτσιώτη και επαναλειτούργησε το 1829 με την ονομασία «Μουσείον Καρυτσιώτη», όπως είχε ονομασθεί στην Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου» .

H Σχολή Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους) και ο γειτονικός «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων  είναι αναμφισβήτητα ένα από τα σπουδαιότερα  τοπόσημα της Κυνουρίας και της πατρίδας μας,  και έχει κηρυχθεί από το υπουργείο Παιδείας  «διατηρητέον ιστορικόν μνημείον» και από το υπουργείο Πολιτισμού «ιστορικός τόπος».

Διδακτήριον Άστρους, ΥΑ 47192/1433/11-6-1946, ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946.«Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις».

Σύμφωνα με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/65069/3340/1-8-2005 (ΦΕΚ 1194/Β/30-8-2005, «Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου»), έχει χαρακτηριστεί ως «ιστορικός τόπος το εναπομείναν σήμερα τμήμα εκτάσεως 18.850 τ.μ. του παλαιού αγροκηπίου (συνολικής εκτάσεως 46 στρεμμάτων».

…. «Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναϊικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».

Η ιστορία του Αρχαιολογικoύ Μουσείου Άστρους – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Η ιδέα του μουσείου Άστρους ξεκίνησε και έγινε πραγματικότητα  από τον αείμνηστο καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη. O «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης, είχε κατά λάθος γεννηθεί 2,500 χρόνια αργότερα.  Όλη η κοινωνική και επαγγελματική  του ζωή ήταν γεμάτη  «αμοιβαίο σεβασμό», «Ελληνικό  μέτρο» , απαράμιλλο ήθος και «υπερβολικότατη ευγένεια»  για την παραμικρή λεπτομέρεια, ακόμα και όταν μερικοί μαθητές του τον πείραζαν, χαμογελούσε  με γλυκό και ευγενικό τρόπο και  γύριζε γρήγορα στο δικό του θέμα  για να προλάβει  να μάθουν κάτι οι μαθητές, τους έτρωγε το χρόνο του διαλλείματος…, αυτοί ήταν οι καθηγητές μας και αυτά μας έμαθαν.

Στην δεκαετία του 1950 υπήρχε  υπεύθυνος γεωπόνος για το αγροκήπιο Καρυτσιώτη, που στεγαζότανε στο παραπάνω  κτήριο του αγροκηπίου, ήταν δίπλα στην κεντρική είσοδο του αγροκηπίου απέναντι από το σωζόμενο αρχοντικό του Δημητράκη Ευθυμίου . Στο  κτήριο του αγροκηπίου το 1959 ,ο  αρχαίος Έλληνας και αείμνηστος καθηγητής μας  Κυριάκος (Κούλης ) Χασαπογιάννης στέγασε το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους.

Το  κτήριο του αγροκηπίου μετα το 1985 πριν την κατεδάφιση, διακρίνεται η επιγραφή Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και τα κάγγελα, που προστέθηκαν για λόγουσ ασφαλείας των μνημείων.

Για πολλά χρόνια μάζευε ότι έβρισκε και θεωρούσε σημαντικό από όλη την Κυνουρία. Κουβαλούσε τα μαρμάρινα αγάλματα  με τους συγχωριανούς του χωρικούς και ζήταγε καμιά φορά και την βοήθεια του Πάνου Καμπύλη, που ήταν νεότερος και δυνατότερος, να τα ανεβάσουν στη σκάλα και λόγω της μεγάλης ηλικίας του έπιανε και αυτός δήθεν από μια άκρη για να βοηθήσει. Τα κάγκελα στα παράθυρα για ασφάλεια από τους αρχαιοκαπήλους συνεργάτες, δεν τα είχε βάλλει ο Καρυτσιώτης ούτε ο γεωπόνος  και οι κηπουροί του αγροκηπίου, τα είχε βάλλει με τα χέρια του …ο αείμνηστος καθηγητής μας και τα επιθεωρούσε κάθε φορά που άνοιγε του Μουσείο Άστρους.

 Όλες «οι συλλογές» όπως αποκαλούσε τα μνημεία,  εκτός από  ένα, τα στέγαζε στο  παραπάνω διώροφο  πλίθινο  κτήριο. Το μικρό αγαλματάκι που δεν άφηνε ποτέ στο τότε μουσείο, τον εκφραστικότατο αυτοηδονιζόμενο σάτυρο, ο  αείμνηστος καθηγητής μας το κουβαλούσε πάντοτε μαζί  του και το έπαιρνε στο σπίτι του, γιατί το θεωρούσε πολύ σημαντικό και στόχο αρχαιοκαπήλων. Όταν ερχόντουσαν  επισκέπτες σπουδαίοι  με αξιώματα η  απλοί άνθρωποι ο καθηγητής τους ξεναγούσε στο χώρο με πολύ χαρά και ενθουσιασμό. Αν τους θεωρούσε  «ύποπτους»  δεν τους έδειχνε το μικρό αγαλματάκι.

Πολλές φορές περίμενε ανυπόμονα να έρθουν επισκέπτες για να κάνει αυτό που του «άρεσε»  και το καθήκον του . Ακολουθούσε την ίδια πάντοτε  διαδρομή , σχολή, ιερός χώρος, τίλιο (όπου έγινε το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι  στον Υψηλάντη), και στο «μουσείο» και στο τέλος έβγαζε το μικρό αγαλματάκι από την τσέπη του. Έλεγε πάντοτε τα ίδια ακριβώς σαν μαγνητόφωνο με ένα πολύ ήπιο, γλαφυρό και πειστικό τρόπο ,όπως τα «χρυσά κουτάλια» ήταν τα χέρια που έτρωγε ο Κολοκοτρώνης με τον Υψηλάντη στο τίλιο , τι έλεγε στη Μελιγού ο Ανδρούτσος και ο Πλαπούτας στο γέρο του Μοριά. Τα έλεγε όλα με «στόμφο ,σαν να αγόρευε στους  Αθηναίους του Περικλή, χωρίς κανένα χαρτί, δυστυχώς δεν έγραφε τίποτα  γιατί ήταν μια κινητή εγκυκλοπαίδεια. Όταν τελείωνε η  ξενάγηση έλεγε στη παρέα του ενώ περπατούσαν στην κεντρική πλατεία , τον υποθηκοφύλακα αείμνηστο αδερφό του Περικλή και τον καθηγητή  « Μπαρμπαγιάννη» Σιούτο με έκδηλη ικανοποίηση ,«του τα έψαλλα και αυτού». Είχε και εκείνη τη φορά εκτελέσει το πατριωτικό του καθήκον, έτσι ένοιωθε. 

Μαθητές στο «Λύκειο Άστρους» ,στεγαζότανε στη Σχολή Καρυτσιώτη,  την δεκαετία του 1960 παίζαμε ποδόσφαιρο  τα Σαββατοκύριακα στο γήπεδο, την σημερινή πλατεία Καρυτσιώτη. Όταν ο καθηγητής μας  ξεναγούσε επισκέπτες   και έφθανε στο τίλιο μετά την Σχολή κα το Ιερό Χώρο, σταματούσαμε το παιχνίδι και παρακολουθούσαμε από κοντά την ξενάγηση , για να ακούσουμε τα «χρυσά κουτάλια» και το μαγνητόφωνο καθηγητή μας. Μερικοί συμμαθητές ,τότε  θεωρούσαν  ήταν ο κατάλληλος χρόνος, να καθαρίσουν ενδεικτικά  τον χώρο,( τα σκουπίδια τα τοποθετούσαν προνοητικά  οι ίδιοι νωρίτερα)  και κοίταγαν να τους βλέπει σίγουρα  ο καθηγητής μας, που για αυτό  τους  άμοιβε  με καλύτερους βαθμούς…  Μια φορά μια νεαρή επισκέπτης δίπλα στους φοίνικες στην είσοδο του μουσείου  ,  ρώτησε το καθηγητή μας να  εξηγήσει καλύτερα τις δύο διαφορετικές εκφράσεις του σάτυρου. Ο καθηγητής μας απάντησε μονολεκτικά « να ρωτήσεις τον άνδρα σου» ,  συνέχισε την ξενάγηση  σύμφωνα με το  κείμενο του μαγνητόφωνου, και έβαλλε το σάτυρο στη τσέπη του για κάθε ενδεχόμενο.

Όταν μετά από περίπου 40 χρόνια διδασκαλίας και ξεναγώγησης  στο ίδιο τόπο, έγινε επιθεωρητής και έπρεπε να φύγει από το Άστρος για πρώτη φορά και να πάει στη Ρόδο, παρέδωσε συγκινημένος το αγαλματάκι «δημόσια»  για κάθε ενδεχόμενο, στο άλλο αείμνηστο καθηγητή μας Πάνο Καμπύλη, που έπρεπε να τον επιβεβαιώσει ότι θα το πρόσεχε και θα το έπαιρνε στο σπίτι του.

Ο αείμνηστος καθηγητής μας  Παναγιώτης (Πάνος) Καμπύλης συνέχισε με το ίδιο  και  καλύτερο τρόπο να υπηρετεί το μουσείο και τον τόπο. Ο φίλος και σεβαστός μας καθηγητής  Ηλίας Σακαλής, με την αναμφίβολα επίδραση του άλλου αείμνηστου καθηγητού μας  Μίμη Σακαλή και του  Γεωργίου Σταϊνχάουερ, έφορου  αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ, έφερε το έργο όπως το ξέρουμε σήμερα με μεγάλη εξυπνάδα και πολλή δουλειά , μετέφερε το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους  από το κτίριο του αγροκηπίου στη Σχολή Καρυτσιώτη. Πολλοί άλλοι γνωστοί και άγνωστοι συμπατριώτες μας  συνέχισαν και συνεχίζουν   σήμερα το έργο και την παρακαταθήκη, που άφησε ο «αρχαίος Έλληνας»  Κούλης Χασαπογιάννης ,αδιάκοπα όσο μπορούν  και αμισθί , όπως έκαναν όλοι οι προηγούμενοι.  Υπήρχαν κάποτε  μερικοί  άνθρωποι που προσφέρουν αμισθί τις υπηρεσίες τους στο τόπο. Όλους αυτούς τους γράψαμε στα βιβλία της ιστορίας, τους ευχαριστούμε και θα τους ευγνωμονούμε πάντοτε. Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε σήμερα, χωρίς όλους αυτούς «δεν θα είχαμε τίποτα», ούτε θα κάναμε τον σημερινό διάλογο.

Οι καθηγητές μας Κυριάκος (Κούλης ) Χασαπογιάννης , Παναγιώτης (Πάνος) Καμπύλης και Ηλίας Σακαλής, διετέλεσαν αμισθί Αρχαιολογικοί Επιμελητές , διορισμένοι απο το ΥΠΠΟΑ.

Την δεκαετία του 1950 η τοπική κοινωνία μπορούσε να έχει το μουσείο της στο Άστρος που με χαρά και υπερηφάνεια έδειχνε ότι είχε…αλλά σήμερα δεν μπορούμε να έχουμε το μουσείο ανοικτό.

Η παραπάνω  φωτογραφία  είναι το 1967 με μαθητές της τελευταίας τάξης και τον επιστάτη (κτύπαγε το κουδούνι ) του Λυκείου Άστρους. 

Το Αγροκήπιο Καρυτσιώτη  ήταν ένα μεγάλο περιβόλι και είχε μέχρι την δεκαετία του 1960 πολλά διάφορα καρποφόρα δένδρα ,σύμφωνα με τις προσδοκίες του ευεργέτη μας , «εις σιτηρέσιον του σχολείου τας προσόδους υποστατικού αξιολόγου πολυδένδρου και ευκάρπου». 

Η στέρνα που μαζευόταν το νερό  για να ποτίζεται το αγροκήπιο , βρισκόταν περίπου στη σημερινή είσοδο του καινούργιου γυμνασίου Άστρους , από εκεί άρχιζε η σειρά με τις μουσμουλιές μέχρι την επιβλητική είσοδο του αγροκηπίου , δίπλα στο αρχοντικό του Ευθυμίου ,που όλα τα έφαγε η ανάπτυξη και τα τσιμέντα…. Στην παραπάνω φωτογραφία διακρίνεται η  ιστορική και επιβλητική κεντρική είσοδος του αγροκηπίου, αριστερά  από τα φοινικόδεντρα, από εδώ  πέρασαν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης,  στα αριστερά   οι δύο σειρές με τις περίπου 20 μουσμουλιές, που δεν καταφέραμε να τις διατηρήσουμε….. και ξεχάστηκαν από τους αρμόδιους, τα  τετράγωνα «δρομάκια» με τα λουλούδια και στα δεξιά το κτήριο του αγροκηπίου, που πριν την δεκαετία του 1950  στεγαζότανε στο διακρινόμενο  δεξιά κτήριο του αγροκηπίου  ο υπεύθυνος γεωπόνος για το αγροκήπιο

Με την ανασύσταση του Ελληνικού κράτους η Σχολή Καρυτσιώτη λειτούργησε σαν σχολείο  από το 1805 μέχρι το 1971 και σήμερα στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο.   Η Σχολή Καρυτσιώτη παραχωρήθηκε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων (ΥΠΠΟΑ) από τον Δήμο Άστρους και μετά από σημαντικές επισκευές και συντηρήσεις μετατράπηκε σε  Αρχαιολογικό Μουσείο  Άστρους το έτος 1985.

Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη

Η είσοδος του «Ιερού Χώρου» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και του Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους είναι ένα ιστορικό μνημείο. Εδώ περπάτησαν για να συμμετέχουν στην εθνοσυνέλευση ο γέρος του Μοριά  και οι πληρεξούσιοι  της εθνοσυνέλευσης.

Οι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης τίμησαν το μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας Δημήτριο Καρυτσιώτη, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης. Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγάλους της εποχής . «Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον» , λίγο επίκαιρο σήμερα…

Ο χώρος Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους , το κτήριο της         Σχολής Καρυτσιώτη  ,το Προαύλιο της Σχολής Καρυτσιώτη ( του Μουσείου Άστρους) ,που σώζονται μέχρι σήμερα οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής, και ο  χωριστóς γειτονικός  «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι  σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός, είναι «διατηρητέον ιστορικόν μημείον»  και « μουσείο από μόνος του». 

Δίπλα στη Σχολή Καρυτσιώτη ,στον «ιστορικό τόπο» του Αγροκηπίου Καρυτσιώτη, βρίσκεται το τήλιο που σύμφωνα με την Αστρεινή παράδοση έγινε το Κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι προς τιμήν το Δημητρίου Υψηλάντη το 1821. Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει  «συνέτρωγαν  ο Δημήτριος Υψηλάντης  και  ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους  των δένδρων του Άστρους».

Οι συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνουν συλλογή γλυπτών του Ρωμαίου Έπαρχου και συνεργάτη των Ρωμαίων κατακτητών Ηρώδη Αττικού  από την έπαυλή του στην Εύα , Δολιανά Κυνουρίας (4 χλμ), με μια πληθώρα έργων, που περιλάμβαναν τόσο πρωτότυπα γλυπτά των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, όσο και ρωμαϊκά αντίγραφα. Οι συλλογές του Μουσείου επίσης περιλαμβάνουν γλυπτά, κεραμικά, χάλκινα αντικείμενα, επιγραφές, νομίσματα και άλλα ευρήματα από διάφορες θέσεις της αρχαίας Κυνουρίας, όπως τη Θυρέα και την Ανθήνη .Γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη, όπως κιονόκρανα, εκτίθενται επίσης στον υπαίθριο προαύλιο χώρο του μουσείου.

Από,  Θυρεατις γη (βορεια κυνουρια

Ο αείμνηστος καθηγητής μας «αρχαίος Έλληνας»  Κυριάκος (Κούλης) Χασαπογιάννης κουβαλούσε τον σάτυρο του μουσείου στην τσέπη του, για κάθε ενδεχόμενο να τον προφυλάσσει από αρχαιοκαπήλους και για να υπάρχει να τον προβάλλει αργότερα κατάλληλα.

O Ρωμαίος έπαρχος  και συνεργάτης των Ρωμαίων κατακτητών (101 -177 μ.χ) , έφθασε στο σημείο να τροποποιήσει το όνομά του επί το λατινικότερον από Ηρώδης Αττικού Μαραθώνιος. Ο Ρωμαίος έπαρχος,  Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης), ας λέμε κάποτε τα πράγματα με το όνομα τους, έκανε  διαρπαγή μνημείων , όπως την Λάκαινα έργα του Καλλιμάχου του 5ου αι. π.Χ . από την Ακρόπολη των Αθηνών και τις στήλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα και όλα αυτά για να διακοσμήσει την έπαυλη κατά τα ρωμαϊκά  πρότυπα ,« γιατί η ζωή του ήταν σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά». 

Το 2008  με την  «πρόφαση της ρωγμής» το ΥΠΠΟΑ έκλεισε το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και μέχρι σήμερα με τη αναθεωρημένη «πρόφαση της στατικής επάρκειας» συνεχίζει τις «πολλές και άλλες μελέτες»  και απερίσκεπτα δεν ανοίγει το μουσείο.

O «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των  Ελλήνων  & H Σχολή Καρυτσιώτη   είναι αναμφισβήτητα  τα σπουδαιότερα  τοπόσημα της Κυνουρίας και της πατρίδας μας,  

Σχετικά θέματα

Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους-Φωτογραφίες -PDF (2025)

• «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων και το «Σύνταγμα τουΆστρους». VV
• Σχολή Καρυτσιώτη  VV
• Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους) VV
•  Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους   VV
•  Πλατεία Καρυτσιώτη VV
• Το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι έγινε το 1821 στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος. VV

•   Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Αρχαιολογικοί χώροι – Ιστορία & Αξιοθέατα Άστρους Αρχεία – Κοινότητα Άστρους (koinotita–astrous.gr)

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πηγές

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) .

Γιάννης Γρηγ. Κουρόγιωργας. Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά  κείμενα  PDF- (2025) .

Η ιστορία του Αρχαιολογικoύ Μουσείου Άστρους – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

#astrosgrcom

Archaeological Museum of Astros : Public Proposal for the website of our municipality

Από την διασπορά Οκτώβριος 14 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Η φωτογραφία είναι από το Χρήστο Γιατράκο

Το  ιστορικόν Άστρος ,πρωτεύουσα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, είναι χτισμένο σε υψόμετρο 75 μ. στα ενδότερα  του κάμπου της Θυρέας που υπήρχε συνεχώς ανθρώπινη παρουσία για χιλιάδες  χρόνια,  εκεί που βρισκόταν η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες, νοτιοανατολικά της Τρίπολης  και νοτιοδυτικά του Ναυπλίου  και ανήκει στο νομό Αρκαδίας. Το Άστρος απέχει περίπου από Αθήνα 170 χλμ , από το αεροδρόμιο Αθηνών 200 χλμ , από Κόρινθος 93 χλμ ,από το Άργος 34 χλμ , από το Ναύπλιο 33 χλμ, από την Τρίπολη 40 χλμ,  το Λεωνίδιο 48 χλμ, την Σπάρτη 82 χλμ . Το Παράλιο Άστρος απέχει από το Άστρος 4 χλμ.

Ο Μουστός απέχει από το Άστρος 3 χλμ., , ανήκει στην κοινότητα Μελιγούς  και βρίσκεται στο επαρχιακό δρόμο Άστρους Λεωνιδίου.

Από το «Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015. Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας

Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Οικότοποι « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Η λιμνοθάλασσα Μουστού σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει ενταχθεί στο Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 (NATURA 2000) ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (με κωδικ GR2520003) σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΕ. Σε εθνικό επίπεδο, η λιμνοθάλασσα Μουστού έχει οριστεί ως Περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης (2.ΙΙ: Υγρότοπος Μουστού) και ως Περιοχή Προστασίας  της Φύσης (4.Ι: Περιοχή Προστασίας υγροτόπου Μουστου) [σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. υπ’ αριθμ. 33999 (ΦΕΚ 353/ΑΠΠ/6.9.2010), και τροποποιήσεις αυτής, όπως ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 5.γ. του Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/31-03-2011)] .Επίσης, έχει ορισθεί ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής, με την ονομασία «Υγροβιότοπος Μουστού Δημοτικού Διαμερίσματος Μελιγούς και Κορακοβουνίου Δήμου Βόρειας Κυνουρίας» (ΦΕΚ 329/Β/28-03-2001).

Ο Υγρότοπος Μουστός  φιλοξενεί πολλά σπάνια, απειλούμενα και προστατευόμενα είδη παρυδάτιων και υδρόβιων πουλιών. Επιπλέον, είναι ο σημαντικότερος και ο μόνος αξιόλογου μεγέθους υγρότοπος στην ανατολική Πελοπόννησο και ο πρώτος που συναντούν τα μεταναστευτικά πουλιά που ακολουθούν τις ανατολικές ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας.  Σε αυτές τις περιοχές επιτρέπεται μόνο η επιστημονική έρευνα και   καμία ανθρώπινη δραστηριότητα που έχει χαρακτήρα περιστασιακής ή μόνιμης παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον.

Η λιμνοθάλασσα Μουστού φιλοξενεί πλούσια βιοποικιλότητα, ισχυρό θέλγητρο για τον επισκέπτη. Λόγω του νερού και της βλάστησης, καθώς και της παράκτιας τοποθεσίας της, προσελκύει αξιόλογη και ενδιαφέρουσα από επιστημονικής απόψεως πανίδα. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διαχείμαση και μετανάστευση υδρόβιων, αρπακτικών και στρουθιόμορφων πτηνών, καθώς βρίσκεται πάνω στο μεταναστευτικό διάδρομο των ανατολικών ακτών της Ελλάδας. Αποτελεί την κυριότερη περιοχή διαχείμασης υδρόβιων πουλιών στην Ανατολική Πελοπόννησο. Επιπλέον, καταγράφεται ποικιλία ειδών ερπετών, αμφιβίων, μικρών θηλαστικών και ψαριών στη λιμνοθάλασσα Μουστού και τις παρακείμενες τάφρους της.

Το υγροτοπικό σύμπλεγμα του Μουστού υφίσταται ανθρωπογενείς πιέσεις με κυριότερα προβλήματα, τα ακόλουθα: α) εκχερσώσεις και επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, β) επέκταση αστικής οικοδόμησης και κατασκευές τουριστικών και παραθεριστικών υποδομών, γ) ρύπανση των υγροτοπικών ενδιαιτημάτων από υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων και εντομοκτόνων, που χρησιμοποιούνται στις παρακείμενες καλλιέργειες. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 η υγροτοπική έκταση καταλάμβανε περίπου 6.700 στρ. ενώ το 2012 περίπου 2.950 στρ., δηλαδή συρρικνώθηκε περίπου 44%.

Η λιμνοθάλασσα Μουστού …., αποτελεί τον κεντρικό υγρότοπο του συμπλέγματος. Η υδάτινη επιφάνεια, έκτασης 145 στρ., έχει μικρό βάθος, με μέγιστο τα 5 μ. περίπου. Η επικοινωνία της με τη θάλασσα γίνεται μέσω δύο τάφρων. Το «Βαυαρικό κανάλι», που διανοίχτηκε την εποχή του Όθωνα, σε μήκος 1.180 μ. και την τάφρο «Πόρτες», μήκους 750 μ. Το Βαυαρικό κανάλι εξυπηρετούσε την εκροή των υφάλμυρων υδάτων των πηγών της λιμνοθάλασσας από τις οποίες τροφοδοτείται με συνεχή παροχή όλο το έτος (1.2001.350 κυβικά μέτρα). Η αλατότητα του νερού στη λιμνοθάλασσα μεταβάλλεται σε σχέση με το βάθος του. Στο επιφανειακό στρώμα έως και το 1 m περίπου, επηρεάζεται από τις πηγές της και έχει χαμηλή αλατότητα, ενώ βαθύτερα η αλατότητα είναι υψηλότερη λόγω της διάχυσης θαλασσινού νερού που λαμβάνει χώρα στον πυθμένα.

Νοτίως της λιμνοθάλασσας Μουστού εκτείνεται ο υγρότοπος στο Χερονήσι, παλιά κοίτη του ποταμού Βρασιάτη, συνολικής έκτασης 4 στρ. περίπου, ο οποίος σχηματίζεται από τα νερά πηγής που αναβλύζουν από τις παρυφές του ομώνυμου λόφου και επικοινωνεί με τη θάλασσα, δημιουργώντας λιμνοθαλασσιακό οικότοπο. Σήμερα η εκβολή του Βρασιάτη είναι πλέον αποκομμένη από την περιοχή του Χερονησίου. Η συνολική υγροτοπική έκταση της λιμνοθάλλασσας Μουστού έως το Χερονήσι και συμπεριλαμβανομένης της εκβολής Βρασιάτη υπολογίστηκε στα 1.882 στρ.

Ο Μουστός έχει μεγάλη επισκεψιμότητα   όλο το χρόνο  βασικά για δύο λόγους.

• Παρατήρηση υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών με τηλεσκόπια και κιάλια.
• Κολύμπι τους καλοκαιρινούς μήνες  στα «κρύα νερά» της  πηγής  του Μουστού.

Το κολύμπι στη πηγή του Μουστού επιτρέπεται από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους.Πριν κολυμπήσετε στα «κρύα νερά» της πηγής  του Μουστού συμβουλευτείτε το γιατρό σας η το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους.Το κολύμπι στα «κρύα νερά» της πηγής περισσότερο από 20 λεπτά η λιγότερο μπορεί να βλάψει την υγεία σας.

Οι επισκέπτες του Μουστού επίσης  κολυμπούν στις  μαγευτικές γειτονικές παραλίες στο Χερονήσι και στις Πόρτες .  Τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο , Αύγουστο υπολογίζουμε ,μετριοπαθέστατα οι επισκέπτες  μόνο για το κολύμπι  στα «κρύα νερά» της πηγής  του Μουστού είναι περίπου διακόσια άτομα καθημερινά  η περίπου για τρείς μήνες  18,000 επισκέψεις  και άλλοι τους άλλους μήνες. Φυσικά οι επισκέπτες  που παρατηρούν τα πουλιά όλο το χρόνο δεν περιλαμβάνονται στις 18,000 επισκέψεις. Ο χώρος επιτηρείται με κάμερα για λόγους ασφαλείας  και σίγουρα οι αρμόδιοι γνωρίζουν καλύτερα τους αριθμούς για όλη  την επισκεψιμότητα στον Μουστό, που είναι ενδιαφέρον να την γνωρίσουμε άμα είναι διαθέσιμη.

Τα υπάρχοντα ξύλινα σκαλιά που βρίσκονται στην αριστερή θέση του διαδρόμου καταλήγουν στα βράχια και η πρόσβαση είναι πολύ δύσκολη η αδύνατη για τους ηλικιωμένους.

Η πρόσβαση στις πηγές του Μουστού για κολύμπι από τους χιλιάδες επισκέπτες είναι  πρωτόγονη , δύσκολη η σχεδόν αδύνατη για τους ηλικιωμένους και ανήλικους  που χρειάζονται βοήθεια για να εισέλθουν και περισσότερη βοήθεια για να εξέλθουν , σχεδόν τους πάνε σηκωτούς. Πρόσφατα το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους πρόσθεσε μια μικρή ξύλινη σκάλα , που βοήθησε τη πρόσβαση αλλά αναμφισβήτητα δεν είναι αρκετή  για μια εύκολη πρόσβαση στην πηγή του Μουστού και είναι έκδηλο χρειάζεται  μια επισκευή και προσθήκη , όπως αυτονόητα συμφώνησε ο αρμόδιος από  το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους και  προφορικά μας υποσχέθηκε θα γίνει το 2026.

Βράχια στο τέλος του διάδρόμου , από εδώ η προσβαση ειναι αδύνατη .Δεξια διακρινεται μερος από την πλάκα που καταλήγει η ξύλινη σκάλα.

Είναι έκδηλο υπάρχουν βράχια στο τέλος της ξύλινης σκάλας που κάνουν δύσκολη την πρόσβαση.

Δεν υπάρχει αμφιβολία μπορούμε να κάνουμε περισσότερα για την προβολή της φυσικής μας κληρονομιάς. Προτείνουμε τα παρακάτω για να βοηθήσουμε τους αρμόδιους στο έργο τους  και τον τόπο μας.

• Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους η  ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. να   δημοσιεύσει ένα ενημερωτικό φυλλάδιο  αποκλειστικά για το Μουστό,( και επίσης αποκλειστικά  για τον Πάρνωνα ) με όλους τους όρους και τους περιορισμούς.Π.χ. πόσα λεπτά μπορούν να κολυμπούν οι επισκέπτες , είναι σημαντικό γιο τους επισκέπτες, το κολύμπι πάνω από 20 λεπτά είναι επικίνδυνο για την υγεία (?)   και άλλες οδηγίες  κλπ.

 Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

• Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους και ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. να αναρτήσει στην σχετική σελίδα της ιστοσελίδας του https://necca.gov.gr/apeiloumena-eidi/limnothalassa-moustou/ λεπτομερέστερες πληροφορίες για  το Μουστό που περιέχονται  σε διαφορετικές σελίδες στο βιβλίο ,  Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού.   © 2015: Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού και άλλα κείμενα.

Διακρίνεται η φυσική πρόσβαση  στην πηγή  του Μουστού στη δεξιά θέση του διαδρόμου που  προτιμούν οι επισκέπτες ,εδώ με 2-3 σκαλιά και ένα μικρό διάδρομο η  πρόσβαση  θα γίνει πολύ εύκολη.

• Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους πρέπει να κάνει καλύτερη την πρόσβαση στη πηγή του Μουστού. Πρέπει να κατασκευάσει 2-3 σκαλιά και ένα μικρό διάδρομο για την εύκολη  πρόσβαση  στην πηγή του Μουστού , στη δεξιά θέση του υπάρχοντος διαδρόμου που  είναι έκδηλα και αναμφισβήτητα η φυσική πρόσβαση  στην πηγή  που  προτιμούν οι επισκέπτες  από τα υπάρχοντα ξύλινα σκαλιά που βρίσκονται στην αριστερή θέση του διαδρόμου που καταλήγουν στα βράχια και από την σκάλα  είναι δύσκολη η αδύνατη η πρόσβαση  για τους ηλικιωμένους και ανήλικους . Η Ελληνική νομοθεσία επιτρέπει την δραστηριότητα   στο Μουστό από αρμόδιους φορείς με την υπάρχουσα  νομική διαδικασία  για ευκολότερη πρόσβαση ,όταν γίνεται για το κοινό συμφέρον  της τοπικής κοινωνίας και είναι σύμφωνη με τους κανονισμούς του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.

Βράχια και χαλίκια στον πυθμένα της πηγής κάνουν δύσκολο το κολύμπι και την παραμονή.Με λίγη καλή θέληση μόνο λίγος άμμος από την παραλία Πόρτες θα λύσει το πρόβλημα και θα κάνει ευχάριστη την παραμονή στην πηγή.

• Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους επίσης να προσθέσει δύο αμαξιές άμμο από την παραλία Πόρτες στο πυθμένα της πηγής που κολυμπούν οι επισκέπτες,  για ευχάριστη παραμονή στην πηγή. Τώρα υπάρχουν μεγάλα χαλίκια που μπαίνουν στα πέδιλα  των επισκεπτών και οι επισκέπτες γλιστράνε  στα  χαλίκια και τα υπάρχοντα βράχια. Σίγουρα τα ψάρια  της πηγής προτιμούν την άμμο της θάλασσας από  τα υπάρχοντα χαλίκια και βράχια. Είναι λάθος η άποψη η έλλειψη άμμου μέχρι σήμερα από την πηγή  γίνεται για την προστασία των ψαριών.  

• Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας να αναρτήσει στην ιστοσελίδα του την ιδιαίτερη σελίδα για τον Μουστό , που είχε νωρίτερα στη προηγούμενη ιστοσελίδα του, Μουστός | DiscoverKynouria.gr   (Η σελίδα που ζητήσατε δεν μπόρεσε να βρεθεί. Η σελίδα δε βρέθηκε | Discover Kynouria ) και την έφαγε από απερισκεψία  η  «ανάπτυξη»…..  και άλλες λεπτομέρειες . Με την ευκαιρία να προσθέσει πάλι και τη σελίδα που είχε στην ενότητα  Αρχαιολογικοί Χώροι για το Ελληνικό η Τειχιό  και την « ξέχασαν»  οι αρμόδιοι , το γνωρίζουν και δεν την προσθέτουν επειδή  έτσι θέλουν .., τί άλλο να πούμε. Στην προβολή του τόπου μας και στον τουρισμό πάντοτε προσθέτουμε και ποτέ δεν αφαιρούμε τίποτα.  
•   Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας  να δημοσιεύσει  μια  επιστημονική μελέτη από ειδικούς  για τον Μουστό,  σχετικά με το κολύμπι στα κρύα  νερά  και να προβάλλει τον Μουστό με κάθε τρόπο ,για προβολή της περιοχής για ιατρικό τουρισμό. Στην προβολή του τόπου μας κάθε πρόσθετη γραμμή  βοηθάει ανυπολόγιστα.

Από, Υδροβιότοπος Μουστός στη Βόρεια Κυνουρία – Astros Hotels

Ο υδροβιότοπος Μουστός και τα ιαματικά του νερά…

Ο υδροβιότοπος έχει νερά σε σταθερή θερμοκρασία (-20βαθμοί της κλίμακας κελσίου) όλο το χρόνο. Η ιαματική δράση των νερών προκύπτει από το χημικό ερέθισμα. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των διαλυμένων σε μορφή ιόντων στερεών συστατικών. Τα ιόντα αυτά κολλάνε στο δέρμα του λουόμενου όταν αυτός βρίσκεται μέσα στο νερό. Έτσι, ενεργοποιούνται οι νευρικές ίνες και μέσω της νευρικής οδού, το ερέθισμα μεταφέρεται σε όλα τα μέρη του σώματος.

Η σημαντικότητα του Μουστού  έγκαιρα αναγνωρίσθηκε από το Ελληνικό κράτος που έκανε φορέα με το όνομα του Μουστού.  Ο Μουστός αρχικά υπάγετο στην αρμοδιότητα  του Φορέα Διαχείρησης Πάρνωνα, Μουστού , που ενταχθηκε στον  Φορέα Διαχείρησης Πάρνωνα, Μουστού, Μαινάλου & Μονεμβασιάς, που αργότερα εντάχθηκε στο  Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Ανατολικής Πελοποννήσου,  που πρόσφατα εντάχθηκε  στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.).

 Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους βρίσκεται στο Άστρος Αρκαδίας, πλησίον της Περιοχής Απολύτου Προστασίας της Φύσης (2.ΙΙ-Υγρότοπος Μουστού) ( στο παλιό γυμνάσιο Άστρους  κοντά στην εκκλησία του Αγίου Παύλου)  και ενημερώνει τους επισκέπτες για τον Πάρνωνα με έμφαση στον υγρότοπο του Μουστού. Στους χώρους του Κέντρου λειτουργεί αίθουσα έκθεσης ερμηνείας περιβάλλοντος με θεματικό πεδίο τον υγρότοπο. Στο Κέντροο επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για τις λειτουργίες που επιτελούνται στον υγρότοπο Μουστού, οι οποίες είναι ποικίλες και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη στήριξη της πανίδας, την αποθήκευση νερού, την τροποποίηση πλημμυρικών φαινομένων κ.ά. Από τις λειτουργίες του οικοσυστήματος προκύπτουν οι υγροτοπικές αξίες, όπως η υψηλή βιοποικιλότητα, η αντιπλημμυρική, η αντιδιαβρωτική και άλλες, όπως είναι η επιστημονική και η εκπαιδευτική. Η ξενάγηση στο Κέντρο μπορεί να συνδυαστεί με θεματικές παρουσιάσεις και δραστηριότητες που στοχεύουν στη γνωριμία με τη φύση, όπως η περιήγηση σε μονοπάτι του υγροτόπου Μουστού, όπου με τη χρήση κατάλληλου εξοπλισμού παρακολούθησης και τη βοήθεια των πινακίδων ερμηνείας περιβάλλοντος, οι επισκέπτες μπορούν να παρατηρήσουν και να ενημερωθούν κυρίως για τα είδη των υδρόβιων και παρυδάτιων μεταναστευτικών πουλιών.

Στους χώρους του Κέντρου, λειτουργούν:

• Αίθουσα Έκθεσης Ερμηνείας Περιβάλλοντος
• Χώρος εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων.
• Γραφεία προσωπικού (έδρα του Φορέα Διαχείρισης) και βοηθητικοί χώροι Βασικοί θεματικοί άξονες, στους οποίους βασίζεται η Έκθεση, είναι οι ακόλουθοι:
• Η θέση του Πάρνωνα, στο νοτιότερο άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου και σε ένα βασικό πέρασμα μεταναστευτικών πουλιών.
• Η μεγάλη σημασία του υγροτόπου Μουστού για τα μεταναστευτικά πουλιά.
• Η μακρόχρονη παρουσία των ανθρώπων, η προσαρμογή τους στις τοπικές συνθήκες και η επίδρασή τους στα φυτά και τα ζώα του υγρότοπου.
• Η ανάγκη για διατήρηση του υγρότοπου σε λειτουργική κατάσταση

Στοιχεία επικοινωνίας:

Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής

Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου
 Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους,  Άστρος Κυνουρίας, 22001, Δ. Βόρειας Κυνουρίας, Αρκαδία 
Τηλ: 27550 22021
Fax: 27550 22806
Email: : mdpp.southernpeloponnese@necca.gov.gr

ofypeka.southernpeloponnese

Μ.Δ. Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου

Ιστοσελίδα: https://necca.gov.gr/mdpp/m-d-prostatevomenon-periochon-notias-peloponnisou/

Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Η ιστοσελίδα της νέας Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου είναι διαθέσιμη στον ακόλουθο σύνδεσμο:
https://necca.gov.gr/mu-southernpeloponnese

Η παρούσα ιστοσελίδα του πρώην Φορέα  (https://www.fdparnonas.gr) πλέον δεν ενημερώνεται και παραμένει για αρχειακούς λόγους.
Επικοινωνία: mdpp.southernpeloponnese@necca.gov.gr

Η πηγή του Μουστού

Πηγές

Η αρχική φωτογραφία είναι από το Χρήστο Γιατράκο

Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας © 2015: Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού

Μ.Δ. Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου

fypeka.southernpeloponnese

Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Οικότοποι « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Οικότοποι « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

 Λιμνοθάλασσα Μουστού – Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.

Η «Λιμνοθάλασσα Μουστού» – Κοινότητα Άστρους

Υδροβιότοπος Μουστός στη Βόρεια Κυνουρία – Astros Hotels

Λιμνοθάλασσα Μούστου: Ένας σπάνιος υγρότοπος με παγκόσμια σημασία – Βιώσιμη Ανάπτυξη

https://www.arcadiaportal.gr/news/bolta-ston-ugrotopo-moustou-stin-kunouria-kai-mpanio-sta-iamatika-nera-tis-limnis

Φυσικό περιβάλλον | Discover Kynouria

Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Από, Μουστός | DiscoverKynouria.gr(Η σελίδα που ζητήσατε δεν μπόρεσε να βρεθεί. Η σελίδα δε βρέθηκε | Discover Kynouria )

Το «Βαυαρικό κανάλι», που διανοίχτηκε την εποχή του Όθωνα, σε μήκος 1.180 μ

Απο, https://www.fdparnonas.gr/vauariko-kanali-moustou/

Στον υγρότοπο Μουστού υπάρχουν 2 τεχνητά κανάλια (τάφροι) επικοινωνίας μεταξύ λίμνης και θάλασσας. Το νότιο κανάλι, το λεγόμενο “Βαυαρικό” διανοίχτηκε επί εποχής της βασιλείας του Όθωνα ενώ το δεύτερο κανάλι με στόμιο επικοινωνίας με την θάλασσα στη θέση “Διχαλή” ανοίχτηκε την δεκαετία του 1960. Ήδη από την εποχή της βασιλείας του Όθωνα και μέχρι την δεκαετία του ‘60 η περιοχή χαρακτηριζόταν, τόσο από τους κατοίκους των γύρω κοινοτήτων όσο και από τις αρμόδιες αρχές, ως «ενοχλητικό» έλος (κυρίως λόγω της ελονοσίας) και κατά καιρούς έγιναν προσπάθειες για τη μερική αποξήρανσή του με την κατασκευή αναχωμάτων και αποχετευτικών – αποστραγγιστικών τάφρων.  Χαρακτηριστικό του Βαυαρικού καναλιού η αμφίπλευρη πέτρινη τοιχοποιία στην εκβολή του, πάνω στην οποία στηρίζεται η υπάρχουσα γέφυρα.

Η είσοδος στο “Ιερό Χώρο” της Β’Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων στο Άστρος

Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Αξιοθέατα στο Άστρος-Πάμε μια βόλτα να δούμε το χωριό…

Αξιοθέατα στον Αγιάννη Κυνουρίας- Πάμε μια βόλτα στο χωριό.

Οι καταρράκτεςτης Λεπίδας: Στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και Πλάτανο Kυνουρίας

Τα βουνά μας – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους – Αφιερώνεται στην Θυρεάτιδα Γη/Dedicated to Thyreatis Land

Από την διασπορά Οκτώβριος 23 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

hhpt/astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή. Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας  απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν  η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.

Η αρχαία πόλις Θυρέα βρισκόταν στο κάμπο της Θυρέας κοντά στο Άστρος και πιθανά στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους, αφού η αρχή της πόλης ήταν περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία (αν αυτό ήταν ακριβές) και θα είχε μια έκταση μερικά χιλιόμετρα, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης και ήταν η μητρόπολη της αρχαίας Βόρειας Κυνουρίας και η επάνω πόλη Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη. Στην αρχαιότητα οι κάτοικοι κατοικούσαν στα ενδότερα για λόγους υγείας απέφευγαν τα έλη, επίσης γιατί η γη δεν ήταν καλιεργίσιμη, “αλμύρες” αποκαλούσαν οι Αστρεινοί αργότερα την περιοχή κοντά στη θάλασσα, και προτιμούσαν τις βουνοπλαγιές που επίσης ήταν μακρυά από τους πειρατές.Από την πόλη Θυρέα προήλθε η περιοχή Θυρέα , Θυρεάτις Γη.

Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η  νωρίτερα αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα  ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ Ἱστορίαι .Ο  Θουκυδίδης  αναφέρει την  αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη  (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )  «πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…» και την  “άνω πόλις εν η ώκουν”.

Η πόλη Θυρέα  ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και  την  “άνω πόλις εν η ώκουν.  Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού  «εν η ώκουν»  ότι οι κάτοικοι για λόγους υγείας πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη. Η  «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στην τοποθεσία του Ελληνικού η Τειχιού μεταξύ Άστρους και Αγιάννη. 

Από, Αναφορές και ιστορία του ονόματος  Άστρος – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Το Άστρος είναι σίγουρα συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας .

Είναι σχετικό οι κάτοικοι του Άστρους να αποκαλούνται  και σήμερα  Θυρεάτες, υπάρχει από το 1928 η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα Πανθυρεατικός , πρόσφατα το 1980  οι Αστρεινοί  θυμούνται και τιμούν τη Θυρέα  με το όνομα ομάδας μπάσκετ Πήγασος Α.Ο. Θυρέας ,γνωστός επίσης  με την επωνυμία  Πήγασος Άστρους , και άλλοι σύλλογοι, όπως ο Σύλλογος Αστρινών Θυρεατών  και Θυρεάτης και ονόματα επιχειρήσεων.  Οι Αστρεινοί  δεν ξεχνούν τους προγόνους τους και τιμούν τους Θυρεάτας «ΤΟΥΣ  ΠΑΤΡΗΣ  ΠΡΟΜΑΧΟΥΣ  ΘΥΡΕΑΤΑΣ  ΣΤΕΨΕΝ Ο ΔΗΜΟΣ  ΕΥΚΛΕΙΑΣ  ΣΤΕΦΑΝΩ, ΤΟΙ  ΘΑΝΟΝ ΕΝ  ΠΟΛΕΜΟΙΣ».

• Τον 2^ο αιώνα μ.χ.  ο γεωγράφος Κλαύδιος Πτολεμαίος  έκανε  τη πρώτη αναφορά με το όνομα « Άστρον» ,που είναι σίγουρα  το σημερινό Άστρος. 
• Το  1256  από το μητροπολιτικό κέντρο  της περιοχής   Άστρος (Αγιάννης), ονομάστηκε  Εστέλλα  (=Άστρος), («Castiello  la  Estella» = Kάστρο του Άστρους), το κάστρο που έκτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος  σε ένα απόκρημνο  σαν πυραμίδα λόφο, πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους»  του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου και του Leake , από το Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολοτέρα    υποταγή   «επάνω εις τα όρη = suso en law montanyas » , των γειτόνων Τσακώνων , εκεί που ήταν  οι Τσάκωνες στη  Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό , «suso en law montanyas  όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.
• Το 1292 συναντάται στο χρυσόβουλο του Βυζαντινού Αυτοκράτορα  Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.), ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328),η αναφορά  «Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα ..» (από τον Π.Δούκα ,Λακωνικά Α,1932 σ.54, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 29).
• Το 1293 συναντάταιη πρώτη επίσημη αναφοράτης πόλης με το όνομα«Άστρος» σε χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, « δι ού παρέχεται εις τον Μητροπολίτην Μονεμβασίας το αξίωμα του εξάρχου της Πελοποννήσου »… «μετά του αγίου θείον τέμενος, το καλούμενον Άστρος».
• Το 1320 συναντάται επίσης η αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου   , που είναι σαφέστατη για την τοποθεσία, στη «πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι  του Αγιάνη του Άστρους , στο κάμπο της γειτονικής μονής  Μαλεβής , κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους), «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», (Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο  (4) 1320 σελ.114).
• Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος , γιατί υπήρχε αδιάκοπα οικισμός στην περιοχή από την εποχή της πόλης Θυρέας. Το «Άστρον» του Φραντζή είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος, που βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία της αρχαίας πόλης Θυρέας και του πολίσματος Άστρου του Πτολεμαίου.
• Σε διάφορες αναφορές και χάρτες  του 1516, 1545,1547, 1570, 1650 αναφέρονται το  Toast(r)ι  ,Toastri  σαν μεσογειακό τοπογραφικό σημείο  και ανατολικά , νότια ανατολικά,  βρίσκεται το τοπογραφικό σημείο  Astritzi, Ostrici, Laprici σαν κάστρο και Stella σαν νησί . Το αναφερόμενο μεσογειακό τοπογραφικό σημείο Toast(r)ι  ,Toastri είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος.  «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 97 ). 
• Από το 1756 ,ο Δημήτριος Καρυτσιώτης θυμότανε από την Καρύτσα του Αγιάννη  «την πατρίδα μας (χωρίον μας) … του Άστρους (Astro)» και πριν το 1821 ο Άκουρος “την πατρίδα  μας  Αγιάννης … και  Άστρος”.

• Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27^η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) «Δημήτριος Καρυτσιώτης, «Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα  εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
• Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά  Β   σελ 50). Πάνος Ζαφειρόπουλος «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά  Β ,  σελ 51). Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά  Β ).

• Tο 1821 έγινε το Κολοκοτρωναίικο  τραπέζι στο Άστρος, στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη. “Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.”
• Διδακτήριον Άστρους   ΥΑ 47192/1433/11-6-1946, ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 . «Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις
• O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε  επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με “ευχάριστο καθήκον ” στους ισχυρούς της εποχής ,” με τους καλύτερους οιωνούς”,  «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος». 
•  Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου” . και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση  εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος  Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης  (τόμος 3^ος Σελίδες 475-476). 
• Ένα μόνο ιστορικό στοιχείο (έγγραφο) , τα «Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως  συγκροτηθείσης   Εν Άστρει την ΚΘ Μαρτίου  αωκγ’ και γ’ της ανεξαρτησίας »   είναι επαρκέστατο τεκμήριο, ένα συνταγματικό κείμενο,  που επιβεβαιώνει αναμφισβήτητα και τελεσίδικα το ιστορικόν Άστρος υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 , δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, όλα τα άλλα είναι περιττά.

Όσοι έχουν μια στοιχειώδη επιστημονική νομική κατάρτιση, διαβάζουν τα υπάρχοντα  ιστορικά στοιχεία, μπορούν να διαβάζουν και να καταλαβαίνουν  τα συνταγματικά κείμενα , αδιαφιλονίκητα καταλαβαίνουν το νόμιμο όνομα του οικισμού ήταν Άστρος σίγουρα πριν την 29^η Μαρτίου 1823, όπως επιβεβαιώνουν και αναφέρουν τα πρακτικά της Εθνοσυνέλευσης της 29ης Μαρτίου 1823 και όλα τα άλλα  έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης μέχρι την 18 Απριλίου 1823.

Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.

Στην αρχαιότητα η αρχαία πόλη Θυρέα, ήταν η σπουδαιότερη πόλη και το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής, επίσης  ονομαζόταν το  Άστυ (=πόλη) . Από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το όνομα  Άστυ (=πόλη) .  Το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής  και επίσης ονομάστηκε από τους κατοίκους  της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς και συνέχεια της αρχαίας πόληςΘυρέας. Οι Αστρεινοί με την σύσταση του Ελληνικού κράτους το 1835  θεώρησαν αυτονόητο και ονόμασαν το πρώτο δήμο της περιοχής Δήμο Θυρέας  και μέχρι σήμερα πρωταρχικά  αναφέρουν την περιοχή , η πατρίδα  μας Θυρεάτικη Γη η Θυρέα. Οι Αστρεινοί  επίσης αποκαλούνται μέχρι σήμερα  Θυρεάτες και  χρησιμοποιούν το όνομα της Θυρέας   με υπερηφάνεια  για συλλόγους, αθλητικές ομάδες και επιχειρήσεις και  αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το Kλεινόν Άστυ» . Από  το  Άστυ , προήλθε αρχικά το Toasti (= το  Άστυ), που έγινε αργότερα   Toast(r)ι,  Toastri , Astro, Άστρον και Άστρος.  Συμφωνούμε   με  την  σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική  και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από τη λέξη  Άστυ = Τoasti, Toast(r)ι , Toastri , Astro. (Καραχάλιος,  Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικά Β. σελ 24,25).

Η πρώτη όμως αναφορά   με το όνομα «Άστρον»( το σημερινό Αστρος )  απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.). Το 1256 στην τοποθεσία Ξεροκάμπι του Αγιάννη, αναφέρεται στο χρονικό του Μορέος,  ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος έκτισε το «Castiello la Estella» =Kάστρο του Άστρους. Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος » συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293, και 1292 «Άστρυς » του Βυζαντινού Αυτοκράτορα  Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320  αναφέρει«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον (το σημερινό Άστρος) και τον Άγιον Ιωάννη (Αγιάννης του Άστρους). Το 1823 το Άστρος αναφέρεται στα πρακτικά της Β’ Έθνοσυνέλευσης, «Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας», στο Νόμο της Επιδαύρου ( Προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος=Σύνταγμα), στη διακήρυξη και σε όλα τα έγγραφα της Έθνοσυνέλευσης,

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας  απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται  η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα ήταν το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ . στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας αναμφισβήτητα είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και υπήρχε για πολλούς αιώνες πριν το 1823.  Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.

Πηγές

Διαλεκτά κείμενα σε PDF έγγραφα.

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) .

Θέματα (Σύνδεσμοι) : Iστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους.

Αναφορές και ιστορία του ονόματος  Άστρος

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας : Σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορές  πριν το 1823 

Θυρεάτις Γη : Το άστυ, η αρχαία πόλη Θυρέα,το πόλισμα Άστρον και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Ελληνικό η Τειχιό και η αρχαία πόλη Θυρέα

Από την διασπορά Οκτώβριος 22 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

Το Ελληνικό η Tειχιό, έχει ανακυρηχθεί “αρχαιολογικός χώρος” . ΥΑ 25344/1499/11-4-1960 – ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960

Τίτλος ΦΕΚ      Περί κηρύξεως αρχαιολογικού χώρου.

Κείμενο   “Xαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν την καλουμένην Ελληνικό η Tειχιό, την ευρισκομένην εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Aστρους εις Tρίπολιν οδού”. KN 5351/1932, άρθρο 52

.Η αρχαία πόλις Θυρέα βρισκόταν στο κάμπο της Θυρέας κοντά στο Άστρος και πιθανά στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους, αφού η αρχή της πόλης ήταν περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία (αν αυτό ήταν ακριβές) και θα είχε μια έκταση μερικά χιλιόμετρα, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης και ήταν η μητρόπολη της αρχαίας Βόρειας Κυνουρίας και η επάνω πόλη Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη. Στην αρχαιότητα οι κάτοικοι κατοικούσαν στα ενδότερα για λόγους υγείας απέφευγαν τα έλη, επίσης γιατί η γη δεν ήταν καλιεργίσιμη, “αλμύρες” αποκαλούσαν οι Αστρεινοί αργότερα την περιοχή κοντά στη θάλασσα, και προτιμούσαν τις βουνοπλαγιές που επίσης ήταν μακρυά από τους πειρατές.Από την πόλη Θυρέα προήλθε η περιοχή Θυρέα , Θυρεάτις Γη.

Φαίνεται οι κάτοικοι της Θυρέας ανέβαιναν το καλοκαίρι στην επάνω πόλη στο στο Ελληνικό η Τειχιό, όπως έκαναν πριν τηε δεκαετία του 1960 οι κάτοικοι του Άστρους για χιλιάδες χρόνια , τους καλοκαιρινούς μήνες ανέβαιναν στον Αγιάννη, για το υγειινό  κλίμα του και για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετό.

Γεωγραφικά η περιοχή της Κυνουρίας χωρίζεται σε δυο μεγάλες ενότητες. Στη βόρεια Κυνουρία , στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος γης ,  υπήρχε ο κύριοτερος  οικισμός της περιοχής η Θυρέα   και δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα  και  αργότερα  τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος. Στο νότιο αντιστοιχούσε στη χώρα των Πρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Πολίχνη, Τυρός και Γλυππία

Υποστηρίζεται η άποψη από τους ιστορικούς   οι Θυρεάτες προέρχοντο από τους Δαναούς. που εγκαταστάθηκαν στο Άργος, την πρώτη πόλη της Ευρώπης,  από το 2,800-2,000 π.χ.

Ο Θουκυδίδης ,ο πρώτος επιστήμονας Ιστορικός του κόσμου,  και ο Ηρόδοτος , αναφέρουν η  Θυρεάτις Γη ( Θυρέα) υπήρχε πριν 3,000 χρόνια, με αναφορά από τον Ηρόδοτο και άλλους ισστρτορικούς μελετητές για το 1,100 Π.Χ,

Ο Στράβωνας αναφέρει : Η Θυρέα ήταν θρύλος πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.) “Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23)

“Η Θυρέα εν τη Αργολίδι γη και ο Θυρεάτης καλούμενος κόλπος από του Θυραιάτα * τούτου τα ονόματα εσχήκασι” Παυσανίας VIII ,3,3)(*από Θυρεάτης η Θυραιάτης η Θυραίος , ήταν γυιός του Λυκάονος, αρχαίου βασιλιά της Αρκαδίας , γιού του Πελασγού) (Θυεράτις Γη σελ 25)

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ Ἱστορίαι

Ο  Θουκυδίδης  αναφέρει την  αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη  (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )  «πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…» και την  “άνω πόλις εν η ώκουν”.

V.41.2″Η Κυνουρία γη έχει εν αυτή Θυρέαν και Ανθήνην πόλιν,νέμονται δε αυτήν Λακεδαιμόνιοι”,_

 [2.27.1] “Ἀνέστησαν δὲ καὶ Αἰγινήτας τῷ αὐτῷ θέρει τούτῳ ἐξ Αἰγίνης Ἀθηναῖοι, αὐτούς τε καὶ παῖδας καὶ γυναῖκας,…..2.27.2] ἐκπεσοῦσι δὲ τοῖς Αἰγινήταις οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔδοσαν Θυρέαν οἰκεῖν καὶ τὴν γῆν νέμεσθαι, ….ἡ δὲ Θυρεᾶτις γῆ μεθορία τῆς Ἀργείας καὶ Λακωνικῆς ἐστίν, ἐπὶ θάλασσαν καθήκουσα. καὶ οἱ μὲν αὐτῶν ἐνταῦθα ᾤκησαν, οἱ δ᾽ ἐσπάρησαν κατὰ τὴν ἄλλην Ἑλλάδα”.

 Ιστορίαι (Ηροδότου)/Κλειώ, 82.1 & 82.2

Ι.82 “περι χώρου καλουμένου Θυρέης”

82.1 ἔς τε δὴ ὦν τὰς ἄλλας ἔπεμπε συμμαχίας καὶ δὴ καὶ ἐς Λακεδαίμονα. τοῖσι δὲ καὶ αὐτοῖσι τοῖσι Σπαρτιήτῃσι κατ᾽ αὐτὸν τοῦτον τὸν χρόνον συνεπεπτώκεε ἔρις ἐοῦσα πρὸς Ἀργείους περὶ χώρου καλεομένου Θυρέης· 82.2 τὰς γὰρ Θυρέας ταύτας ἐοῦσα τῆς Ἀργολίδος μοίρης ἀποταμόμενοι ἔσχον οἱ Λακεδαιμόνιοι. ἦν δὲ καὶ ἡ μέχρι Μαλέων ἡ πρὸς ἑσπέρην Ἀργείων, ἥ τε ἐν τῇ ἠπείρῳ χώρῇ καὶ ἡ Κυθηρίη νῆσος καὶ αἱ λοιπαὶ τῶν νήσων

Ως προς το τοπωνύμιο «Θυρέα», οφείλει την προέλευσή του στο ότι η περιοχή αποτελούσε τη δίοδο ή θύρα επικοινωνίας και μετάβασης από το Κράτος του Άργους στο Κράτος της Σπάρτης και τανάπαλιν (Θουκυδίδης, Β΄ 27). Το φυσικό μάλιστα όριο, κατά τον Ευριπίδη (Ηλ. 410-2), ήταν ο «Ταναός», δηλαδή ο σημερινός χείμαρρος Τάνος.

Επίσης αναφέρεται ότι το όνομα Θυρέα προήλθε απο τον από του Θυραιάτα * τούτου τα ονόματα εσχήκασι“ Παυσανίας VIII ,3,3)(*από Θυρεάτης η Θυραιάτης η Θυραίος , ήταν γυιός του Λυκάονος, αρχαίου βασιλιά της Αρκαδίας , γιού του Πελασγού) (Θυεράτις Γη σελ 25)

Η Κυνουρία από τα τέλη του 11ου αι. π.Χ. ως τα ρωμαϊκά χρόνια, αποτέλεσε περιζήτητη λεία για την ικανοποίηση συμφερόντων της Σπάρτης και του Άργους.  Η τύχη της Κυνουρίας φαίνεται να κρίθηκε οριστικά ο 546 π.Χ., στη μάχη της Θυρέας (ή μάχη των Εξακοσίων Επιλέκτων), οπότε η Σπάρτη επικράτησε του Άργους και απέκτησε τον έλεγχο της Κυνουρίας. 

Από το Δήμο μας

“Σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων από το Άστρος στην κορυφή του λόφου πάνω από τις στροφές «κοδέλες » σε λίγη απόσταση από τον ανηφορικό δρόμο προς τον Αγιάννη βρισκεται το Ελληνικό η Τειχιό,από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικου κόλπου είναι εξαιρετικη. Στο σημείο υπάρχει επιγραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας που οδηγεί σε αγροτικό δρόμο και μετά από 2 χιλιόμετρα φθάνει ο επισκέπτης σε ένα πλάτωμα, που αποτελεί την αρχή 15λεπτης πορείας που οδηγεί στην κορυφή ενός λόφου, του Τειχιού ή Ελληνικού. Εδώ αντικρίζει κανείς τα ερείπια του αρχαίου ιερού ναού του Θεού Απόλλωνα, ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών και λειψάνων της Άνω Θυρέας ή για κάποιους άλλους της Νηρηίδας.”

Από το Ελληνικό η Τειχιό  η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικού  είναι εξαιρετικη.

Το άστυ , η αρχαία πόλη  Θυρέα

Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η  νωρίτερα αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα  ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).

Η αρχαία πόλη  Θυρέα σίγουρα βρισκόταν  στα ενδότερα του κάμπου  Θυρέας , απείχε περίπου δύο χιλιόμετρα  η περισσότερο από την παραλία , αναφέρει ο Θουκυδίδης,  ήταν το άστυ, το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής και η σπουδαιότερη πόλη στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Βόρειας Κυνουρίας  και η  “άνω πόλις εν η ώκουν” Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό, που βρίσκεται  μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.

Από την αρχαία  πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρεάτις Γη η περιοχή Θυρέα. 

Ο  Θουκυδίδης  αναφέρει την  αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη  (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )  «πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…»Επίσης  “άνω πόλις εν η ώκουν”.

Η πόλη Θυρέα  ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και  την  “άνω πόλις εν η ώκουν.  Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού  «εν η ώκουν»  ότι οι κάτοικοι για λόγους υγείας πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη. Η  «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στην τοποθεσία του Ελληνικού η Τειχιού μεταξύ Άστρους και Αγιάννη. 

Είναι σχετικό οι κάτοικοι του Άστρους να αποκαλούνται  και σήμερα  Θυρεάτες, υπάρχει από το 1928 η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα Πανθυρεατικός , πρόσφατα το 1980  οι Αστρεινοί  θυμούνται και τιμούν τη Θυρέα  με το όνομα ομάδας μπάσκετ Πήγασος Α.Ο. Θυρέας ,γνωστός επίσης  με την επωνυμία  Πήγασος Άστρους , και άλλοι σύλλογοι, όπως ο Σύλλογος Αστρινών Θυρεατών  και Θυρεάτης και ονόματα επιχειρήσεων.  Οι Αστρεινοί  δεν ξεχνούν τους προγόνους τους και τιμούν τους Θυρεάτας «ΤΟΥΣ  ΠΑΤΡΗΣ  ΠΡΟΜΑΧΟΥΣ  ΘΥΡΕΑΤΑΣ  ΣΤΕΨΕΝ Ο ΔΗΜΟΣ  ΕΥΚΛΕΙΑΣ  ΣΤΕΦΑΝΩ, ΤΟΙ  ΘΑΝΟΝ ΕΝ  ΠΟΛΕΜΟΙΣ».

Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,συστήθηκε  ο  Δήμος Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835) και το Άστρος εντάχθηκε στο δήμο. Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) . Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξεραν καλά και ενθυμούντο  την ιστορία μας αυτονόητα ονόμασαν  το καινούργιο Δήμο Θυρέας από την αρχαία πόλη της Θυρέας , που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στα ενδότερα του κάμπου  Θυρέας

Δεν είναι τυχαίο , και έκδηλα έχει σχέση με τους Θυρεάτες,  οι Αγιαννίτες το ίδιο συνέχισαν να κάνουν  αργότερα για χιλιάδες χρόνια , τον χειμώνα κατέβαιναν  για λίγους μήνες  στο Άστρος , στο «Γιαλό»,  στα αρχοντικά ,στους «πύργους» και στα καλύβια τους για να μαζέψουν τις ελιές και την Άνοιξη έφευγαν από τον κάμπο για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετό του «Γιαλού» και να μην τους «φάει ο κάμπος  , και κατοικούσαν τον περισσότερο χρόνο  στα βουνά του Αγιάννη του Άστρους, για το υγιεινό  κλίμα του.

Απο, Ιστορικά στοιχεία περιοχής « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού

Οι ιστορικοί χρόνοι της αρχαιότητας

Την περιοχή του Πάρνωνα, και ιδιαίτερα την Κυνουρία, από τα τέλη του 11ου αι. π.Χ. ως και τα ρωμαϊκά χρόνια, τη διεκδικούσαν τόσο η Σπάρτη όσο και το Άργος, δύο πόλεις που ήταν συνεχώς σε ανταγωνισμό. Ορισμένες περιοχές ελέγχονταν από το Άργος και άλλες από τη Σπάρτη, ενώ η οριογραμμή μεταξύ τους μεταβαλλόταν διαρκώς. Οι έντονες εχθροπραξίες μεταξύ των δύο αυτών πόλεων, αν και δεν ευνόησαν την ανάπτυξη ενός σπουδαίου αστικού κέντρου στη ευρύτερη περιοχή, οδήγησαν στην κατασκευή πολλών οχυρών, πύργων και φυλακίων, λείψανα των οποίων έχουν διατηρηθεί μέχρι τις μέρες μας. Όμως, παρά τις συνεχείς αναταραχές κάποιοι σημαντικοί οικισμοί, συνήθως οχυρωμένοι, αναπτύχθηκαν την περίοδο αυτή. Στη ΒΑ περιοχή, που στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Θυρεάτις, κύριος οικισμός ήταν η Θυρέα και δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η  Εύα και το Άστρος.

θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες) .

Στο Ελληνικό του Άστρους, εκεί που κάποτε ήταν ναός του Απόλλωνα. Φωτογραφία του Aggelos Kampilis

Από, Aggelos Kampilis Το καλύβι χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα πάνω στο σωζόμενο τμήμα του ναού. Η κατασκευή της καλύβας συνέβαλε τα μέγιστα για να σωθούν οι βάσεις του ναού, που σε κάποια σημεία φτάνει μέχρι του υψους1,5 

Ο  Θουκυδίδης  αναφέρει την  “άνω πόλις εν η ώκουν”.

Πηγές

• Θουκυδίδης Ἱστορίαι
• Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )βhttp://www.zafeiris.gr/linked/book4.pdf
• Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), τόμος Γ’, Αθήνα 1983
• Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) .

Αρχαιολογικοί Χώροι & Αξιοθέατα

Από την διασπορά Οκτώβριος 19 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

O «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και η Σχολή Καρυτσιώτη  είναι αναμφισβήτητα τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία όχι μόνο της Κυνουρίας, αλλά και της πατρίδας μας. Η επέτειος της Β’ Εθνοσυνέλευσης  γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα κάθε χρόνο την Παρασκευή του Πάσχα.

«Εν τούτω τω τόπω συνήλθεν η Β΄ Εθνική Συνέλευσις των Ελλήνων, 30 Μαρτίου – 18 Απριλίου 1823»

Διακρίνεται η  Σχολή Καρυτσιώτη   στο Άστρος Κυνουρίας  (Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους )   , ο γειτονικός  “Ιερός Χώρος” της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων   με την κίτρινη γραμμή  και το  Προαύλειο  της  Σχολής  Καρυτσιώτη  (Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους) με μπλε γραμμή,  εíναι  φυσικά και λειτουργικά τρεις χωριστοί χώροι με την δική τους ιδιαίτερη ιστορική σημασία, αλλά δεμένοι μεταξύ τους αρμονικά, σεμνά και επιβλητικά, είναι ένας μαγευτικός χώρος, που είναι από μόνος του «μουσείο», ένα υπέροχο και μοναδικό «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον», που θαυμάζουν οι επισκέπτες μας.

ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/65069/3340/1-8-2005, ΦΕΚ 1194/Β/30-8-2005. Τίτλος ΦΕΚ       Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.

Η πρόσβαση  των επισκεπτών στο Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη και τη Σχολή Καρυτσιώτη γίνεται από την  διακρινόμενη είσοδο του «Ιερού Χώρου», από την πλατεία Καρυτσιώτη.

Όπως διακρίνονται, εσωτερικά στην είσοδο του «Ιερού Χώρου»  υπάρχουν σκαλιά  και η πρόσβαση στον «Ιερό Χώρο» ( και από εκεί στο Προαύλειο της Σχολής )  δεν είναι δυνατή με αυτοκίνητα

Ο “Ιερός Χώρος” της Εθνοσυνέλευσης και η Σχολή Καρυτσιώτη

Δίπλα από το Προαύλειο της Σχολής βρίσκεται ο χωριστóς  «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Όπως διακρίνεται τους δύο χώρους τους, χωρίζει  ο διακρινόμενος πέτρινος τοίχος (μάντρα) και οι δύο χώροι ενώνονται με μία πόρτα , που προνοητικά έχτισε το 1805 ο μεγάλος ευεργέτης μας

Όπως διακρίνονται, εσωτερικά στην είσοδο του «Ιερού Χώρου»  υπάρχουν σκαλιά  και η πρόσβαση στον «Ιερό Χώρο» ( και από εκεί στο Προαύλειο της Σχολής )  δεν είναι δυνατή με αυτοκίνητα. Οι επισκέπτες όταν βρίσκονται στον  «Ιερό Χώρο» από εκεί  περνούν την πόρτα  προς το Προαύλειο της Σχολής και εισέρχονται στο Προαύλειο της Σχολής και στη Σχολή Καρυτσιώτη.

Στην νέα  εποχή  αργά η γρήγορα το κράτος θα σταματήσει να φυλάει  4 τοίχους  και όλοι πρέπει να καταλάβουμε την νέα πραγματικότητα, πως πρέπει να προσαρμοστούμε ανάλογα  και “να κάνουμε ότι μπορούμε” , αν θέλουμε να επιβιώσουμε σαν έθνος. Με  απλά λόγια ,αν δεν έχουμε χρήματα , πρέπει να αποφασίσουμε αν  θα κλειδοαμπαρώσουμε  τον Ιερό  Χώρο  για  δέκα η διακόσια χρόνια   η  θα  ανοίξουμε το χώρο  χωρίς  φύλακες  και  προϊσταμένους.

Αν πάλι δεν επικρατήσει ο κοινός νους και πρέπει να μένει κλειστό το Προαύλιο της Σχολής,  τότε να προστεθεί   μια πόρτα ασφαλείας, με πολύ λίγα έξοδα, μεταξύ των δύο χώρων  για να  προστατεύονται  τα μνημεία του Προαυλίου  και ταυτόχρονα να ανοίξει ο “Ιερός Χώρος “  της  Β’ Εθνοσυνέλευσης   24 ώρες την ημέρα. Οι επισκέπτες  θα μπορούν να απολαμβάνουν και θα θαυμάζουν την Σχολή Καρυτσιώτη, ( θα είναι σχεδόν εκεί κοντά  στη Σχολή ) και αυτό είναι πολύ σημαντικό,  μπορεί να γίνει πολύ εύκολα. Αν ο “Ιερό Χώρος» είναι ελεύθερα προσβάσιμος χωρίς περιορισμούς , τότε αναμφισβήτητα προβάλλουμε την πολιτιστική μας  κληρονομιά.

Δίπλα από το Προαύλειο της Σχολής βρίσκεται ο χωριστóς  «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Όπως διακρίνεται τους δύο χώρους τους, χωρίζει  ο διακρινόμενος πέτρινος τοίχος (μάντρα) και οι δύο χώροι ενώνονται με μία πόρτα , που προνοητικά έχτισε το 1805 ο μεγάλος ευεργέτης μας

Διακρίνεται η κυρία είσοδος του Προαυλείου της Σχολής Καρυτσιώτη, στα ανατολικά του αγροκηπίου με πρόσβαση αυτοκινήτων. Η είσοδος αυτή ήταν η δεύτερη είσοδος του αγροκηπίου. Αν η είσοδος  αυτή είναι με ασφάλεια κλειδωμένη, δεν μπορεί  να γίνει πρόσβαση με αυτοκίνητα στο Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη. Η είσοδος αυτή δεν χρησιμοποιείται από επισκέπτες, αλλά μόνο από αρμοδίους του ΥΠΠΟΑ. Η πρόσβαση  των επισκεπτών στο Προαύλειο και την Σχολή γίνεται από την  είσοδο «Ιερό Χώρου», από την πλατεία Καρυτσιώτη

Από το Ιερό Χώρο διακρίνεται το Προαύλειο τησ Σχολής. Σε σχεδόν ολόκληρο τον εσωτερικό τοίχο του  Προαυλείου  της Σχολής  Καρυτσιώτη διακρίνονται  οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής,  με την δική τους ιστορία. 

«Το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η Β’ Εθνική Συνέλευσις»

Ένα μόνο ιστορικό στοιχείο (έγγραφο) , τα «Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως  συγκροτηθείσης   Εν Άστρει την ΚΘ Μαρτίου  αωκγ’ και γ’ της ανεξαρτησίας »   είναι επαρκέστατο τεκμήριο, ένα συνταγματικό κείμενο,  που επιβεβαιώνει αναμφισβήτητα και τελεσίδικα το ιστορικόν Άστρος υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 , δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, όλα τα άλλα είναι περιττά.

Όσοι έχουν μια στοιχειώδη επιστημονική νομική κατάρτιση, διαβάζουν τα υπάρχοντα  ιστορικά στοιχεία, μπορούν να διαβάζουν και να καταλαβαίνουν  τα συνταγματικά κείμενα , αδιαφιλονίκητα καταλαβαίνουν το νόμιμο όνομα του οικισμού ήταν Άστρος σίγουρα πριν την 29^η Μαρτίου 1823, όπως επιβεβαιώνουν και αναφέρουν τα πρακτικά της Εθνοσυνέλευσης της 29ης Μαρτίου 1823 και όλα τα άλλα  έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης μέχρι την 18 Απριλίου 1823.

Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου” . και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση  εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος  Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης  (τόμος 3^ος Σελίδες 475-476). Δείτε  για περισσότερα Το 1823 η Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου” .

O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε  επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με “ευχάριστο καθήκον ” στους ισχυρούς της εποχής ,” με τους καλύτερους οιωνούς”,  «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».

Ο “Ιερός Χώρος” της Εθνοσυνέλευσης και η Σχολή Καρυτσιώτη

H Σχολή Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους) και ο γειτονικός «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων  είναι αναμφισβήτητα ένα από τα σπουδαιότερα  τοπόσημα της Κυνουρίας και της πατρίδας μας,  και έχει κηρυχθεί από το υπουργείο Παιδείας  «διατηρητέον ιστορικόν μνημείον» και από το υπουργείο Πολιτισμού «ιστορικός τόπος».

Δεν υπάρχει κανένας λόγος και καμία δικαιολογία  ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων  και το  Προαύλιο Χώρο  της Σχολής  Καρυτσιώτη να μην είναι ελεύθερα προσβάσιμα  χωρίς περιορισμούς.

Από την διασπορά Οκτώβριος 19 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.or

 

«Το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η Β’ Εθνική Συνέλευσις»

Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση  έφυγε το 1756   από την τοποθεσία Καρύτσα του Αγιάννη , δέκα πέντε χρονών «με το ένα τσαρούχι». Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και «καλλιμάρμαρο»  Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη. Επίσης το 1798 σε αριστοκρατικό και περίβλεπτο σημείο της παραλίας της Τεργέστης άρχισε την ανέγερση μεγαλοπρεπούς μεγάρου, τελείωσε το 1805, και προς τιμήν της ιδιαίτερης πατρίδας του, ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας έθεσε την επιγραφή «ΑΣΤΡΟΣ».

Δημήτριος Καρυτσιώτης. Εις τη διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη, εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους(Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312).

«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποστακτικόν (Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα  εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης» …..   «εις σιτηρέσιον του σχολείου τας προσόδους υποστατικού αξιολόγου πολυδένδρου και ευκάρπου». 

Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό Έθνος, κήρυξε  «αρχαιολογικόν χώρον» την τοποθεσία «Κουτρί» στον Αγιάννη ,όπου είχε χτιστεί το 1798 η Σχολή Καρυτσιώτη, «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον» το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη  στο Άστρος που είχε χτιστεί το 1805 ( στην διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης ονομάστηκε Μουσείο Καρυτσιώτη) και τμήμα του Αγρογήπιο Καρυτσιώτη «ιστορικό τόπο». 

• Περιοχή «Κουτρί» Αγίου Ιωάννη (όπου η ιστορική Σχολή Καρυτσιώτη, ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960. Περί κηρύξεως αρχαιολογικού χώρου. «Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν «Κουτρί» του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798».

• Διδακτήριον Άστρους, ΥΑ 47192/1433/11-6-1946, ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946. «Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις».

• ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/65069/3340/1-8-2005, ΦΕΚ 1194/Β/30-8-2005. Τίτλος ΦΕΚ       Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.

Το ΥΠΠΟΑ κήρυξε  ως ιστορικό τόπο τμήμα εκτάσεως 18.850 τ.μ. του παλαιού αγροκηπίου ,συνολικής εκτάσεως 46 στρεμμάτων, το οποίο ανήκε στη Σχολή Καρυτσιώτη. Στο «ιστορικό τόπο» των 18.850 τ.μ. του αγροκηπίου περιέχονται  οι χωριστοί γειτονικοί χώροι,  ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων ,  το Προαύλειο της  Σχολής Καρυτσιώτη  και η  πλατεία Καρυτσιώτη. 

 Ο Ιερός Χώρος έχει έκταση περίπου  420 τ.μ. και ονομαζόταν «Περιβολάκι των δασκάλων». Οι εκάστοτε διδάσκαλοι της Σχολής νέμονταν τα προϊόντα του έως το 1899, όταν όλο το περιβόλι του Καρυτσιώτη περιήλθε στο Κράτος, ως Δημόσιο Αγροκήπιο.   «εις σιτηρέσιον του σχολείου τας προσόδους υποστατικού αξιολόγου πολυδένδρου και ευκάρπου». 

Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας ,είχε επίσης προετοιμάσει και την επιγραφή για τον τάφο του, που μας δείχνει συνοπτικά τον χαρακτήρα του, την αγάπη του για την πατρίδα του ,που δεν ξέχασε ποτέ, και την δέσμευση του για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.

Από το http://www.arcadiaportal.gr,Εύα Γαλανιάδη
«Το επίγραμμα στον τάφο του,(πού έχει σημασία έγραψε ο ίδιος), το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:»  …«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του, και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».

Από το ίδιο σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον».  Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού.

Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους.

Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.

«1798  ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18

Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ

ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝ ΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ

ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣ ΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝ ΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ

ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣ ΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ

Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ

ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝ ΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝ Ν’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ

Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥ ΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»

Επέτειος 25ης Μαρτίου στα χρόνια του ΄50. Από το αρχείο της οικογένειας Κορδογιάννη.

Μαθητές και μαθήτριες ντυμένοι όμορφα για την γιορτή της 25ης Μαρτίου την δεκαετία του 1950 μροστά στο τότε γυμνάσιο Άστρους στη σχολή Καρυτσιώτη, σήμερα Αρχαιλογικό Μουσείο Άστρους .Διακρίνεται καθιστός στη μέση μπροστά ο φιλόλογος Ιωάννης Αρβανίτης ( δεν τον πρόφτασα είχε φύγει για Κωνσταντινούπολη η Γαλλία )και πίσω του όρθιος και ο ψηλότερος ο σεβαστός καθηγητής μας μαθηματικός Λάμπρος Κορδογιάννης. πού αν και ήταν αυστηρός για πολλούς στη βαθμολογία (το 10 και 12 σύννεφο…)

Η Σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη και περισσότερο το παράρτημα της σχολής στο Άστρος ,λειτούργησε από το 1805 μέχρι το 1971,  έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι «καλαμαράδες» να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις «έξυπνες»  προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη. Οι απόφοιτοι της Σχολής Καρυτσιώτη μέχρι την δεκαετία του 1970   «έφαγαν»  με τα άρβυλα τα σκαλοπάτια της σχολής και αποκαλούντο  «καλαμαράδες»( έγραφαν με το καλαμάρι, και ήξεραν γράμματα …, δηλαδή  ήταν μορφωμένοι) , και προσέφεραν πολλά στο έθνος.  Στη σχολή φοιτούσαν νέοι από την ευρύτερη περιοχή και από όλη την Ελλάδα.

Από τη γειτονική Σχολή  Καρυτσιώτη πέρασαν χιλιάδες μαθητές που με τα άρβυλα τους «έφαγαν» τα σκαλοπάτια του κτηρίου, που ένας ανόητος υπάλληλος  αντικατάστησε με καινούργια μάρμαρα , γιατί δεν ήξερε και «ούτε υπήρχε άλλος τρόπος»  να διατηρήσει την ιστορία μας και την ασφάλεια των επισκεπτών.

Η προεπαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά «κρυφά»  και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα «πανεπιστήμια» της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το κτίσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και στο παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας ,που άνοιξε το 1805.

Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία επίσης έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.Το «κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Πριν την Εθνοσύνελευση είχε προηγηθεί το καταλυτικό κτίσιμο της Σχολής Καρυτσιώτη.

• Η Σχολή  Καρυτσιώτη ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Το 1798 , δεκατρία χρόνια πριν το 1821,  υπήρχαν  σε ολόκληρη την Ελλάδα  μόνο  τέσσερα εφάμιλλα  σχολεία. 
• Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους.
• Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας.
• Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί.
• Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη. Τα βιβλία αυτά βρίσκονται σήμερα στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.
• Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική.

Στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου του 1826 και οι δύο σχολές πυρπολήθηκαν από τις ορδές του Ιμπραήμ πασά και η Σχολή του Αγίου Ιωάννη, καταστράφηκε ολοσχερώς. Μαζί με τη σχολή καταστράφηκε όλο το χωριό, καθώς και οι 13 εκκλησίες και τα 2 μοναστήρια του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φαίδωνα Κουκουλέ, η σχολή «έγινε σωρός πετρών από την πυρκαϊάν του κοινού εχθρού της πίστεως Ιμβραήμ…». Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, η Σχολή καιγόταν συνεχώς επί μία εβδομάδα, καθώς οι κάτοικοί του είχαν διασκορπιστεί και δεν μπορούσαν να σβήσουν την φωτιά. Η σχολή του Άστρους σύντομα ανακαινίστηκε και έλαβε την ονομασία «Μουσείον Καρυτσιώτου».

 Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη διασώθηκαν έξυπνα και προνοητικά από τον Άκουρο 1500 βιβλία γιατί γνώριζε την αξία τους , αρχικά στο αρχοντικό του στον Αγιάννη και αργότερα μεταφέρθηκαν  στην οικία των Ζαφειροπουλαίων   στο Κάστρο Παραλίου Άστρους η Ζαφειρόπουλοων.  Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.Τα βιβλία  σήμερα φυλάσσονται στο Ίδρυμα  Μνήμη Αγγελικής και Λεωνίδα Ζαφείρη στο Άστρος https://zafeiris.gr

2: Η Βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη. Χριστίνα Κουλούρη. 1991.

http://www.zafeiris.gr/linked/koulouri.pdf

Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας,  «ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες,»… «εις την πατρίδα Άστρος», αλλά  πίστευε δεν ήταν αρκετά ,έβλεπε πολύ μακρύτερα και τον ενδιέφεραν διαχρονικά  περισσότερο «τα γράμματα» και η μόρφωση των νέων της πατρίδας. Για να συνεχίσει να λειτουργεί η Σχολή Καρυτσιώτη στο μέλλον  αδιάκοπα μετά τον θάνατο του , «για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».

Επίσης θεώρησε αναγκαίο και προσέφερε περισσότερα , για να  είναι σίγουρος  θα λειτουργεί  η σχολή μετά τον θάνατο του.

Δώρισε το αγροκήπιο περίπου 48 στρεμμάτων στην Σχολή Καρυτσιώτη  και στους Αστρεινούς,  και έφερε το νερό στο Άστρος , για να λειτουργεί η Σχολή και να εξυπηρετούνται οι Αστρεινοί. 

• Πριν το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περίπου 48 στρεμμάτων,το λεγόμενο «υποστακτικόν»  (Αγροκήπιο) , δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι  καθηγητές και οικότροφοι μαθητές της σχολής με τους καρπούς και τα φρούτα του «αγροκήπιου»  όπως σταφύλια, μούσμουλα.

 Ο «σούγελος» Καρυτσιώτη έγινε πριν το 1805, για να ποτίζεται  «εις την πατρίδα μας»  … «το υποστακτικόν  του Άστρους»…

• Το ίδιο έτος (1805) ο αδερφός του, Γεώργιος Καρυτσιώτης, επίσης μεγαλέμπορος στην Τεργέστη, μετέφερε  στο Άστρος με «σούγελο» (πέτρινο αυλάκι ) για 5-6 χιλιόμετρα το νερό από τη (Μάννα του νερού), πλησίον της Μονής Λουκους. Για «να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή».

Σύμφωνα με την διαθήκη του Γεωργίου Καρυτσιώτη, το νερό ανήκε 1/3 στη Σχολή Καρυτσιώτη, 1/3 στους Αστρεινούς  και 1/3 στη Ιερά Μονή Λουκούς, (στην πραγματικότητα έγινε το υδραγωγείο για  διατήρηση της σχολής ). Ο σούγελος κατέληγε στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη και εξυπηρετούσε την ύδρευση και άρδευση του Άστρους και άλλων οικισμών   μέχρι πρόσφατα.

 Το αρχοντικό Καρυτσιώτη στο Άστρος , χτίστηκε πριν το 1750.   Το 1806 ο Leake αναφέρει στο Άστρος  υπήρχαν καλές εξοχικές κατοικίες, «πολλές από τις οποίες έχουν δύο πατώματα». (Leake Travels in Morea σελ 486). (Σήμερα ανήκει στους κληρονόμους Μαρίνου Χασαπογιάννη

Το Αγροκήπιο Καρυτσιώτη  ήταν ένα μεγάλο περιβόλι και είχε μέχρι την δεκαετία του 1960 πολλά διάφορα καρποφόρα δένδρα ,σύμφωνα με τις προσδοκίες του ευεργέτη μας , «εις σιτηρέσιον του σχολείου τας προσόδους υποστατικού αξιολόγου πολυδένδρου και ευκάρπου». 

Η στέρνα που μαζευόταν το νερό  για να ποτίζεται το αγροκήπιο , βρισκόταν περίπου στη σημερινή είσοδο του καινούργιου γυμνασίου Άστρους , από εκεί άρχιζε η σειρά με τις μουσμουλιές μέχρι την επιβλητική είσοδο του αγροκηπίου , δίπλα στο αρχοντικό του Ευθυμίου ,που όλα τα έφαγε η ανάπτυξη και τα τσιμέντα….

Στην παραπάνω φωτογραφία διακρίνεται η  ιστορική και επιβλητική κεντρική είσοδος του αγροκηπίου, αριστερά  από τα φοινικόδεντρα, από εδώ  πέρασαν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης,  στα αριστερά   οι δύο σειρές με τις περίπου 20 μουσμουλιές, που δεν καταφέραμε να τις διατηρήσουμε….. και ξεχάστηκαν από τους αρμόδιους, τα  τετράγωνα «δρομάκια» με τα λουλούδια.

Με την ανασύσταση του Ελληνικού κράτους η Σχολή λειτούργησε σαν σχολείο μέχρι το 1971 . Η ιδέα του Αρχαιολογικού Μουσείο  Άστρους ξεκίνησε και έγινε πραγματικότητα  το 1959 σε κτήριο του γειτονικού αγροκηπίου Καρυτσιώτη,  από τον αείμνηστο σεβαστό  καθηγητή μας «αρχαίο Έλληνα»  Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη.

Η Σχολή Καρυτσιώτη παραχωρήθηκε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων (ΥΠΠΟΑ) από τον Δήμο Άστρους και μετά από σημαντικές επισκευές και συντηρήσεις μετατράπηκε σε  Αρχαιολογικό Μουσείο  Άστρους το έτος 1985,  που έκλεισε αδικαιολόγητα  αρχικά  το 2008 με την «πρόφαση της ρωγμής» που  αργότερα  έγιναν άλλες προφάσεις, «πρόφαση στατικής επάρκειας»….  για να γίνουν  αργότερα «μελέτες», «πολλές μελέτες»…

Στο Προαύλειο Χώρο της Σχολής Καρυτσιώτη  στο Άστρος , που αδικαιολόγητα  παραμένει κλειστό,  σώζονται μέχρι σήμερα οι επιβλητικές καμινάδες των δωματίων των οικοτρόφων μαθητών της σχολής με την δική τους ξεχωριστή ιστορία. Οι επισκέπτες δεν επιτρέπεται  να δουν τους τείχους,  τις καμινάδες των δωματίων ….. και την  Σχολή Καρυτσιώτη , που  θέλει να διαφυλάξει και δεν θέλει να προβάλλει το ΥΠΠΟΑ. Τι να πούμε , τους τείχους…. 

Στη τοποθεσία  Κουτρί στον Αγιάννη  διακρίνεται το καινούργιο δημοτικό σχολείο χτισμένο στην θέση που βρισκόταν η Σχολή Καρυτσιώτη.

H Σχολή Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους) και ο γειτονικός «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων  είναι αναμφισβήτητα ένα από τα σπουδαιότερα  τοπόσημα της Κυνουρίας και της πατρίδας μας,  και έχει κηρυχθεί από το υπουργείο Παιδείας  «διατηρητέον ιστορικόν μνημείον» και από το υπουργείο Πολιτισμού «ιστορικός τόπος».

Σχετικά θέματα

 Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος  Καρυτσιώτης

The School of Karytsiotis : Public Proposal for the website of our municipality

Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους-Φωτογραφίες -PDF (2025)

• «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων και το «Σύνταγμα τουΆστρους». VV
• Σχολή Καρυτσιώτη  VV
• Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους) VV
•  Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους   VV
•  Πλατεία Καρυτσιώτη VV
• Το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι έγινε το 1821 στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος. VV
•   Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Αρχαιολογικοί χώροι – Ιστορία & Αξιοθέατα Άστρους Αρχεία – Κοινότητα Άστρους (koinotita–astrous.gr)

Πίσω στην  σελίδα 

• Αξιοθέατα της Θυρεάτιδας Γης. – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους
• Αναφορές και ιστορία του ονόματος  Άστρος – astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) .

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πηγές

Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα (2025) .

«Η Σχολή του Αγίου Ἱωάννου» ,πριν το 1638 – astrosgr.com – Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας

Astros Kynouria News  Από Γιάννη Δ.Κουρμπέλη

• Δημήτριος Καρυτσιώτης
• Σχολή Καρυτσιώτη

Αξιοθέατα Αγιάννη Αρχεία – Κοινότητα Άστρους (koinotita–astrous.gr)

• Ι. Κακαβούλια, Ι. Κουσκουνά, Κ. Χασαπογιάννη –Θυρεάτις Γη, Αθήνα 1981
• Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Β’, Γ’, Αθήνα 1981/2/3
• Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
• Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
• Χριστίνας Κουλούρη –Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
•  Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
• Σμαράγδη.Ι.Αρβανίτη  Οι Σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη (arcadians.gr) , από Αρκάδες Εσμέν
• Σμαράγδη.Ι.Αρβανίτη  ,Στόχος της Σχολής  – Τα Διδασκόμενα Μαθήματα, από Αρκάδες εσμέν.

Από την διασπορά Οκυώβριος 17 , 2025

astrosgr.org – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην astrosgr.org – Αρχική  σελίδα

astrosgr.org & astrosgr.com  & astrosgr.com/en

astrosgr.org – Iστορία του Άστρους

astrosgr.org

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στη  σελίδα  Αρχαιολογικοί Χώροι στο Άστρος

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom